Fahri Xharra: Kali Gula, Perandori i Romës

Kali Gula, Perandori i Romës

Shkruan Fahri Xharra

Kaligula e kishte emrin e vërtetë Gaj Cezar ((lat. Gaius Iulius Caesar German?cus) i lindur ne vitin 12 para Krishtit ,  u bë Prandor në moshën 37 vjeçare, u vra në të 41-ten.

Ishte pra Caligula ne? vitet e perandorise? se? tij (37-41 pas Krishtit) qe? eme?roj si senator kalin e tij, e gjithë kjo për te treguar që edhe një kali mund të punojë më mirë se sa senatorët romak Por në të vëetetë kali i tij kurrë nuka u bë senator.

Ai ishte nje? sundimtar shume? origjinal, i cili e donte jete?n te? lirshme dhe gjente shpesh zgjidhje te? pe?rgjakshme, aq shume? sa qe? pas nje? periudhe ne? te? cile?n ai ge?zonte mbe?shtetjen e senatore?ve te? tij, ata u ngope?n dhe komplotuan pe?r vdekjen e tij.

Caligula, megjithate?, e kuptoi tradhtine?, me? pas vendosi te? caktoje? kalin e tij te? preferuar si senator te? pe?rjetshe?m, me? pas ai i nde?rtoj nje? tempull, ai u shpall zot dhe atje u te?rhoq deri ne? dite?n kur komploti pe?r vdekjen e tij u krye.. Gjesti i Caligula ne?nkuptonte nje? kritike? te? forte? ndaj klase?s politike dhe ne?nvizoi se vlente me? mire? një kalë se shume? senatore?.

(https://www.sapere.it/sapere/strumenti/domande-risposte/storia-civilta/imperatore-nomina-senatore-cavallo.https://www.ilpost.it/2010/06/26/caligola-cavallo-senatore-antica-roma-leggenda/ perktheu Diana Doçi )

Pas një komploti të organizuar nga  Senati, Kaligula u vra ne vitin 41 AD .

Ka shumë spjegime pse ai u quaj Kaligula , por të gjithë dështojnë;  Enciklopedia Britanike emrin e tij e përkthejnë “Little Boot”- Çizmja e vogël , gjëja se me çizme ushtarake eka kaluar jetën

Të spjegojmë Little boot ne latinish është  “paulo tabernus” në latinisht, ose në italisht “piccolo stivale”

Latinisht kalin e quajnë “ equus. “ Gula “ latinisht ëshë” gryksi “ kurse italisht” gola” quhet fyti.

E shihni që asnjë përkthim nuk e jep emrin Kaligula ( it. Caligola )- këpuca ushtarake e vogël.?

Të shkojmë më tutje, me qenëse ky e donte Kalin edhe si senator , pse mos të jetë shqip ( ilirisht, etruskisht ) fjala për Kalin, pra “Fyti I kalit (it) apo Grykësi Kali (lat)
Roma fliste shqip, latinishtja u krijua më vonë , por emri shqip Kali u përdor nga romakët edhe në  në fillim tëmijëvjeëarit pas Krishtit.

Fahri Xharra

Gjakovë,10.07.20