Kulturë » Kozeta
Kozeta Zylo: Amerika, Atdheu i dytë i shqiptarëve dhe Pavarësia e saj
E hene, 05.07.2021, 06:49 PM
Amerika, Atdheu i dytë i shqiptarëve dhe Pavarësia e saj
Ju
e dini mirë se ç’do të thote t’i thuash një kombi Atdheu i dytë, është njësoj
në se shumëkush prej nesh e ka provuar për të quajtur dikë si prind të dytë që
do të thotë për respektin, ngrohtësinë dhe ndihmën që të ka dhënë prindi i dytë
në rast nevoje dhe dashurie.
Nga
Keze Kozeta Zylo
Si
një qytetare amerikane me të drejta të plota nga Kushtetuta amerikane kemi se
me seç’të krenohemi dhe të flasim për Amerikën e cila për të gjithë
bashkëkombasit e mi këtu në Amerikë është bërë Atdheu i dytë. Ju e dini mirë se ç’do të thote t’i thuash
një kombi Atdheu i dytë, është njësoj në se shumëkush prej nesh e ka provuar
për të quajtur dikë si prind të dytë që do të thotë për respektin, ngrohtësinë
dhe ndihmën që të ka dhënë prindi i dytë në rast nevoje dhe dashurie. Këtë unë, ju dhe gjithë bashkatdhetarët e mi
duke filluar që nga i pari që ka shkelur tokën e bekuar amerikane të
dokumentuar që është Kolë Kristofori i cili zbarkoi në Boston në fillim të
viteve 1880-të dhe mbahet mend si pioner i grupit etnik shqiptar në SHBA e kanë
ndjerë në palcë të shpirtit ndihmën e madhe që ka dhënë Amerika në pikat më
nevralgjike që ka kaluar Kombi ynë.
Kombi
amerikan u themelua nga trembëdhjetë kolonitë e Britanisë së Madhe, ndodhur
përgjatë bregdetit Atlantik. Më 4 korrik 1776, ato nënshkruan Deklaratën e
Pavarësisë, që shpalli Pavarësinë e tyre nga Britania e Madhe dhe formimin e
një bashkimi te gjitha kolonive.
Shtetet
kryengritëse mposhtën Britaninë e Madhe në Luftën Revolucionare Amerikane,
luftën e parë të suksesshme të kolonive për Pavarësi. Kuvendi i Filadelfias
përpiloi Kushtetutën e tashme të Shteteve të Bashkuara, më 17 shtator 1787;
miratimi i saj në vitet vijuese i bëri shtetet pjesë të një republike të vetme
me qeveri të fuqishme qendrore. Karta e të Drejtave, e përbërë nga 10
amendamentet e para kushtetuese si garanci e të drejtave dhe lirive themelore
qytetare, u ratifikua më 1791.
Amerika
ështe nje komb që e identifikojmë me Flamurin me të gjitha të drejtat tona.
Arsyet
pse qëndron flamuri amerikan aq lart eshte sepse eshtë krijuar nga përvojat e
një populli të madh. Gjithçka për të
cilën qëndron Flamuri është shkruar nga jeta e tyre. Flamuri është mishërimi, jo sentimenti,
Flamuri është historia, do te thoshte Presidenti amerikan Woodrow Wilson, miku
i madh i shqiptarëve.
Më
1945, Shtetet e Bashkuara dolën nga Lufta e Dytë Botërore si vendi i parë me
armë bërthamore, anëtar i përhershëm i Këshillit të Sigurimit të Kombeve të
Bashkuara, si dhe themeluese e NATO-s. Fundi i Luftës së Ftohtë dhe shpërbërja
e Bashkimit Sovjetik e la
SHBA-në
si superfuqinë e vetme. Afro 50% të shpenzimeve ushtarake të rruzullit bëhen
nga Shtetet e Bashkuara, që vazhdojnë të jenë forcë drejtuese ekonomike,
politike dhe kulturore në botë.
Shtetet
e Bashkuara janë federata më e vjetër e botës. Janë Republikë Kushtetuese, ku
“sundimi i shumicës zbutet nga të drejtat e pakicës, mbrojtur prej ligjit.”
Presidenti
i pare i Amerikes është Xhorxh Washington dhe nderohet me një ditë pushimi nga
Amerikanët për ditëlindjen e Tij.
Amerika luftoi për Lirinë e fjalës, liri që e ka me nenin e kushetutës
dhe dënohet me ligj kushdo që ndalon fjalën e lirë, sepse Liria e fjalës është
siç thotë Washingtoni si: “Nëse liria e fjalës rrembehet dhe hidhet ne plehra,
atëherë heshtja mund të udhëheq, dhe te çon si qengji drejt therrjes tek
kasapi.
Sot
ne festojmë 4 korrikun, ditën e
Pavarësisë së Amerikes sonë Atdheut të dytë.
Ju
dini të vlerësoni dhe të çmoni vlerat sepse kush më shumë se ju e ndjen në
shpirt gjakun e popullit të vet që është populli më proamerikan në botë, sepse
ne gjithmonë i shprehim mirënjohjen e pakufishme për çfare i ka dhuruar Kombit
tonë filluar me Willson ku mbështeti me plot dashuri kërkesat e Vatrës se
drejtuar nga Fan Noli kryetar dhe themelues i saj.
Kur
Atdheu thërriste bijtë e vet emigrantët shisnin deri xhaketën e trupit dhe
dërgonin dollarët për të mbajtur në këmbë shtetin shqiptar ku është perjetësuar
me vargjet lapidar te Nolit si: “Mbahu nëno, mos ki frikë/Se ke djemtë në
Amerikë!”
Ne
kurrë s’duhet ta harrojmë historinë, por duhet ta mbajmë të gjallë ne kujtesën
tonë dhe të brezave atë çfarë bëri Willson në Konferencën e Paqes në Paris
1919, i cili dënoi ashpër planet gjëmëzeza të fuqive të mëdha dhe mbojti me
forcë popujt e vegjël.
Më
4 korrik 1918, Presidenti Uilson tek e takoi Imzot Nolin gjatë vendosjes së
kurorave me lule tek varri i presidentit George Washington, kërkesës së Atit
shpirtëror të Shqiptarëve, themeluesit të Kishës Autoqefale dhe
bashkëthemeluesit të Vatrës, për të shpëtuar Shqipërinë që rrezikohej, zhbëhej,
i tha se: "Zëri dhe vota ime do të jenë në mbrojtje të Kombeve të vegjël,
si Shqipëria". Pas takimit Noli i shkroi kryetarit të Vatrës, Kolë
Tromarës: “E takova tri here persidentin Wilson, të tria herët më tha: Një votë
timen dhe zërin tim do t'i përdor për t'i mbrojtur shqiptarët"...
Diaspora
shqiptaro amerikane e udhëhequr nga Vatra organizata më e vjeter shqiptare ka
nje rol kyç në Pavarësinë e Shqipërisë
nga Konica, Noli dhe burra të tjerë të shquar dhe kjo falë lidhjeve që kishin
me presidentin Willson i cili mbështeste parimin e vetëvendosjes.
Emocionuese
dhe shume domethënëse është dhe letra e nëntë studentëve të Vjenës drejtuar
presidentit Willson, më 15 dhjetor të vitit 1918, pra 101 vjet më parë. Letrat janë 4 faqe në shqip dhe në anglisht,
studentët i luteshin Wilsonit që përpara mbajtjes së Konferencës së Paqes në
Paris të ndihmonin Shqipërinë e cila e kishte humbur Pavarësinë.
Studentët
që nenshkruan letrën dhe qe t’i kushtonte vetëm 15 minuta nga koha e çmuar,
ishin: Remzi Baçe, Jani Basho, H. Hifzi, Nush Bushati, Xhevat Korça, Luigj
Kakarriqi, Gjovalin Gjadri, Raku Buda dhe Fuad Asllani.
Një
nga paragrafet më të fuqishme të letrës së studentëve dërguar Wilsonit ishte
kur ata i drejtoheshin Presidentit te Amerikes me fjalët: “Zotëri! Ju lutemi në
emër të djelmërisë shqiptare e të kombit shqiptar, ta merrni këtë komb fatkeq
nën mbrojtjen Tuaj”.
Amerika
gjithmonë ka qenë në krah të shqiptarëve, përkrahje që kulmoi nëpërmjet Zërit
të Amerikës që frymëzoi shqiptarët dhe rrëzoi, përmbysi diktatorin dhe
diktaturën që izoloi për dekada një popull të tërë.
Kurrë
populli shqiptar nuk mund ta harroje Pavarësisë e Kosovës, më 17 shkurt 2008,
me perkrahjen e jashtëzakonshme të Amerikës. Këtë e dimë shumë mirë ne që i
përjetuam demonstratat, ecejaket në Kongresin Amerikan, lidhjet me senatorët,
sensibiizimin në kolegje ku kishte studentë shqiptarë, krijimin e Batatlionit
‘Atlantiku” që sot është “Nderi i Kombit”, apo fondacionin “Vendlindja
thërret”. Amerika me politikën e saj
parimore po ndihmon shumë në proceset demokratike si duke e anëtarësuar
shqiperinë në Nato, më 1 prill 2009 si dhe në të gjitha organizmat
Euroatlantike çka e radhisin Shqipërinë e vogël midis vendeve më demokratike
dhe më properëndimore. Shteti i Amerikes
eshte bere promotori kryesor dhe po ndihmon demokracine shqiptare ne luften
kunder korrupsionit qe i kane zene frymen Shqiperise.
Amerika
për të gjithë shqiptarët është kthyer Atdheu i dytë i tyre, ngase e ka ndjerë
në palcë të shpirtit ndihmën dhe përkrahjen e jashtëzakonshme në botë, në
kancelaritë perëndimore, e ka ndjerë mikpritjen e saj si dhe progresin që kanë
bërë dy shtetet shqiptare në Europë si Shqipëria dhe Kosova.
Shqiptarët
sot janë më të ndjerë se kurrë në botë, emri i tyre po lakohet për mirë, emra
shqiptarëh të famshëm në art, kulturë, shkencë, politikë po trondisin mediat
botërore, çka tregon për një ardhmëri më të mirë dhe për një mbështetje të
jashtëzakonshme nga Shtëpia e Bardhë, Kongresi Amerikan dhe populli
amerikan. Prandaj me krenarinë e
ligjshme si shqiptaro amerikanë e festojmë me madhështi dhe mirënjohje
Pavarësinë e Amerikës, Atdheun e dytë të shqiptarëve, status që e ka fituar me
punë dhe me veprat e saja konkrete!
Nga fjala kryesore mbajtur në aktivitetin në nderim të
Pavarësisë së Amerikës organizuar nga Shoqata Shqiptaro Amerikane “Skënderbej”
Inc, New York