Editorial » Zejneli

Xhelal Zejneli: Shqipja në Maqedoninë e Veriut është gjuhë zyrtare

Çështja e përdorimit të gjuhës shqipe në Maqedoni, përkatësisht në Maqedoninë e Veriut është rregulluar me Marrëveshjen e Ohrit, të nënshkruar në Shkup më 13 gusht të vitit 2001, në gjuhën angleze.Nënshkrues kanë qenë: kryetari i Republikës së Maqedonisë, Boris Trajkovski, kryeministri i RM-së...

Xhelal Zejneli: Jakov Xoxa

Jakov Xoxa lindi në Fier më 15 prill 1923 në fushën dikur me këneta dhe mushkonja të Myzeqesë. Vdiq në Budapest të Hungarisë më 28 prill 1979. Vitet e para të shkollimit i ndoqi në qytetin e lindjes, për t'i vazhduar më pas në Vlorë, Kavajë, Korçë, qytete ku shkonte për të punuar i ati i tij...

Xhelal Zejneli: Administrata e Trampit dhe lufta në Ukrainë

Ndalja e një lufte duhet të merret si akt human. Është thënë se presidenti i zgjedhur i ShBA-së Donald Tramp (Donald Trump, 1946- ) luftën e Ukrainës mund ta ndalë për një ditë.Kemi të bëjmë me një luftë komplekse. Kjo luftë karakterizohet prej dy gjërave...

Xhelal Zejneli: Shpallja e Pavarësisë, akt me rëndësi historike

Fitoret e shteteve ballkanike i detyruan Fuqitë e Mëdha të rishikonin vendimin e tyre për të mos lejuar ndryshimin e status quo-së në Ballkan, në të mirë të aleatëve ballkanikë. Patriotët shqiptarë që ndodheshin jashtë atdheut vendosën të ndërmerrnin një veprim të ri politik, krahas atij të...

Xhelal Zejneli: Numri i të vrarëve në Luftën Çlirimtare të Ukrainës, sekret i palëve ndërluftuese

Numri i ukrainasve dhe i rusëve të vrarë apo të plagosur në luftë që zgjatë tashmë dy vjet e gjysmë ka arritur një milion, shkruan Wall Street Journal.Shënim: Wall Street Journal (WSJ), shkurtimisht Journal, është gazetë amerikane me qendër në New York City, me fokus në biznes dhe financa. Funksionon sipas...

Xhelal Zejneli: Bota shqiptare dhe politikanët e fisit

Bota shqiptare nënkupton popullin shqiptar në gadishull – në Shqipëri, në Kosovë, në Kosovën lindore (Preshevë, Bujanoc, Medvegjë), shqiptarët në Maqedoni, shqiptarët në Mal të Zi, çamët, shqiptarët në Evropë dhe ata në ShBA. Në vitin 1991 bota shqiptare hyri në atë që u quajt periudhë tranzicioni...

Xhelal Zejneli: Interesi meskin dhe idealizmi kombëtar

Shumë krijues bashkëkohorë kanë shkruar për historinë shqiptare të dhimbshme dhe të përsëritur. Kanë shpalosur mungesën e substancës së formuar të qenies. Në këtë kuadër, në vizionin e tyre, as e ardhmja nuk është shpresëdhënëse.Ky vizion i tyre tingëllon aktual edhe sot, në sistemin pluralist të...

Xhelal Zejneli: Koncepti qytetar dhe shqiptarët e ndershëm

Në vitet 1985-1990 shtypi i Beogradit vuri në përdorim shprehjen shqiptar i ndershëm. Sipas serbëve, i ndershëm quhej ai shqiptar i cili shante Shqipërinë dhe lëvdonte Jugosllavinë.Gjatë periudhës së pluralizmit, d.m.th. prej viti 1991 e deri...

Xhelal Zejneli: Çmimi Nobel për letërsi për vitin 2024 i jepet shkrimtares së Koresë së Jugut Han Kang

Më 11 tetor të vitit në vazhdim, Akademia Mbretërore e Suedisë bën të ditur se çmimin “Nobel” për letërsi për vitin 2024 e ka fituar shkrimtarja 54-vjeçare koreanojugore Han Kang.Akademia Suedeze këtë mirënjohje e ndan prej viti 1901. Deri më tani e ka ndarë 116 herë...

Xhelal Zejneli: Kampi i Përqendrimit Goli Otoku

Goli Otoku (otok – ishull. Ka të tillë që e interpretojnë si “ishull i zhveshur” ngase në të nuk ka bimësi as faunë). Është një ishull i vogël në kanalin e Velebitit në detin Adriatik. Ka një sipërfaqe prej 4,54 km2 ; vija bregdetare ka një gjatësi prej 14,3 km2 , kurse ishulli ka një lartësi...

Xhelal Zejneli: Kosova dhe retorika luftënxitëse e dhelprës së Ballkanit

Serbia e viteve të fundit qeveriset nga radikalët sheshelistë si dhe nga nacionalë-socialistët millosheviqianë. Ish-kryetari serb – Tomisllav Nikoliqi ishte sheshelistë. I tillë ka qenë edhe kryetari i përtashëm – A. Vuçiqi. Ndërkaq, ministri i Jashtëm serb – Ivica Daçiq ishte i rrethit më të ngushtë të...

Xhelal Zejneli: Gjenocidi serb ndaj shqiptarëve në vitet 1877-1878

Në vitin 1876-1878, me mbështetjen dhe nxitjen e Rusisë, në sanxhakun e Nishit shpërtheu konflikti midis Serbisë dhe Malit të Zi kundër ushtrisë osmane. Këto luftëra, bashkë me Luftën ruso-osmane të viteve 1877-1878, përfunduan me disfatën e ushtrisë osmane. Territoret shqiptare të sanxhakut të...

Xhelal Zejneli: Shqiptarët nuk duhet të lejojnë përmbysjen e sistemit të vlerave

- Shqiptarët janë pasardhës të ilirëve dhe janë një ndër popujt më të lashtë të gadishullit;- Gjuha shqipe është bijë e ilirishtes dhe është një ndër gjuhët më të vjetra të Evropës;- Shqipja i takon familjes së gjuhëve indoevropiane (indogjermane) dhe është gjuhë e veçantë...

Xhelal Zejneli: Josip Rela dhe Shime Deshpali, dy arbënesh të shquar

Josip Rela është shkrimtar shqiptar. Shkollën e mësuesisë e kreu në Zarë. Ka punuar si mësues në disa qytete të Kroacisë; drejtor i Teatrit Popullor në Zarë; njohës i mirë i jetës, i historisë dhe i gjuhës arkaike të arbëneshve/arbanasve të Zarës....

Xhelal Zejneli: Ilirologu Aleksandër Stipçeviq

Aleksandër Stipçeviqi (Arbënesh/Arbanasi, 10 retor 1930 – Zagreb, 1 shtator 2015) është arkeolog, bibliograf, albanolog dhe historian kroat me prejardhje shqiptare, profesor ordinar i Universitetit të Zagrebit. Shquhet në lëmin e arkeologjisë, bibliotekarisë...

Xhelal Zejneli: Teoria e kombit kosovar është antishqiptare

Kohët e fundit në hapësirën shqiptare në Ballkan paraqiten do ide, sipas të cilave shqiptarët nuk qenkëshin një komb por dy a më shumë sish. Fatmirësisht, numri i atyre që thonë se ndërmjet shqiptarëve të Shqipërisë dhe shqiptarëve jashtë saj, ka dallime të caktuara, është tejet i vogël dhe numërohet në gishta...

Xhelal Zejneli: Arsimi shqiptar në Maqedoninë e Veriut - Reforma e mundshme

Gjimnazeve dhe shkollave të mesme profesionale u prin arsimi fillor. Matja ndërkombëtare e njohurive të nxënësve të moshës 15-vjeçare, e njohur si testim PISA, ka të bëjë me plan-programet mësimore të arsimit fillor. Nga 80 vendet e testuara Maqedonia e Veriut zë vendin e katërt në botë nga fundi...

Xhelal Zejneli: Kosova dhe qëndrimi nebuloz i fuqive perëndimore

Në pesë vjetët e fundit, Kosova është njohur vetëm prej katër shteteve. Që kur e shpalli pavarësinë, Kosovën e njohën 117 shtete të botës. Gati gjysma e tyre, pavarësinë e saj e njohën në vitin e parë të shpalljes së pavarësisë, në vitin 2008. Nga vendet e Ballkanit Perëndimor, pavarësinë e saj nuk e kanë njohur Serbia dhe Bosnja e Hercegovina...

Xhelal Zejneli: A paraqet Marrëveshja e Ohrit zgjidhje të drejtë për çështjen shqiptare në Maqedoni

Në Marrëveshjen e Ohrit, ndërmjet tjerash thuhet: “Sovraniteti dhe tërësia tokësore e Maqedonisë si dhe karakteri unitar i shtetit janë të pacenueshëm dhe duhet të ruhen. Për çështjet etnike nuk ka zgjidhje territoriale”.Fjalia e fundit e parimit të sipërthënë ka këtë kuptim: “Çështja shqiptare në Maqedoni nuk është çështje...

Xhelal Zejneli: Gogol apo Hohol

Invadimi i përtashëm i Rusisë në Ukrainë e vuri këtë vend në qendër të vëmendjes. U rrit interesimi edhe për gjuhën dhe kulturën ukrainase. Kohët e fundit disa mediumeve të huaja iu kujtua tregimtari dhe komediografi ukrainas-rus Nikollaj Vasileviç Gogol (1809-1852). Por ky nuk është preteksti...