Tahir Bezhani: Bukurie Hajdarmataj - Grua pa faj

POEZIA DHE ARTI POETIK  KA PËR QËLLIM TRASIMIN E RRUGËTIMIT TË SHËNDETSHËM  NË  PËRMASA  NJERËZORE

Vështrim libri:

Bukurie Hajdarmataj:  “ Grua pa faj”,2016, botoi “OLYMP” Prishtinë

”Libër që përmban shtyllat e edukatës njerëzore në artin poetik”

Nga Tahir Bezhani

Autorja e librit, Bukurie Hajdarmataj, para lexuesve del për herë të parë me librin poetik të lartcekur me të cilin ndez dritën e shpresës tek lexuesi se do kemi një poete të mirëfilltë me një talent të spikatur. Ky vlerësim buron nga  penda e saj e mprehtë  e cila me një modesti njerëzore e krijuese, skalit vargun brilant duke dhënë mesazhe të brumosura nga jeta njerëzore, nga përditshmëria e rrethanave të së kaluarës dhe së tanishmes.

Bukurie Hajdarmataj, e lindur në Shoshan të Tropojës,  e punësuar  në Shkollën e Mesme të Bashkuar “Hoxhë Zogu” në Zogaj, në vete mbart një përvojë jete e pune të gjatë, ku përjetimet e saja, kanë prekur ndjenjat e saj intelektual, duke nxitur në krijimtari që nga shkolla fillore dhe ajo e mesme. Idetë e saja krijuese prekin të  gjitha fushat e jetës njerëzore, duke ngërthyer në brendi dhembjen dhe dashurinë  si shtylla të ndërgjegjes njerëzore nëpër kohë....

Libri poetik me titull  mjaft  provokativ, “Grua pa faj,” përmban sekuenca të ndjeshmërisë shpirtërore duke dhënë preferenca plot dhembje mbi fatin e femrës shqiptare në trojet tona. Njëkosisht, pos vuajtjes së saj, nxjerr në  dritë edhe kontributin  historik, si pjesë e pandashme dhe e barabartë e shoqërisë sonë.

Poezia “Shqiponja e malësisë ”, dedikuar mësueses e cila vuajti nga diktatura e monizmit në Shqipëri, Rukie Ramës, përmban gjithë kalavarën e dhimbjes së femrës shqiptare, duke personifikuar atë me gjitha vuajtjet e nënave shqiptare në  kohë e rrethana tejet të ndërlikuara. Duke paraqitur një sistem  tejet monstruoz të kohës, në poezinë e lartëcekur shkruan:

” Bisha të sëmura ata ishin/ Ah!.../Njollë e zezë e shoqërisë/Ja gjakosën këmbët shqiponjës/Në jetë e vdekje gjynahe mbajnë mbi kurriz”

Duke  cilësuar personalitetin e një mësueseje në rrethana të tilla, si Rukie Ramën poetja më tej e karakterizon, duke nxjerrë si heroinë, simbol të qëndresës:

“Ishte vajza e parë që grisi shaminë/udhëtare në rrugën e shpresës së thyer/vrapon një vajzë, djalë, a shqiponjë fluturon/ mes shtigjeve bytyqase, / nga vapa dhe shirat gërryer”.

Ideja për të arritur qëllimin duhet të kaloi përmes një martirizimi ideologjik, duke kredhur në baltimin e brendshëm. Mënyra e tillë e qasjes së vargut poetik, poezinë e bënë art kreativ përmasash, ku autori mbetet gjatë në mbamendje. Mendoj se   refleksioni i kësaj poezie përkushtuese ka prodhuar me arsye gjithë përjetimin e dhimbshëm të një mësueseje brenda një diktature të egër e të gjatë....

Ndonëse, poezia e titulluar “Grua pa faj”, ngritë në piedestal  gjithë fatin ecejakeve jetësore, duke triumfuar në luftë me kohën, si në vargjet:

” Grua gri në k’të botë gri/Gëzimi yt i vetëm fëmijët/Bota të shkeli ty?/ Apo botën po e shkel tash ti?”

Autorja e librit, Bukurie Hajdarmataj, duke qenë edukatore brezash, përditshmëria e saj është përherë e atakuar me ngjarje të rëndësishme të jetës, të cilat, si valë deti,  e trazojnë deri në hidhërime e gëzime jete. Uni i saj krijues kacafytet me çdo rrethanë nga ku pikon arti këndshëm....

Poetja Bukurie Hajdarmataj artin poetik e ka si kështjellë të ndërgjegjes njerëzore e shoqërore, përmes së cilës  jeta lë gjurmë të kohës . Ajo i detyrohet profesionit të edukatores  dhe përmes poezisë, tregon gjithë dashurinë për shkollën, nxënësit, brezat e ardhshëm, dritë  ardhmërie e  vendit tonë. Duke përjetuar thellë dashurinë ndaj nxënësve, natyrshëm, reflekton me vargje:  “çdo   ditë marr buzëqeshje /Çdo mëngjes ndihem e gëzuar /ndihem e bekuar me nxënësit e mi...”

E përkushtuar tërësisht në edukimin e brezave, me sinqeritet krijues, nxjerr në pah  tërë  respektin  edukativ që duhet të ketë një mësues apo mësuese. Me të tillë karakter dashurie për gjeneratat paraqitet edhe tek poezia “Maturantët,” ku përditshmëria e jetës përkon me  dashuri dhe përkushtim të sinqertë kudo.

Në librin poetik “Grua pa faj” gërshetohen edhe një mori termash të  cilat spikasin dhimbje e dashuri kohësh, por edhe gëzime nga fëmijëria, duke përkujtuar një jetë të ëmbël në prehërin e nënës e gjyshërve, aty ku jeta merr hov lartësive. Autorja me forcë shpirti i kushton vargje motrës  së dashur, duke kujtuar atë “ që njeh detin e tallazeve brenda meje,” duke iu drejtuar se çfarë të quaj ty, ”Rreze dielli kur bie shi/Apo....Në mjegullën time ylberi im?.”.

Ndërsa për vëllain, ka një peshë akoma më të ndjeshme, sigurisht, bazuar edhe në traditën tonë me rastin e lindjes se djalit. Autorja vëllait i drejtohet me vargje madhështore:” Vëlla është dera e pragut/Është gëzimi i konakut/Vëllai fjala e shpresës/Vëllai është drita e jetës...”.

Një element i veçantë që bie në sy të lexuesit është glorifikimi  deri ne piedestal të gjyshit të fëmijëve të saj, gjegjësisht, vjehrrit, ku rrallë e ndeshim në poezi një përkushtim vjehërror, ose fare. Kjo flet për një përkushtim të mirëfilltë familjarë, një dashuri edukative si rregullator i jetës brenda familjes.

Bukurie Hajdarmataj, në librin e saj “Grua pa faj,” trajton një mori temash aktuale duke u nisur nga motivet e vjetra e që akoma kanë rrënjë në kohën tonë, pastaj duke iu qasur  gyrbetit, si dukuri dhe dhimbje e madhe e kohës sonë, me pasojë zbrazja e vendit nga brezat e rij dhe asimilimi i tyre në botën perëndimore, pa a asnjë arsye.

Duke lexuar një libër me poezi të arrira e tema të llojllojshmërisë të jetës sonë  në tërësi, mbesim me shpresë se nga  autorja Bukurie Hajdarmataj, do lexojmë vepra të reja poetike, e pse jo edhe në prozë, duke na befasuar këndshëm me boten e saj të brendshme plot thesar jete....

Gjakovë, 14.04.2023