Kulturë
Pierre-Pandeli Simsia: Mall fëmijërie!
E merkure, 02.09.2020, 07:06 PM
MALL FËMIJËRIE...!
Nga
Pierre-Pandeli Simsia
Murat
Çelepias, ose shkurt, Çelepias, quhet zona që nga hyrja e qytetit Berat e deri
tek Ura e Gorricës.
Çelepiasi
shtrihet rrëzë kodrës së gjelbëruar me pemët e pishave të Kalasë së Beratit e
deri përgjatë bregut të Lumit Osum.
Çelepiasi,
në kohën e fëmijërisë, rinisë sime kishte edhe lagjet e veta: Barikada 1,
Barikada 2, Çlirim 1, Çlirim 2. (E shkruaj në kohën e fëmijërisë, rinisë sime,
se, gjatë 30-të viteve të mija larguar nga Berati, nga Shqipëria, ndoshta do
jenë ndryshuar edhe emrat e lagjeve)
Në
zonën e Çelepiasit, janë ndërtuar edhe shkollat 8-të vjeçare: Ish shkolla
"24 Maji", Shkolla "Zihni Toska", Shkolla "29
Nëntori", Shkolla e Mesme Industriale "Stiliano Bandilli",
"Shkolla e Mesme Artistike Ajet Xhindole".
Kohët
e fundit është restauruar edhe Kulla e Sahatit pranë xhamisë dhe lulishtes së bukur.
Lulishtja e bukur e
lagjes Çelepias!
Eh,
sa shumë kujtime të bukura, të paharuara ka çdo banor beratas nga ajo lulishte
luleshumë, aromëmirë.
E
kam shkruar edhe herë të tjera në shkrimet e mija të mëparshme; Berati është
ndër qytetet shqiptarë më të pastër ekologjik, për vetë pozitën e tij
gjeografike dhe për vetë faktin e kujdesjes nga dora e njeriut; gjelbërimi i
përhershëm i kodrave përreth qytetit me pemët e pishave, janë edhe mushkëritë
për Beratin dhe banorët e tij.
Dhe,
mes gjelbërimit dhe ajrit të pastër të pishave në hyrje të beratit shtrihet
zona e Çelepiasit.
Lulishtja
e Çelepiasit në kohën e fëmijërisë, rinisë sime ishte një parajsë e vërtetë,
veçanërisht gjatë stinës së pranverës deri në stinën e vjeshtës kur edhe moti
fillonte të freskohej.
Ajo
lulishte e bukur, përveç aromës së ajrit të pastër të pishave përzierë me
aromën dhe shumllojshmërinë e luleve të ndryshme nën kujdesin e lulishtarit të
mirë, i respektuari Sabri, priste vizitorët qytetarët e shumtë në orët e mbasdites
dhe të mbrëmjes për t'u shlodhur, për t'u kënaqur...
Gjyshet
e mira, të dashurat, të dhimbsurat gjyshet tona, me nipërit, mbesat e tyre të
kapur përdore i shihje të shëtisnin nëpër trotuaret e lulishtes; gra, burra të
moshave të ndryshme të ulur nëpër stolat e lulishtes tek bisedonin bisedat e
moshës së tyre. Shatrivani në qendër të lulishtes që ndodhej pranë Lapidarit
"Dëshmorët e Lirisë" i ndërtuar në vitin 1935, vepër e skulptorit
Dhimitër Cani, gumëzhinte nga zërat e
fëmijëve teksa vraponin me lodrat e tyre të moshës.
Tre
- katër vajza shoqe apo djem shokë të moshave 9-të apo 10-të vjeçë me qese në
dorë, zinin vend në ndonjë stol, hapnin qeset dhe nxirnin bukën që kishin marrë
me vete, që gjyshet e mira u kishin thënë: Shkoni në lulishte dhe hajeni bukën
atje, se j'u ngjan e mirë.... Dhe vërtetë, sa e mirë, sa e shijshme na dukej ai
ushqim, bukë me djathë, domate, kastraveca, teksa e hanim në orët e mbrëmjes
grupshokësh në ajrin e pastër të lulishtes, në tingujt muzikorë që vinin nga
pista....
Bar-Lulishte, Pista!
E
kujt nuk i kujtohet ai emër, Pista, në lulishten në Murat Çelepias!
E
kush nga banorët beratas nuk e njeh atë vend, me kujtimet e bukua dhe të
paharuara.
Pista!
Bar Lulishte!
Kështu
quhej ai vend argëtues që zinte një hapësirë të madhe në periferi të lulishtes,
rrethuar me kangjella, brenda së cilës ishin guzhina, restoranti, tavolinat që të binin në sy nga pastërtia
shkëlqimi i mbulesave të bardha; pista, që çdokush kalonte pranë saj, aroma e
këndshme e mishit të pjekur, e mezeve të ndryshme që dilnin nga guzhina e
restorantit brenda pistës, të "çponte" hundët (Shprehje popullore
kjo) .
Më
të moshuarit në atë kohë, e quanin edhe "Tyrbja" dhe kuptohej, ishte
fjala për Pistën.
Pista
ishte sheshi në mes vendit të rrethuar me kangjella hekuri, pra, ishte pista e
vallëzimit ku pesë, gjashtë muzikantë, bashkë me këngëtarët zinin vendet e
tyre.
Miq,
shokë, familjarë të ndryshëm, duke biseduar këndshëm, duke shijuar ushqimin e
servirur nga kamarierët e shkathët, çoheshin kërcenin dhe vallëzonin në pistë
nën tingujt e muzikës së lehtë dhe asaj popullore. Çfarë argëtim! Sa kënaqësi!
Mbrëmjeve
në stinën e verës, në Bar Lulishten e Çelepiasit, nga frekuentuesit e shumtë,
ishte paksa e vështirë të gjeje tavolina për t'u ulur.
Dhe
ja, jashtë kangjellave brenda në lulishte, fëmijë të ndryshëm, por edhe të
rritur, ndalonin, i shikonin me kënaqësi vallëzuesit në pistë.
-
Shko tek Fiqiriu dhe më bli një dopjo raki,
- mbaj mend të më thoshte babi im
i ndjerë kur unë isha fëmijë.
Dhe
ne e kuptonin, e kishte fjalën për
qytetarin e mirë të urtë, të qeshur, Fiqiri Kazazi që shërbente në Bar-in e
pistës.
Sa
njeri i mirë, popullor ka qenë i mrekullueshmi Fiqiri Kazazi. Vetëm buzëqeshja
i lulëzonte në fytyrën e tij; fjala e ngrohtë i dëgjohej të dilte nga goja e
tij.
Eh!
Sa shumë njerëz, qytetarë të mirë ka patur qyteti ynë që nuk harrohen, por
kujtohen me mall dhe respekt.
Por,
ishte edhe diçka tjetër që e bënte edhe më të famshëm Lulishten e Çelepiasit:
Pranë Bar-Restorantit Pista, ishte Këndi Sportiv i Lojnave me dorë.
Sa
shumë mall, sa shumë nostalgji ndjen çdo qytetar beratas, por edhe qytetarë nga
qytete të tjerë të ardhur në Berat nga ai kënd sportiv.
Sa
e sa ndeshje të shumta sportive, mundje, basketboll, volejboll, tenis, sa e sa
shumë ndeshje të radhës, kampionate kombëtare janë luajtur në këndin sportiv të
lojnave me dorë në periferi të lulishtes në Murat Çelepias!
Sa
shumë sportdashës beratas kanë brohoritur për skuadrën e tyre të zemrës, për sportistët
beratas!
Sa
shumë sportdashës beratas kanë ndjerë emocionet e tyre të shumta në ndeshjet e e ndryshme që
luheshin në atë kënd sportiv!
Sa
shumë sportistë, sportiste, kanë ndjerë emocionet e tyre brenda fushës ku
luheshin ndeshjet sportive teksa shikonin, dëgjonin bashkqytetarët e tyre
sportdashës të brohorisnin për ta duke u "dhënë" krahë për fitore.
Dhe
sot, ndërsa shkruaj këto kujtime të viteve të fëmijërisë, rinisë sime, kanë
mbetur si imazh, si një film në mendjen time, përpara syve të mi, kur mendoj
se...!!!
Dhe
askush nuk e mendonte se do vinte një kohë që Pista, Këndi Sportiv i Lojnave me
Dorë në Lulishten e Çelepias-it do dilnin jashtë funksionit të tyre deri në
shkatërrim...
Gjithsesi,
brezi im edhe pse tani kemi hyrë në një moshë tjetër, në moshën e tretë të
jetës sonë, që e ka jetuar atë kohë, ato vite, ruajmë në mendje në kujtesën
tonë lulishten e bukur, Pistën, Këndin Sportiv të lojnave me dorë në Çelepias
të Beratit...