Mendime » Çeliku
Kalosh Çeliku: Liria
E diele, 22.05.2022, 03:23 PM
LIRIA
NGA
KALOSH ?ELIKU
Ditë. Dielli dy
shkopinj mbi Sharrin Plak në perëndim e kishte kapur në grusht Kryeqendrën
kulturore të shqiptarëve, dhe Qytetin e dy Universiteteve. Matanë maleve
kullosnin dhentë. Ujku në një përrua u kishte vënë pusi. Bariu i biente
fyellit. Ama, ia kishte marrë një kënge, që gjithë Qytetin sikur donte ta
zgjonte nga gjumi:
O çobani tatës, bre djal,
O çobani tatës, bre djal!
Holli dhentë kënë vathës. Medet-o
Haj, haaaj. Holli dhentë kënë vathës-o!
Vapë e madhe.
Rrugët në zjarr. Shtëpitë. Qielli në flakë. Nguteshin njerëzit si pa kokë.
Ecnin. Një Zot e di për ku, në lindje apo vdekje. Me dy e katër këmbë. Ndonjëri
e hiqte veten edhe zvarrë nëpër bërllok. Lumi larg. Dielli larg. Liria edhe më
larg matan? maleve…
- Hë, si të
duket?! A ta mbusha syrin, që ta shkruajmë edhe librin e dytë: Gratë e mia
besnike?! Më tha, Djemnusha me dy shtama verë të kuqe përpara mbi
tavolin?.
- Nuk e di. Me
siguri siç duket, edhe Ty të ka përzënë Partia. Të provojmë.
- Partia, po.
Vetëm ti me siguri nuk do të më përzësh si ajo kurvë?!...
- Jo, vogëlushe.
Unë nuk jam i keq si Nëna Parti me atë kope “patriotësh“ kuqezi, që vuajnë për
Atdheun. E duan DoktorZiun…
Dhe, nisi lufta.
Armët i nxorrëm nga brezi. Një Zot e di, sa viktima do të bien dëshmorë. Edhe
tradhtarë. Spiunë. Patriotë të vonuar melezë... Hoxhallarë… Priftërinj… Imzot,
me siguri do të ketë në këtë luftë heroike. Po. Edhe, secili më trim se i
shoqi…
Dhe, herët në
mëngjes në ora 6.00 me dt. 21 mars 2007, Ditën e pranverës më erdhi një mesazh
në telefonin celular të xhepit:
O Zot! Ishalla e zbulon. Jo për të vazhduar bashkë. Por, më dhembë akuza e
pabazë. Zot i madh, zbuloje atë njeri! Atëherë, do të të besoj pa kufi. Shpirt
i gjyshes më ndihmo! Engjëlli im më mungon…
Shkup, 21 mars 2007
Dhe, në mëngjes u
zgjova para Diellit. I fërkova sytë me duar, i bërtita Qiellit: Edhe unë jam i
çmendur!…
- Hi-hii-hiii…
Im Atë, kurrë nuk
pushoi së fantazuari për ta gjetur Lirinë…
- E gjeti?
- Punë përrallash.
Ik, ore ëndërrime… Tashti e kuptova. Dhe, erdha në përfundim se, Liria qenka grua. Përmëkeq, një grua
kurtizane, që me vite e shekuj i turremi përmbrapa ne shqiptarët. E kam fjalën
për burrat. Gratë nuk i turren Lirisë. Shkaku se, nuk duan të jenë lezbejka të
çmendura, në shtrat.
- Hi-hii-hiii… E
ku e di ti se Liria nuk është lezbejkë?! Edhe atë, e çmendur përtej kufiri, që
nuk e mban dot as kandari i ?ajupit…
- Jo, nuk e di.
Po, them kot se, nuk do t’i turreshin burrat me pushkë në dorë e kollanë me
fishekë përqafe përmbrapa me ditë, muaj, vite e shekuj nëpër male…
- Po.
- Dhe, ende nuk e
zuri asnjë burrë në livadh… Fushë… Ose, mal…
- Jo, nuk e zuri…
- Dhe, e di se
pse, asnjë burrë, grua nuk e rrëzoi në shtrat?!...
- Edhe këtë nuk e
di. Po, a e di se, shumë burra e gra nateditë e kanë ndjekur edhe maleve me
armë në dorë?!…
- E di. Kalosh
Zajazi me mauzerr në dorë e ndoqi maleve të Kërçovës, në Kosovë e Shqipëri.
Sulltanë Qafa me gërshërë të dhenëve, te Pragu i Shtëpisë. Bajram Curri, përpak
ia ngriti këmbët në hava pas një gardhi, në Shpellën e Dragobisë. Edhe Isë Boletini
i vuri pusi me dy kobure në Londër… Azem Bejta, po të mos e kishte me vete
Shotë Galicën, Nusen e maleve me siguri do ta rrëzonte pas ndonjë trungu lisi…
- Hi-hii-hiii…
Dhe, përsëri shqiptarët nuk e rrëzuan në shtrat…
- Jo. Edhe sot e
kësaj dite. Iu turrën përmbrapa me të gjitha armët: shpatë, pushkë, bomba e
topa… U ka mbetur pa e provuar edhe armën e fundit, Kandarin e ?ajupit… Dhe, dhashtë Zoti një ditë e kapin në dorë maleve edhe
këtë armë historike!...
- Hi-hii- hiii… E,
atëherë, Liria qenka kurvë?!... Buçë Katundi, që ku ta dimë ne me cilët kurvarë
e lëvizë bishtin…
- Mundet.
Tatëmadhja, njëherë i bëri edhe maxhi. E shkriu plumbin në një enë me ujë e
eshtra… I fryu, në fytyrë…
- Dhe, përsëri nuk
e zunë magjitë?!
- Jo.
- Atëherë, duhet
bërë hajmali te Hoxha i Katundit, që një ditë fluturoi nga minarja…
- Jo, ore… Lirinë
duhet dërguar te Baba Shehu, në Tyrbe t’ia hudhë këmishën e gjatë të mëndafshit
me oja e tel mbi kokë.
E përzura Nusen me
pashterkë të kuqe, dhe e mora Lirinë për grua. Nëna përsëri e rroku dajren te
pragu i derës. Babai qiti pushkë në Lëmë. Edhe në këtë Shtëpi më në fund erdhi
një grua azgane nga fisi, Liria… Zanë mali…
Një javë, fshehur
nën hatulla e pastrova mauzerrin e Babait. Rripat i mbusha me fishekë. Bombat i
futa nëpër xhepa.
Dera u hap, dhe
hyri im Atë i armatosur deri më dhëmbë. U tremba. Thashë me vete: Tashti, pasi
u zgjua nga varret, i ka ardhur te hunda me mua sugarin nga zemërimi, do të mi
shkrepi të gjithë fishekët në lule të ballit...
Përçudi, buzëqeshi
me ato mustaqe vesh më vesh. U ulë si gjithmonë në shkamin e vet me tri kambë,
mbuluar me lëkurë dashi. Mauzerrin e mori në prehër.
- Dhe, më në fund
erdhi edhe në këtë shtëpi Nusja e maleve… Liria...
- Po, baba. Ashtu
thonë… Rrugë të gjatë bëri nëpër male…
- Edhe nëpër
fusha… Dhe, e di sesi e gjeti rrugën mes atyre shkurrave?
- Jo, baba. Edhe
sot e kësaj dite. Nuk e di nga cila anë zbriti maleve…
- Mendohu pak, o
bir! E ke thënë shpesh mes atyre rreshtave, nëpër libra…
- Kot. Nuk ma pret
mendja gjithë ditën, gjithë natën… Prit pak, mu kujtua: është Çelvjollca, mali
që prek qiellin me kokë…
- Çelvjollca është
pra, dhe dëgjoje këtë rrëfim deri në fund, po të duash fute edhe në libër! E di
ti, o bir se kush ka qenë Kalosh Zajazi, emrin e të cilit e mban ti si
shkrimtar… Sulltanë Qafa… Bajram Curri… Dhe, Azem Bejta - Galica?...
- Po, e di, baba.
Kaçaku i maleve.
- E, Shotë
Galica?...
- Edhe këtë e di:
Nusja e maleve…
- Dhe, a e di se
Azem Bejta, Shotën e mori me vete në male?
- Edhe këtë e di.
Shkaku se i duhej grua edhe në male… E veshi edhe si burrë me tirqi e xhamadan…
Kësulë të bardhë në kokë…
- E vërtetëtë. Po,
po ta dinte Azem Galica, se: Shota do t’ia kalonte me trimëri në luftë, nuk do
ta merrte me vete në malet e ashpëra me borë…
- Qindpërqind,
baba. Burrat janë xhelozë ndaj grave...
- Mirë, ta zëmë se
është ashtu siç thua ti shkrimtari… Po, nuk është ky qëllimi i ardhjes sime nga
varret… Qëllimi im është, se: Sot, shqipëtarëve u duhet një Teutë mbretëreshë.
E di ti se, kur shqiptarët kanë qenë shtet i fuqishëm në botë me të gjitha
nishanet?!...
- Po, e di. Moti,
në kohën e Ilirisë… Teuta kur ka qenë mbretëreshë…
- Ehu, biro!
Shqipëtarëve u duhet mu ajo Teutë, e jo këto Teutat e sotshme kuqezi, dhe
Skënderbegat që i keni ju nëpër parti politike vetëm për poste, kabinete në
Qeveri…
Dhe, pasi e tha
këtë u ngritë i zemruar, e hodhi mauzerrin në krah dhe ma përplasi derën, doli
në Lëmë…
Matanë hekurave të
dritareve, në errësirë i dëgjova njëra pas tjetrës, tri krisma pushke… Jehonën
e tyre majë lisave, përmes Livadhit te Guri i Zi, në Çukë …
Dhe, lehjen e
qenëve nëpër natë…
Nga romani: DJEMNUSHA, Shkup 2010).