Kulturë
Bashkim Saliasi: Vepra e Ullmar Qvick 'Më shumë heroizma se grurë', munomenti i miqësisë Suedi-Shqipëri
E hene, 14.04.2025, 06:18 PM
VEPRA E ULLMAR QVICK "MË SHUMË HEROIZMA SE GRURË", MONOMENT I MIQËSISË SUEDI-SHQIPËRI
Nga
Bashkim Saliasi
Kur
nisa të shkruaj këto radhë të gjitha faqet e librit "Më shumë heroizma se
sa grurë" më kaluan si në revistë para syve të mi faqe pas faqe, në
përshkrimet e realizuara me aq mjeshtëri nga Albanologu, mik i shqiptarve z
Ullmar...
Nuk
dua të bëjë analizë të veprës dhe të humbas interesin për ta lexuar lexuesi,
por do të shpreh disa konsiderata të mijat për autorin e librit. Pa e zgjatur
dhe hyrë në hollësira në radhë të parë e falenderoi z Ullmar Qvick për punën e
shkëlqyer që ai ka bërë me botimin e kësaj vepre të bukur.
Ishte
një kënaqësi z Ullmar që libri juaj të bëhet pjesë e biblotekës sime.
Tani
ju jeni i pranishëm në shtëpinë time. Në librin tuaj gjeta materiale, të cilat
ngjallin interes jo vetëm për mua si një lexues i rregullt, por edhe atyre që
lexojnë pak ose aspak dhe kur gjenden pranë biblotekës sime e marrin librin në
dorë dhe e përkëdhelin si një fëmijë të vogël. Biseda nis e pafund:
-Një
Suedez paska shkrojtur për shqiptarët? Ai dika shqip, e pyetjet dhe interesi
për librin janë të pafundme deri sa vendosin që brendin e veprës ta njohin vet
duke lexuar librin. Që nga dita që ma dhuroi librin miku im Viron Kona përveç
meje e kanë lexuar dhe pesë vet miq të familjes sime.
Ju
z Ullmar jeni zëri së vërtetës, jeni zëri i shqipëris dhe shqiptarve kudo që
janë nëpër botë. Nga leximi i librit
arrita të kuptojë se ju jeni një misionar i popullit Shqiptar dhe
Suedez, ku me mundin dhe sakrificën tuaj për të mësuar gjuhën e vendit tim keni
krijuar ura miqësie midis dy popujve. Nuk ka gjë më të mirë kur flet gjuhën e
mikut dhe merresh vesh mirë për rregullat e mikpritjes të cilat hedhin rrënjë
të thella në trurin e njeriut dhe ruhen për gjithë jetën. Kujtimet e mira apo
të këqia qofshin ruhen dhe tregohen gojarishtë dhe shkruhen në letër e, janë
mesazhe që përcillen ndër popuj brezpasbrezi.
Në
botimin e librit tuaj ju nuk hezitoni të paraqisni vlerat dhe kundërvlerat,
virtyt që të gjithë njerëzit e ndershëm i duan dhe i respektojnë.
U
jam mirënjohës për botimin e veprës dhe në aspektin e vlerave që ju përshkruani
për mikpritjen dhe atributet që i veshni popullit tim, pavarsisht se fqinjët
tanë në shekuj janë munduar ta fshehin dhe të na tjetërsojnë historinë.
Nuk
ka gjë më të mirë kur miku ta thotë të vërtetën ashtu sikundër është dhe nuk e
zbukuron.
Vepra
juaj z Ullmar këtu merr supervlera sepse ju nuk keni denjuar ta thoni të vërtetën
"lakuriqe" sikur e keni jetuar dhe parë me sytë tuaj në vendin tim
Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni në të dy kohët dhe me personazhet që analizoni
guxoni dhe tregoni realitetin që keni parë.
Lexuesi
Suedez dhe ai shqiptar nuk do mërzitet të lexojë veprën tuaj, përkundrazi kur
do mbarojë do ja nis dhe një herë nga fillimi ashtu sikundër më ndodhi edhe mua
që e lexova dy herë dhe mbajta shënimet e duhura.
Ju
z. Ullmar me veprën tuaj keni treguar se jeni një Promete që ngado që shkoni
përhapni rreze diturie për gjuhën shqipe si gjuhë pasardhëse e gjuhës së
popullit ilir të rrjedhur nga popujt më të vjetër të ballkanit pellazgët që
kanë jetuar në ballkan para romakve, helenve apo çdo populli tjetër,
pavarsishtë se gjuhën dhe zakonet u munduan t'ia zhdukin, por një gjëje të
tillë nuk nuk ndodhi, se populli ynë e ruajti si gjuhën dhe zakonet nga njëri
brez në tjetrin deri sa më në fund të shekullit XIX dhe fillim të shekullit XX
triumfoi dhe ne në ditët e sotëme kemi një arkiv me vepra madhështore në të
gjitha fushat që konkurojmë popujt fqinj dhe popujt e tjerë. Unë z Ullmar kam
qenë emigrant ashtu sikundër dhe miku juaj dhe imi Viron Kona dhe ajo që unë
kam konstatuar dhe mendoj është se gjuha jonë është çimentoja e gjithë gjuhëve
të tjera në ballkan. E them këtë mendim timin se shqiptarët në vitin 1991 kur
kaluan kufirin për në Greqin fqinje apo thyen muret e ambasadave dhe u hipën
anijeve për në vendet e Europës perndimore nuk dinin gjuhë të huaja me
përjashtime të pakta, por shumë shpejtë ata arritën jo vetë ta flasin gjuhën,
por dhe ta shkruajnë.
Në
Greqin fqinje qendrova nga viti 1991 deri në vitin 1994, pushimet e verës nga
dy ose tre muaj dhe në fud të vitit të dytë mësova të flas dhe të shkruaj
gjuhën greke, kurse pronari im te i cili flija gjatë një viti mësoi veç tre
fjalë dhe gjuha shqipe i dukej shumë e vështirë.
Një
fakt tjetër është se nxënësit të cilët unë i kam mësuar këtu në shkollat
shqiptare kanë qenë të nivelit të ulët dhe mesatar dhe tani që kanë shkuar të
jetojnë së bashku me prindrit në Greqi apo Itali ecin shumë mirë me mësime dhe
vazhdojnë UT me rezultate shumë të larta dhe dallohen nga nxënësit vendas. Në
mendjen time mbeti mbesa juaj vazhduese e veprës suaj.
Nuk
thonë kotë që dardha bie nën dardhë. Së fundi të falenderoi z Ulmar që në
veprën tuaj keni radhitur dhe emrin tim.
Urime
dhe jetë të gjatë z Ullmar Qvick.
Ju
uron Bashkim Saliasi
Tiranë, më 1 Maji 2013