Liri Pone Bele: Çiltërsi

ÇILTËRSI

Nga Liri Pone Bele

Pushimet verore gjatë ditëve të gushtit pranë bregdetit të Vlorës janë të këndshme, tërheqëse  dhe mbresëlënëse, pa mundur të përcaktohen mes tyre se cila pjesë e saj të dhuron kënaqësi më tepër, kur në orët e paradites vendos të shijosh freskinë e ujit të pastër dhe formimin e dallgëzave të lehta shoqëruese të pandara përgjatë rrugës paksa më të gjatë se zakonisht, krahasuar me të tjera plazhe në vendin tonë, sepse pikërisht ajo pjesë e bregdetit prezanton diçka të veçantë: distanca nga bregu, derisa valët e lehta mundësojnë përqafim miqësor me ty dhe të shoqërojnë me përkëdhelje të lehta rreth gushës. Pikërisht në ato çaste të është dhënë mundësia të soditësh, saje pastërtisë së kristaltë me më të bukurën nuancë të ngjyrës së kaltër të sipërfaqes së lëmuar e të qetë të ujit, mozaikët e papërshkrueshëm të rërës. Është e pamundur ta shkëputësh shikimin admirues, ngaqë ravijëzimet e tyre janë shembëlltyrë e panoramës së një sipërfaqeje gjigante të hojeve të bletëve në momentin e veçantë, kur bletërritësi e ngre lart kornizën, duke e vështruar vëmendshëm piten, por konturet e përshkruara në rërë kanë përmasa disi të ndryshme midis tyre,  janë të paimagjinueshme dhe të panumërta.

Pikërisht një ndodhi e veçantë, pothuajse e jashtëzakonshme që prezantoi sjelljen e paimagjinueshme të mbesës sime 5-vjeçare verës së sivjetme, arriti të më tregoi qartë bukurinë e vërtetë të bregut të Vlorës dhe vlerat e saj të veçanta, të cilat i kisha njohur, por jo admiruar dhe shijuar si kësaj radhe, çka tregon se një e mirë përkrah shoqes merr përmasa të pamatshme dhe prezanton forcën e saj të fuqishme të panjohur më parë, gjurmët shpirtërore të së cilës zënë vend brenda zemrës dhe atje mbeten përherë…

Po, në ato thellësi uji që shpesh më nxisnin të përjetoja emocione pozitive, ngrohtësi shpirtërore, shoqëruar me rrahje të këndshme të zemrës. Këtë vit dy mbesat e mia të vogla, të cilat notonin në mënyrë  mjeshtërore pranë meje, më mahnitën  dhe e pranoj me sinqeritet se pikërisht vogëlushet me zhdërvjelltësinë e tyre të papërshkrueshme në ujin e kaltër, kristal, pa e ditur dhe pa e kuptuar si, po më tregonin qartazi se ishin pikërisht Livia dhe Lea, që po ma dhuronin, mbrekullinë reale në vlera të pamatshme, gjë e cila më kishte munguar.

Përshkrova njërën nga bukuritë e natyrshme të plazhit, sepse ato pasueset  janë  më të vështira për t’u renditur pas së parës, për më tepër çastet e perëndimit, kur dielli prezantohej me ngjyra të përflakura, me forma të rrathëve simetrikë, të cilët, sa më në periferi të jenë pozicionuar, prezantojnë intensitet ngjyrash më të zbehta, si të na transmetonin lehtas ndjesinë e keqardhjes, lidhur me ndarjen e përkohshme, disaorëshe me pushuesit, që ende nuk i shkëpusnin vështrimet nga reflektimi i fashës rrezatuese shumëngjyrëshe të ujit të detit, tashmë ngjyre gri. Mos vallë na dhuronin me bujari një përshëndetje lamtumire disaorëshe, shoqëruar me urimin për një natë të qetë?

E kam pasur përherë të pamundur ta përcaktoj në pozicionin e një pushuesi në bregdet se cili prej dy vendndodhjeve të diellit në horizont zotëron nivelin më të lartë të magjepsjes: fillimdita përgjatë çasteve të takimit dhe përshtatshmërisë me freskinë e ujit apo largimi i tij tej horizontit, në momente të krijimit të një tabloje universale, kur me delikatesë tenton të largohet nga pafundësia e sipërfaqes së mëndafshtë të ujit dhe nis t’i ndryshojë nuancat e çelura të ngjyrave, duke i errësuar ngadalë.

Edhe koha disaorëshe nën mbrojtjen e çadrave kashtore ndaj forcës së rrezeve të fuqishme të diellit, që arrijnë pikun në mesditë ka pjesët e saj tërheqëse; njëra prej tyre është edhe mënyra e pakësimit të etjes me lëngje freskuese të ofruara nga shitësit ambulantë apo të tjerë, ulur mbi karroca të thjeshta e jo rrallë të improvizuara, reklamojne frutat e stinës të mbledhura në kopshtet personale orëve të para të agimit të asaj dite…

Njëri prej tyre ishte Rakipi, rreth 65 vjeç, me pamjen e një mashkulli të ushtruar me aktivitet fizik, çka e tregonte konstrukti i muskujve të shpatullave, krahët dhe sidomos kërcinjtë, që i shfaqeshin dukshëm nga pantallonat e shkurtra të dokut. Edhe pse mosha kishte vendosur prerazi kufijtë e saj, në fytyrën e Rakipit ende ruheshin tiparet e një njeriu të pamshëm, që theksohej edhe nga mënyra e thjeshtë e bashkëbisedimit me bashkëmoshatarët pushues, me të cilët nuk kishte asnjë shkallë njohjeje. I pëlqente të shkëmbente disa fjalë me tjetrin, ndikuar kjo edhe nga nevoja e pushimit disa minuta, sepse lëvizja e përditshme përgjatë paraditeve të gushtit, duke përshkuar rërën e nxehtë (freskia në ujin e detit ndodhej në një largësi rreth dy-tre metra, gjë që Rakipi nuk mund ta shijonte, shikimet e shkurtra hedhur anash, të shoqëruara me çaste psherëtimash dhe tundje të lehta koke, vërtetonin se realisht ai ndodhej  pranë detit, por…).

I mbuluar me djersë përshkonte kilometra rrugë buzë detit, duke drejtuar një karrocë të modifikuar nga një biçikletë e vjetër, ku vendoste disa arka të tejmbushura me fruta të stinës.    Fliste me zë të lartë për vlerën e frutave të sjella nga fshati më i largët me bregdetin. Nëse realizonte të tërhiqte vëmendjen e pushuesve për t’u shitur perime, atëherë hidhte dy-tre hapa drejt çadrës përkatëse; dukej se ia kishte ënda të shkëmbente disa fjalë me tim shoq, që përherë i sjellshëm dhe mirëkuptues nuk ia pengonte ato çaste çlodhjeje, shoqëruar me blerjet e ditës, edhe si një lehtësim në rrugën e gjatë të shitësit ambulant.

Më habiste fakti që Rakipi, në të shumtën e rasteve shoqëronte reklamën e vlerës së cilësisë dhe freskisë së frutave me një veprim të shpejtë, të përsëritur, kur në moment gëlltiste një kumbull apo me shpejtësi mbllaçiste një pjeshkë apo një mollë, të cilën e përfundonte në më të shkurtrën periudhë kohe; disa kokrra rrushi apo një dardhë të madhësisë mesatare, çka më bënte të mendoja se mjeshtëria në fusha të ndryshme të jetës njerëzore është ende e panjohur. Thjesht kisha kuriozitet të mësoja deri sa mund të ishte kapaciteti i stomakut të tij për t’u mbushur me fruta, në funksion të “testeve bindëse” përgjatë orëve të paradites në gjatësi bregu të konsiderueshme. Sa për pakësimin e sasisë së frutave në koshat prej kauçuku me ngjyrë të zezë, dikush pas tij plotësonte mungesat.

Një paradreke u larguam më herët së bashku me Leonidhën, duke i lënë mbesat të shoqëruara nga halla e tyre, të vazhdonin lojërat e përzgjedhura me statuja rëre të lagur, në afërsi të detit. Më vonë ato u kthyen; ishte vakti i ngrënies dhe pas gjysmë ore Lea e vogël, që në maj kishte mbushur 5 vjeç, me hapa të shpejtë, e freskët pas dushit, veshur me një fustan shumëngjyrësh që e tregonin edhe më të bukur flokët e saj të verdha kaçurrela të përhapura mbi supe, shoqëruar me bukurinë e papërshkrueshme të syve të kaltër, veçanërisht në momentet kur të drejtonte dhe përqëndronte shikimin. Ajo iu afrua gjyshit të vet, tepër serioze në pamje si asnjëherë tjetër, me zë të qartë dhe të prerë, ku zakonisht spikaste vendosmëria shoqëruese e mendimeve të shprehura momentalisht, vetëm se kësaj radhe po prezantohej  shtesë  një  indinjatë  e thellë, tha:

- Gjysh! Gjysh! Ai shoku yt është mashtrues! Është gënjeshtar! Ja, shih këto farat e rrushit këtu në pëllëmbën time…

Asnjëri prej nesh nuk po kuptonte se për se e kishte fjalën vogëlushja, e cila në ato çaste shtriu para nesh dorën e djathtë të hapur, ku midis gishtërinjëve shiheshin disa fara të vogla, të errëta të rrushit që kishin blerë pas largimit tonë; por unë nuk po mund të bëja lidhjen me shitësin…

Në atë çast vura re me habi përshtypjen e fjalëve të porsashprehura nga Lea, të cilat ndryshuan pamjen e tim shoqi… Nuk mund ta përshkruaj shqetësimin e menjëhershëm shprehur në fytyrën e Leonidhës, veçanërisht në ndryshimin e prezantimit të ndjenjës së kënaqësisë, zakonisht  reflektuar në ngjyrën e bukur të gjithë nuancave të së kaltrës deri te bluja e spikatur, që së bashku, në harmoni midis tyre, krijonin njërën nga mrekullitë qiellore, pikërisht në ato çaste kur ai, gjyshi i Leas dhe i Livias, kishte pranë vetes mbesat e shtrenjta dhe bisedonte me ëndje, pavarësisht përmbajtjes së bisedës .

U ngrit me vërtik, pyeti se për cilin e kishte fjalën Lea:

- Më fol qartë, shpirti im, cili nga shokët e mi është mashtrues?

- Po, gjysh, ja, do ta tregoj tani të vërtetën. Më dëgjo. Ai burri shitës me karrocën mbushur me perime ndaloi sot afër çadrës sonë dhe na pyeti për ty. Pas pak na tregoi se kishte sjellë një lloj rrushi me ngjyrë të errët, të veçantë, sepse nuk kishte fara në kokrra. Unë e pëlqej atë lloj rrushi dhe, mbasi mora një verige nga qeska kur shitësi ishte larguar, e lava me ujin e çesmëz dhe fillova ta vija në gojë kokrrën e parë, të dytën. Farat, në secilën prej tyre ishin radhazi. Ja, shihe edhe ti vetë, por më mirë të haje ti disa kokrra, që të jesh i bindur në fjalët e mia…

Ngriti lart një verige rrushi mesatare në madhësi duke ia vendosur në duar Leonidhës, i cili, pa humbur kohë, sapo vuri në gojë të parën kokërr, e vërtetoi në çast, edhe pse pa atë veprim ishte i bindur se e mbesa kishte plotësisht të drejtë. E përqafoi Lean dhe, duke e shtrënguar në gjoks, i përsëriti se ajo po thoshte të vërtetën për praninë e farërave në kokrrat e rrushit, sapo i provoi edhe vetë disa në gojë dhe e pranonte mendimin e saj për shitësin me sjellje jo korrekte.

Vazhdoi ta mbante në kraharor duke përsëritur se më e rëndësishmja për një person të çdo moshe, në cilindo vend dhe  për asnjë arsye, është mospërdorimi i gënjeshtrës. Absolutisht jo. Leonidha, pa shprehur asnjë fjalë, teksa më hidhte vështrime të momentit lehtësisht, po e kuptoja se përcaktimi për një sjellje mashtruese, bërë natyrshëm nga e mbesa, po e gëzonte, e ndihmonte të kuptonte qartazi se po rritej ajo vajzë e zgjuar, duke na treguar  bindëshëm  vlera pozitive.

Por ishte vogëlushja që nuk u mjaftua me këto gjykime të gjyshit, ende nën forcën e padrejtësisë së verifikuar dhe provuar prej gjyshit. U shkëput nga krahët e Lonidhës, qëndroi  para tij, sepse me siguri gjithçka po drejtohej nga forca e hekurt e logjikës së saj në më të lartën shkallë pastërtie, e barazvlefshme me një gur diamanti të rrallë, kur përfundoi mendimin:

- Gjysh! Atë shitësin gënjeshtar duhet ta marrë policia dhe të përgjigjet për gënjeshtrat që u thotë njerëzve...

Heshtëm. Pas disa çasteve Leonidha përsëri mundi ta ulte në prehrin e vet dhe ju përgjigj me bindje se ato episode nuk do të shfaqeshin më. Mbasditja kaloi si herë të tjera, por ishte radha ime dhe e bashkëshortit tim që të thelloheshim në brendinë e atij episodi të  veçantë që dukej i lehtë në sipërfaqe, por tepër i thellë në përmbajtje.

Nuk po mund të shkëputesha prej episodit të porsa njohur, sepse po i gëzohesha konceptit të ndërgjegjjes së pastër dhe formimit të karakterit korrekt të një vogëlusheje në hapat e parë të jetës, sikurse të njëjtat koncepte po shprehte Leonidha. Në njëfarë mënyre, po i shprehja në heshtje falënderime nënkuptuese sjelljes së plakut, në pozicionin e një shitësi ambulant bregut të detit ditëve të nxehta të verës, që me qëndrimin e tij i prezantoi vogëlushes një nga këndvështrimet e jetës aktuale. Natyrisht jo të gjithë e aprovojnë gënjeshtrën, sikurse realisht kundërshtim të vendosur prezantoi qëndrimi i një vogëlusheje.                                                                                Të nesërmen ishte ditë e zakonshme në plazh, e këndshme, pranë detit dhe, ndërsa po pushoja ulur mbi pjesën fundore të shezlonit, më tërhoqi vëmendjen zhurma tipike e karrocës së modifikuar ku shiheshin radhazi arkat prej kauçuku, mbushur me perime të freskëta.

Në çastin kur shitësi prezantonte llojin e perimeve, natyrisht shoqëruar me vlerën e tyre superiore duke u kthyer drejt tëndës sonë për të përshëndetur Leonidhën, i doli përpara me shpejtësi Lea, pikërisht  një hap  larg tij  ngriti kokën, duke i folur me zë të lartë:

- O mashtrues! Erdhe përsëri për të na gënjyer, siç bëre dje?

Në moment unë e gjykova të ngrihesha; iu afrova karrocës, për më tepër vura re se po i dëgjonin fjalët e mbesës sime dy-tre kalimtarë që ngadalësuan hapat, po shihnin Lean me admirim. Shitësi, teksa po dëgjonte fjalët e vogëlushes, u përkul lehtazi  dhe po  mundohej të prezantohej i qetë, duke tentuar të tregohej se nuk po e kuptonte arsyen e vërtetë të revoltës së saj, gjë që po dukej nga përsëritja e pyetjeve.

- Pa më thuaj, moj bukuroshe, pse je mërzitur me xhaxhin? Unë kurrë nuk i gënjej njerëzit, për më tepër një vajzë të zgjuar.

Vetëm se Lea nuk u tërhoq, por u tregua e vendosur:

- Dje na the se rrushi në kopshtin tënd është i veçantë dhe nuk e kanë kopshtarët e tjerë, sepse s’ka fara, por kur e provuam, fjalët e tua nuk ishin të vërteta dhe u bindëm se je një burrë gënjeshtar,   prandaj meriton të dënohesh.

Në të njëjtën kohë unë ndiqja e përqendruar edhe qëndrimin e mbesës Livia, katër vjeçe më e madhe se Lea, e cila, në mënyrë të prerë, ia aprovonte veprimet e motrës me tundje të lehta koke, shikim të ngulitur mbi Rakipin dhe çuditërisht e njëjta pamje revolte tregonte fytyrën e bukur, e ngjashme me të motrën. Më e çuditshmja për ne ishte reagimi i menjëhershëm i shitësit kur bëri përpjekje t’i vendoste Leas në dorën e  djathtë një verige të madhe me kokrra ngjyrë të errët, duke i shpjeguar se ishte mirë të provonte përsëri , të hante kokrra rrushi pa fara, gjë që nuk mundi ta realizonte, se Lea vazhdonte të qëndronte në të njëjtin pozicion, të cilin unë nuk po e përcaktoja ndryshe, veçse treguese të dinjitetit fëmijëror dhe dëlirësi të  sjelljes së saj.

Atyre çasteve po përjetoja një emocion të panjohur më parë, duke u bindur se vogëlushja po ecte në hapat e parë të jetës  duke respektuar korrektësinë e cilitdo dhe, kur shihte dikë që e shkelte, atëherë sugjeronte ndëshkim, por ky qëndrim nuk ishte pak për një fëmijë 5 vjeç. Po mendoja e lumturuar se pikërisht ky episod i vogël, si pjesë përbërëse e jetës sonë të përditshme ishte një dhuratë shpirtërore për të gjithë ne dhe na premtonte shumë, prandaj e konsideroj një ditë të papërsëritshme kur së bashku me ndjesinë e ngrohtë brënda vehtes, duke soditur bukuritë natyrore të bregdetit të Vlorës, i gëzohesha një tjetër bukurie shpirtërore të përmasave të pamatshme, vendosur brënda zëmrës sime, e cila më bënte të ndihesha krenare.

÷÷÷

Disi e përhumbur në mendime, teksa shihja e emocionuar mbesën e dashur, m’u kujtua fëmijëria e largët, kapërceva shumë vite, po kthehesha në atë kohë kur prindërit tanë të ndershëm dhe punëtorë, edukimin tonë e bazonin në fakte të vërteta, gjë që e konkretizonin me persona të njohur prej tyre, jeta dhe veprimet e përditshme të të cilëve ishin udhërrëfyes për ta, njëherazi duke dashur të ishin edhe për ne shëmbëlltyrë në rrugët e vështira të jetës së saponisur, na tregonin me siguri absolutesepse i kishin njohur ata njerëz ideal së afërmi. Në respekt për prindërit dhe për ta, do përshkruaj një episod…

Po, e shtrenjta nëna ime Sena kujdesej për edukimin tonë, na tregonte si të rriteshim të ndershëm, pa vese, të donim shkollën dhe të punonim në cilindo sektor, pa bërë asnjë zgjedhje. Shpesh na përsëriste qëndrimin e veçantë të një personi në moshë të re afër të 25-tave, komshi me familjen tonë me mbiemrin Xega, që për disa vite ishte punësuar në një shoqëri tregtare  punimesh tekstile, i ndërtuar në bashkëpunim të një tregtari fierak dhe një beratasi me detyrë për të transportuar prodhimet dhe materialet paraprake  përkatëse nga një qytet në tjetrin dhe me pagë ditore në përputhje me orët e punës, ndonjëherë   e tejzgjatur.

Punëtori Kristo Xega kishte ndërruar jetë shumë vite më parë, por sjellja e tij, qëndrimi korrekt ndaj punës, e kishte kthyer atë burrë dinjitoz, një përfaqësues të ikonës së vërtetë të njeriut të ndershëm për brezin e tij dhe atyre pasues. Rreth viteve 1935-1938 në sektorin e tregtisë punonte si transportues i produkteve të realizuara , shkarazi i kishte tërhequr vëmendje diferencimi që pronarët e të dy qyteteve tregonin ndaj sjelljes tij një mirëbesim të skajshëm por tregonin kujdes që të mos u binte në sy të punëtorëve të tjerë. Pronarët sigurisht kishin vëzhguar cilësinë e punës së tij të ndershme përgjatë një kohe të mjaftueshme për t’u bindur se fierakut mund t’i besonin në çdo situatë, njëherazi prezantues i prakticitetit, zgjuarsisë tek një person që synon të ecë para në jetë .Pjesa më e madhe e kohës së punës realizohej nëpërmjet një karroce të veçantë me të cilën prodhimet e leshta si batanije dhe velënxa apo derstile sikurse i etiketonin, i paketonin në fazën përfundimtare në një karrocë me 4 kuaj drejt ujëvarës së Tomorrit, për t’i rritur cilësinë nëpërmjet pushëzimit; rastiste herë të tjera të ecte në këmbë rrugëve të gjata, të vështira duke mbajtur mbi dy supet çanta me materiale të domosdoshme për endje, të cilat i dorëzonte në destinacionin e përcaktuar. Nuk e njihte lodhjen, ishte punëtor I palodhur ,i ndershëm, i heshtur dhe i përkushtuar.

Në një nga rrugëtimet thuajse të përditshme, pronari beratas i vendosi një hejbe mbi supe, tepër të rëndë dhe në mirëbesim e porositi të mos ndalonte të pushonte rrugës së zgjatur, në se mbi lodhja do ta detyronte të qetësohej, detyrimisht të mundohej t’u shmangej bisedave të rastit me kalimtarë; më e çuditshmja qëndronte në faktin se një ngarkesë të tillë të rënduar të cilën duhet ta mbante krahëqafë nuk kishte pasur rast më parë ta kishte sjellë nga Berati në qytetin e tij. Pas një udhëtimi disaorësh në këmbë (asaj dite nuk pranoi të hipte në asnjërin mjet gjatë rrugës, gjë e rrallë por në respektim, plotësim të porosisë së pronarit), të mbi lodhëshëm, Xega mbërriti te shtëpia e tregtarit fierak, i dorëzoi hejben e rëndë dhe u ul të qetësohej paksa pranë portës së shtëpisë së tij.                                                                                                          Nuk arrinte të kuptonte pse po zgjatej koha e pagesës sikurse herë të tjera kur tregtari fierak në çast i jepte vlerën monetare konform punës së përfunduar, megjithatë mençuria e udhëzoi të priste derisa, zotëria thënë ndryshe pronari ,ta gjykonte të arësyeshme.

E pabesueshmja ndodhi pikërisht në çastin kur pronari pas një kohe të zgjatur hapi derën e shtëpisë  dhe e vështroi me habi të skajshme  Xegën ende ulur pranë portës në pritje të së drejtës së pagimit të punës përgjatë asaj rruge ,ecje në këmbë midis dy qyteteve. Xega nuk po e kuptonte këtë pozicion ,sjelljen e tij krahasuar me të mëparshmit:

- Akoma këtu je ti?! Nuk qënke larguar për në shtëpinë tënde të çlodheshe pas  gjithë kësaj dite tepër të ngarkuar?!

Xega e pa drejt në sy me shikimin e tij të natyrshëm I cili tregonte qartë se, ishte pikërisht pronari ai që duhej të vlerësonte veprimin e vetë krejt të ndryshëm nga të mëparshmit. Pra Xega nuk do të largohej pa marrë vlerësimin monetar të ditës së një pune të jashtzakonëshme . Papritur, pronari e gjykoi si qëndrim korrekt të punëtorit dhe bëri hapa të shpejtuara drejt personit të përkushtuar, të ndershëm deri në kufijtë e së pabesueshmes; i tronditur e pyeti:

- Ti po më lë pa mend… Vërtet, nuk e dije se çfarë malli kishte hejbeja plumb e rëndë që ti ma dorëzove sot pasi e solle nga Berati?!

- Jo, nuk e dija zotëri dhe as po e kuptoja pse rëndonte aq shumë. Bëra përpjekje ta sillja sa më parë, sikurse më udhëzuan.

- Kam kuriozitet të mësoj se si munde të mos ndaloje diku , të mësoje rreth përmbajtjes  saj me një peshë të pazakontë…

Xega iu përgjigj shkurt, saktë, me dinjitet:

- Nuk e kam të vendosur kurrë duart e mija në çantën e tjetrit, për asnjë arsye dhe në asnjë situate.

Atëherë pronari, duke e parë me respekt, e kuptoi saktë karakterin e Xegës, e përqafoi, e puthi lehtas në ballë, duke afruar fytyrën pranë veshit të Xegës, shqiptoi i emocionuar fjalët e papërsëritshme:

- Mësoje tani, brënda asaj çante të rëndë kishte monedha ari dhe floriri, baza e punës time tregtare të përbashkët me beratasin.                                Veprim yt i sotëm është i pabesueshëm, meriton respekt  dhe dyfishin e vlerës së pagës për këtë sjellje të jashtëzakonshme…Kjo ka ndodhur,  është një grimcë  jetës njerzore, por kur mëson rreth saj e vlerëson me të drejtë, e admiron njeriun finik ,të thjesht  punëtor, i ndershëm .

Po, e kam ende të freskët fytyrën e nënës sime pranë, përsëritjen e tregimit të këtij episodi pothuajse të pa besueshem. Nuk mund ta harroj shprehjen e veçantë të syve, zërin e ëmbël të nënës kur rastiste ta tregonte këtë ngjarje, sytë e saj ngjyrë ulliri gati të përlotur rrezatonin mirësi njerëzore, besim dhe shpresë se në të ardhmen ne, fëmijët e saj, do të ecnim në gjurmët e një njeriu të ndershëm në kuptimin e vërtetë të kësaj fjale. E përjetoj me emocion atë periudhë të jetës sime ndodhur shumë dekada të kaluara… Një tjetër rastësi e çuditshme: Xega ishte lindur më 1913 dhe Lea më 2013, plot një shekull diferencë, por vlerat e veprimeve të tyre të palidhura me njëri-tjetrin  janë  dhe do të mbeten udhërrëfyese për cilindo.

÷÷÷

Fakti që këto episode të jetës meritojnë të renditen pranë njëra-tjetrës, realisht në diferencë kohore afër një shekull, tregon se vlerat e tyre të jashtëzakonshme prezantojnë mendim, sjellje apo veprim personi të cilësdo moshe, seksi, vendbanimi, sepse kanë përmbajtje të  dëlirë. Ajo shoqërohet me një rrezatim qiellor të kristaltë që arrin në kufijtë e së pabesueshmes, duke provuar se shoqëria njerëzore i ruan brënda vehtes ato norma të jetës së përditshme të barazvlefshme me thesare , për t’ua dhuruar brezave si trashëgimi.

E pranoj se nuk ishte momenti të përjetoja kujtime të hershme në çastin kur shitësi po tentonte ta provonte se nuk po gënjente për praninë e farave në kokrrat e rrushit (më vonë e kuptova se ai poshtë një letre të trashë kishte vendosur një verige rrushi të varietetit pa fara me të cilën po vetëmbrohej), por më gëzoi përgjigjja e mençur e Leas, e cila nuk mundej të kuptonte lojën e shitësit, që realisht edhe për mua ishte vështirë…

Sapo vendosi midis gjishtërinjve të dorës së djathtë dy kokrra rrushi  të cilat i shtrëngoi fort, por brenda tyre nuk u panë fara, iu drejtua me zgjuarsinë e saj të jashtëzakonshme:

- Po, të shoh tani kur po na tregon se je një magjistar, vetëm se magjia jote fillon dhe mbaron këtu pranë karrocës me fruta. Ti mbetesh një njeri mashtrues!

Ishte radha jonë të shijonim forcën dhe vlerën e atij gjykimi të thellë, shoqëruar me qëndrim dinjitoz të mbesës sonë vogëlushe, që premtonte se Lea dhe motra e saj Livia do ecnin me hapa të sigurt në jetë, duke respektuar pastërtinë , vetëm pastërtinë në çdo gjë.

Ky,është një episod i thjeshtë i jetës reale, të përditëshme,si tregues i rrugës së sigurt përgjatë së cilës po rriten mbesat tona,njëherazi   pranojmë se po I gëzohemi lumturis dhuruar prej tyre.