Visar Zhiti: Dallgë tjetër që vjen nga bregu tjetër i kohës

DALLGË TJETËR QË VJEN

NGA BREGU TJETËR I KOHËS…

- 30 vjet më parë -

Nga Visar Zhiti

Në një Shqipëri tjetër, kur erdhi dhe një poezi tjetër si shkulmet, nga shumë anë, nga ata që s’ishin dhe që ishin…

Më e dhëmbshura, por dhe më magjepsësja mbase ishte poezia që doli nga burgjet dhe internimet, nga errësira, nga nëntoka duke ngjasuar me ringjalljen.

Në fakt, sipas meje poezia është ringjallje, risjell të gjallë një çast, ndjesinë e atij çasti, dallgë-dallgë e bën përjetësi…

“KUJTESA E AJRIT”

30 vjet më parë kësaj përmbledhje iu dha Çmimi Kombëtar për Poezinë, kohë tjetër - poezi tjetër, po thoshim, edhe pse botimet në shumicë vinin nga poetët më të njohur, por regjimi s’ishte më ai dhe rutina u prish, u vlerësua kështu një tjetër që vinte nga dënimet, nga ferri…

Mezi u botua libri një vit më parë se Çmimi Kombêtar, se Shqipëria e asaj kohe s’kishte letër, as drita, që donte të thoshte energji elektrike, mungesat ishin të mëdha, por po vinte një dritë e re… po dhe mjegullat nga dikur.

Librin e botoi Shtëpia Botuese e Lidhjes, nën kujdesin e shkrimtarit të njohur Zija Çela, por edhe ajo shtëpi botuese do të mbyllej.

Doja titullin “Kujtesa e ajrit”, kujtesës ia kishin frikën, asaj njerëzore, por ka dhe kujtesë që e ruan ajri, asaj s’kishin ç’t’i bënin…

Recensionistë të librit do të ishin dy poetë miq, Bujar Xhaferri dhe Rudolf Marku, s’e di ku janë recensat e tyre tani, por në kopertinën e pasme u vunë dy thënie prej tyre, folëm dhe për një citat të Kadaresë, të nxjerrë nga një letër e tij dërguar nga Parisi, ku kishte kërkuar strehim politik, por botuesi mendoi që më mirë letra e plotë ta vihej si pasthënie në fund të librit. Unë s’guxoja të shfaqja hapur dëshira të miat, ishte libri i parë imi dhe kisha komplekset e të dënuarit për poezi.

Për në kopertinë, me leje të piktorit, Maestro Ibrahim Kodra, me të cilin isha bërë shumë mik në Milano, zgjodha të vihej një vepër e tij, më pëlqente, “Uomini” - si portrete në ajër.

Me atë libër nisa një kalvar tjetër, të bukur dhe të vështirë, mora dhe letra nga lexuesi, bëra shumë miq të rinj, por dhe m’u larguan nga të vjetrit…keq më vinte, më kishin dashur më shumë si të dënuar, jo si të barabartë, etj, etj, por do të thosha se shumë poezi të atij libri u përkthyen dhe në gjuhë të tjera, italisht e anglisht e frengjisht e në gjuhët sllave të Ballkanit.

KUJTESA E AJRIT MË KËRKON

ta kujtoj në këtë jubile dhe në ditën

e fundit të vitit të sjell poezinë

e hapjes së tij, ndërkaq po hapet

një tjetër vit.

Ditë të reja me çelës poezish:

*   *   *

koha

se si më rrëshqet nëpër gishta

pa më vënë unazën e saj

dhe unë mbetem veç i dashuruari.

SA GJËRA MË PRESIN

O Zot, sa gjëra më presin

që duhet t’i kryej

e jeta s’mjafton.

Më duhet një pyll,

kur nuk kam asnjë pemë.

Më duhet rruga të eci

dhe unë, mjerisht, kam mbrritur

me kohë…

Më duhet të gdhend

fytyrën time

me duart e tua,

po ti nuk je.

Të çlodhem më duhet,

kur nuk kam bërë asgjë.

Do desha të lë një buzëqeshje

në ajër, vetëm një,

por ne nuk dimë ta kuptojmë

kujtesën e ajrit.