Kulturë
Selman Vokshi & Demir Krasniqi: Kanga e Lot Vakut
E shtune, 14.03.2020, 09:55 AM
Nga
folklori ynë :
Kanga e Lot Vakut
-Teksti
: Selman Vokshi –
-
Muzika , interpretimi dhe botimi : Demir
Krasniqi –
O,
n’ vitin nanuqin e dymdhetë ,
Nga
Maroca dhetra vetë ,
T’
gjithë çetnikë të përbetuem ,
Prej
Koicës të frymzuem ,
Të
përziem me xhandarë ,
Kishin
ra te Guri i Bardhë ,
Kishin
shkue drejt sokakut ,
Te
shtëpitë e djemve t’ Vakut ,
Shpejt
e shpejt i kishin djegë ,
E
pastaj ishin tërhjekë !
Kishin
djegë krejt nji fshat –
Pa
ju pas hile , as hak !
Kishin
shkelë gjarprin në bisht ,
Që
ma vonë do t’u mblidhte gisht !
O,
n’ vitin nanqin e tremdhetë ,
Kojica
me shokë të vet ,
E
kishte thye nji adet ,
Pat
vendosë për herë të parë –
T’
bahet mik me shqiptarë !
T’i grabisë dy vajza t’ reja –
Hej,
që aspak s’ ia bante feja !
O,
kishte shkue menjiherë ,
Në
katundin Kranidell ,
Me
xhandarë e oficerë ,
Me
spiunë e kriminelë –
Halit
Qehajen e rrethojnë ,
E
kërcënojnë e keqtrajtojnë ,
Njanën
vajzë po ia kërkojnë !
I
kanë hy n’ shpi e n’ oborr –
Hej,
ia kanë marrë Ajshen me zor !
O,
pastaj shkojnë në Kremenatë –
Me
i marrë Ajshes nji kunatë !
Kishin
shkue drejt sokakut –
Te
shtëpia e Sylë Haskut !
E
rrethojnë e keqtrajtojnë ,
Krejt
familjen ia trishtojnë !
“Ja
Hamiden kem me e marrë ,
Ose
t’ gjithëve u djegim n’ zjarr !”
E
rrëmbejnë çikën n’ oborr –
Hej,
dhe e nisin me dasmorë !
O,
ju derra , iu vraftë rrufeja –
Ku
po i qoni atë të reja ?!
O,
ju derra , iu djegtë mortaja –
Ju
mallkon Halit Qehaja !
O,
ju derra , iu djegtë flaka –
Hej,
ju mallkon fort Kremenata !
O,
Hamiden e Ajshen , pa u njohtë fare –
Dy
robnesha , dy shqiptare ,
Dy
të reja , dy të ngrata –
Në
Serbi i zuni nata !
Dy
malësore porsi drita –
Hej,
në Serbi i zbardhi dita !...
O,
vazhdon dasma te Kojica –
Me
lahuta e me mezhnica !...
Ai
Kojica i Papoviqëve –
“Mirë
se erdhët “ – iu thotë miqve !
Mbushin
gota me “shlivovicë “ – *1)
“Për
hajr , juve, o Papoviqë ,
Hej
, na vjen mirë që u bamë miqë !”
O,
kështu flisnin do të marrë ,
Që
në darsëm kishin ardhë ,
Që
thojshin se janë shqiptarë ,
Kishin
n’ krye plisa t’ bardhë ,
Kishin
que edhe peshqesh –
Dy
– tri dhenë e dy tre desh ...
I
vraftë reja n’ pikë të ditës –
Hej,
“prijatelat” *2) e Kojicës !
O,
vitet vinin edhe shkonin –
Ato
t’ mjera s’i harronin !...
N’
vitin nanqin e gjashtëmdhetë –
Ishin
rritë tre djem t’ vërtetë ,
Kishin
mushë nanumdhetë vjet ...
Të
tre ishin prej Gollakut ,
Të
tre ishin prej ni gjakut ,
Të
tre ishin nipa t’ Vakut ,
Hej,
vendit t’ vet që i dalin hakut !
O,
të tre djemtë ishin shqiptarë ,
Të
tre bajshin plisa t’ bardhë ,
Të
tre ishin djemë beqarë ,
Nji
oxhak – kushëri t’ parë !
Të
tre ishin të ni fisi :
Hej
, Loti , Shuti dhe Latifi !
O,
nji ditë dalin n’ Bjeshkë të Madhe –
Me
pre thupra për livadhe ,
Me
pre thupra me thurë gardhe !
Dikur
vonë , djemtë ishin lodhë –
Ishin
ungjë pak për me u çlodhë !
U
afrohet nji njeri –
Ua
sjell nji lajm të ri :
“Sot
Kojica kish me ardhë –
Në
shtëpi e kish nji “Sllavë”!*3)
-Të
lumtë goja , o dashamirë ,
Hej,
për këtë lajm kaq të mirë !
O,
a e nguet , o kushëri ? –
Iu
thotë Loti , djemve t’ ri !
-Banu
gati , se po shkojmë –
“Sllavën
“ , “mikut” t’ ia urojmë !
Ai
Latifi , iu kish drejtue :
“A
bre Lot , fort jam untue !”
“O,
Latif , prit edhe pak ,
Pa
shtërngoje pak atë bark ,
Hej
, se Kojica na kthen darkë !”
O,
kishin shkue si petrita –
Kishin
zanë mirë nja tri prita !
Kishin
pritë ni kohë të gjatë ,
Kishin
pritë deri n’ mesnatë ...
E
dikur Kojica kish dalë ,
Para
derës ishte ndalë ,
E
po i lëmojke të dy faqet ,
Hej,
e po i dredhke pak mustaqet !...
O,
n’ atë moment tri pushkë kërcasin –
N’
ballë e n’ fyt po ma godasin !
Pushka
e parë e trimit t’ Kikës –
Ishte
zbrazë në ballë t’ Kojicës !
Dy
të tjerat n’ gropë të fytit –
Hej,
kenë të Shytit e t’ Latifit !
O,
futen mrena porsi era –
Për
mej nxjerrë ato të mjera !
Ashja
n’ derë ishte mbështetë –
Mirë
po i pret vëllazinë e vet :
“O,
ju vëllazën më dëgjoni ,
Ju,
Hamiden mos e kërkoni!
Ka
dy vjet që e kanë varë ,
Hej,
e kanë varë në nji litar !”
O,
marrin Ajshen , shkojnë përpjetë ,
Pak
të lodhun , pak pa fjetë ,
N’
Kranidell po shkojnë të tret’ –
Pe
çojnë Ajshen n’ shpi të vet !
“Dil
Halit e merre çikën ,
O,
dil Halit , se vramë Kojicën !”
O,
del Haliti , ai burrë dai –
“Ju
lumtë dora , o djem të ri ,
Për
guxim edhe për trimni !
Po
nga jeni , o djem të ri –
Që
luftoni nëpër Serbi ?”
-Të
tre jemi prej Gollakut ,
Të
tre jemi të nji gjakut,
Të
tre jemi nipa të Vakut ,
Vendit
tonë i dalim hakut !
Të
tre jemi të nji fisi –
Hej,
Loti , Shuti dhe Latifi !”
O,
thërret Haliti si vetima :
“Hej,
lum vendi që ka kësi trima !
O,
ju trima , ju shqiptarë ,
Gjithmonë
qofshi faqebardhë ,
Sot
, ju ftyrën ma paski zbardhë –
Për
këtë bijë që e paski marrë !
Për
këto motra që e nxorët hakun –
E
nderuet krejt Gollakun !
Nderuet
trima , Skënderbeun ,
Nderuet
kombin dhe atdheun !
Ju
, luftuet si kreshnikë –
Unë
, me ju do t’ bahëm mik !
Cili
asht prej jush i parë ,
Cili
asht prej jush beqar ,
Cili
donë Ajshen me e marrë –
Hej
, me i dhanë Zoti , jetë të mbarë ?!”
O,
atëherë djemtë ishin ngushtue ,
Edhe
Lotit iu kanë drejtue :
“Ti
i ke mbushë Lot , njizet vjet ,
Ti
je trimi i vërtetë !
Ajshja
, ty po të përket –
Për
ty paska qenë kësmet !”
Qesin
pushkë pesë herë në ajr –
Hej,
zgjate dorën , o, t’ qoftë për hajr !”
*1) Shlivovicë – Raki
prej kumbullave
*2) Prijatelat – Miqtë
*3) Sllavë – Festë
*****Demir Krasniqi :
“KËNGË KRISMASH LIRIE” – Gjilan, 2002, faqe 21 .