Poezi nga Iulia Pa?iu

Poezi rumune

 

Iulia Pa?iu

 

*****

të vërtetën e pabesueshme të syve

e shoh pa sy

nuk jam e modës

as e modës së vjetër as e modës së re

nuk zhvishem nga pulëbardhat n’ujërat e mia

n’lëkurën time jam edhe lakuriqe edhe e plotë

 

*****

në anën tjetër të lumit

më e etshme për drejtësi

më del në rrugë një sferë

thuajse padrejtësia ngre krye

bën vetë drejtësi

dhe kafshon te unë me të njëjtën gojë

me të cilën kafshon gjumin

që s’i nënshtrohet vdekjes

një thelë kujtimesh

 

*****

jeta është një flatrim që bie

vdekja një shtrëngim prej qielli

dhe siç nga shuplaka s’mund të marrish çka s’është

poashtu atë që s’ekziston s’ke si ta shohish

vetëm sytë të medituar nga shkrimi i gjeneve

mund ta shikosh çka ka në padukshmëri

dhe vetëm fëmijët ndjejnë

mendimin e patransmetuar

nuk isha e zgjuar

dhe thuajse asgjë s’ngjante

asgjë s’ndodhte në atë kohë

një dëshirë e paqartë ngjitej

n’mendjen time si në një epruvetë të qelqtë

dhe afrohej te boshti i kurrizit

njësoj sikur t’i afrohesh diellit në tabllotë e Van Gogut

dhe vetëm prej tani do pasojë më e rëndësishmja

në dritare pemët e vjetra shpërbëheshin në gjethe...

të brejtura nga dridhjet e ruajtura nga furgona qiellorë

shkulnin hije engjëjsh dhe lidhnin plagët e zogjve

nën lëvore mizërinte një jargavan dhe era

e ritmi i pikave të tejdukshme më avullonte

ndër gishtërinj gjithë po vërtitej një lugëzë

përsëriste një rol që për një aktor

ishte senzacion i saktë në të majtën time

dhe në heshtjen e e buzëve të kallura

spërkaste kafe në mbulesën e tryezës

nuk isha e zgjuar

dhe asgjë s’po ndodhte në atë kohë

ishte një verë ku dimri i mblidhte forcat

 

*****

 

kolektiv

përmbytje pulsimesh ndërrojnë kohën

brenda rënkon dhe jashtë vajton stina

vuajtjet rrjedhin e thajnë vreshtin e detit

zë pas zëri shuhet në livadhet nën diell

në qiellin e zënë nga dhimbja e kapluar

për tepër krahë ndahen në gërshetim

përmbytje pulsimesh ndërrojnë kohën

brenda rënkon dhe jashtë vajton stina

sytë me rradhë parakalojnë këndon horoskopi

nga trupi në trup ata ndjejnë trishtimi ndjen rërën

dhe për të mos e ditur për të satën herë parashtrojnë një pyetje

pa frymë siç mund të jetë fusha lulëzuese

përmbytje që pulson e ndryshon kohën

 

*****

rogvaiv

pranë zogjve të miratuar te portat e ylberit

besnikëri jete në muret e glintë të Zotit

me mëshirë të madhe vargje lotësh të akullt

copa të dhimbshme çlirimi me diellin lartësohen

flaka e argjiltë e ujërave të vona e ushqyer

shpalos kullën përpara fjalës së theksuar në zemër

lidhje për jetë në muret e glintë të Zotit

nën lumin e pasqyrës gjaku i kaltërt i kthehet prejardhjes

fëshfërin me majën e perlës zjarri djegja e shëmbëlltyrës

dhe në sytë e shkrirë nga shpirti përhapet hiri emocionues

të mbyllë qarkun e energjisë nga jeta tjetër e çmaterializuar

pranë zogjve të miratuar te portat e ylberit

 

*****

 

disa i ruajnë dhëmbët e qumshtit në kuti lojërash

ata mendojnë, duan të jenë të gjithë fëmijë

por me shtambat e bardhëllema pingull

mjafton të jesh porsi foshnjet

tjerët ruajnë gurët e mëlçisë gurët e veshkave

që t’i kujtojnë mes dhimbjes së shurrdhër e dhimbjes së gjallë

majën e gishtit që deri në brigje

prek senzacione

thjerrëza lëngu përmbi thjerrëza xhami

përforcojnë hartën

del nga zakonshmëria filmi

dhe një hënë mbi faqen e diellit në eklipsë

 

*****

 

dje isha e dashuruar prej poemit

sot e dashuruar nga poeti

e përjetoj Detin e Zi

 

*****

 

motto

kur vdekja ka fjalën e fundit

fillon poezia

i lyen gardhet dhe mollëkuqet

dhe desha të më shpëtojë

te ajo në port të më pranojë

por së bashku me atë

që çapëlon mbi kalërim

reciton në oksigjen dhe ngritet

te unë në shpirt në këmbë

 

në Pashkë me emocione

në nyanca të gjalla shëlbimi

nën kumbullën e lulëzuar të Karpateve

mes hapësirave në tryezë protokoli

libri i fshehtë është hapur

qyshse në ujë gjakërojnë pesë bukë

dhe nuk lagen me alkohol

 

nën kumbullën e lulëzuar

ua vë flakën teshave

dhe në kullosë të proshkët ulem

shoh kopshtijet e fillimit

dhe qielli më hapet

në krahërorin e çveshur

 

poashtu përafrim

me duar boshe këpus strrallin

me shuplakë të rrahur përkëdhel zemrën

dhe lexoj nga brenda betejat e përbujshme

rektinat e çmendura të fytit dhe e pyes

çka e ka ndër mend

me formën e kumbullës së bërjes së parë?

 

nuk më përgjigjet

rezistenca nuk më kundërvihet

nga vetmia më merr në krahë

ballë për ballë

sy në sy

dhe pjesa tjetër e trupit

atome lumturie numëron lëvore veshë

dhe bërthama mollash e kumbullash

 

*****

 

zbutu

nga lulja e mollës bie shi

përjetimet rreshin

shpëton

shpëtojnë vargjet nga vështrimi

porsi mendimet e djeshme të sotme

ndërmjet tyre njihen

 

ps

kthehu

busolla po degdiset

ç’është e pashkruar

dhe për t’u përshkruar

 

*****

 

është vjeshtë në mua

dhe përtej meje

për zjarrin e shpirtit për zjarrin e mendjes

kush të ngrejë krahët për trembjet e mia?

Si do ti hap sytë në ditën e pastjame?

 

ps

dhimbja e paparashikuar më paralizon

në errësirë dhe në dritë

rrugëve të ditura e të paditura

të ndjesh ka të njëjtat ligje!?

ç’është e thënë të jetë shkruar

më duket kundër natyrës përjetë

përjetë i përgjumur

 

*****

 

yje me kube në qiell duke u shpërndarë

dridhem galuç me zjarrin e natës

dhimbja në lëvizje merr frymë mbi një kujtim

thuajse sytë mbështesin frymën e jetës

lëvizja nga dhimbja vezullon në ndjesi

më shumë se sa malli i afektivitetit

yje me kube në qiell duke u shpërndarë

dridhem galuç me zjarrin e natës

nëpër rrjeshta e kulloj universin e dashurisë

tërheq orën me zemrën në turmë

me zjarr i ndez qirinjtë e manastirit

dhe e lus poetin me Krishtin në aspiracione

në jetën e pastajme të marrë yje me kube

në qiellin duke u shpërndarë

 

*****

 

furtunë...

nuk mund të them do të të dua

të dua për tepër prej kur mban

shalë për engjëj

 

*****

 

paqë...

zhurrma e shiut kapet për ëndrrën

floku i gjatë rrjedh

 

*****

 

nuk kishte veçse mundësi

të ma vejë në unazë një psalm të blertë

për rrotat e zjarrit

 

*****

 

çgjethime nga kujtimet e vjeshtës

më gëlltisin

pas tëmthave bëj ç’është bërë e mundshme në mua

e shpoj trurin të depërtojë drita

asnjëherë nuk vdesi duke heshtur

 

energjia merr forma nate

përtej arsyes josh yjet për lexim

të kënaqur dhe trupa të uritur

dhe insistoj me Zotin

të kërkoj kuptimin dhe një ndjeshmëri më shumë

në pasqyrë duket vetëm hëna

në vend të ujit qielli

herë pas here lëmosha e vjeshtës

te brigjet e fontanës

liria pëlcet në tjera liri

 

*****

 

edhe lakuriqësia është një petk

shikoni drurët pasi që shkojnë gjethet

 

*****

 

kur vjeshta bie në një nisje të verbët

në rrëmujën e gjetheve sa ka nevojë të besoj

dhe liria mund të të mbajë peng...

 

*****

 

heshtja shpik fjalë tjera

mbi letrën me flutura nate

katër dialogje me hënën dhe

të kuqt e butë porsi Lazëri kur kthehet

i tërhequr nga një qefin i gozhduar

mbi një vektor të hatashëm

më shndërron

në rrugëkryq

një këngë mjellmeje një kambanë shpirti

nga jehona e Transilvanisë

një fyell

kriteriume tjera të qenjes

për një tango në ekuilibrin perfekt

me hije

 

*****

 

çka po ngjet me mua?

me diellin si një grusht përprapa

në krahëror me një shi acidik prej çastesh

shkoj

dy herë e vrarë

të mund të lindem nga delli i mbetur

në shpirtin

që zgjon senzacione

fluturat e profetit të fundit ofrojnë

fryte bukë dhe kryp

 

*****

 

shiko pa frikë në shpirtin tim

kjo vjeshtë po ushqehet

nga vdekja që bën zogj

dhe jeta që s’don të vdesë

dhe i merr gjërat nga njëra anë

përmes të gjitha përgënjeshtrimeve

do të jetë duke qenë

në pika kardinale mes grushtit eshtrave

dhe këmbëve

te dega e rrënja me ligje të lidhura

mes super hënës së re dhe eklipsës së hënës së plotë

ikona me nektar prej gjaku

gjethi amtar kapriçioz

qenja e përvuajtur nën kapelën me mjellma të zeza prej dëbore

dhe çfarë ere bajamesh të hidhura

e do thoja se s’po pushon përpara dëborës

kam në këpucë ngjyrë të re për shëtitje në çokolladë

 

*****

 

shtator

I

shtator është...

murrizat lulëzojnë

dalngadalë

dheu përmbyllet në dukshmëri

e çon kullosën e lëvizshme me te

përkundje e manushaqtë pandjeshmëri

 

shtator është...

në qiell bubullin

dallëndyshet shkojnë

dhe në ritakimin e nesërm

rrugëve të pagjetura

kthehem te ajo që më ngjet mua

u fsheh

në rrushin e Zotit

 

II

e pashprehura u ngjit në mua

ajo që më përngjet mua

dhe filloj të tregoj fotografinë e identitetit

si një letërnjoftim koinçidence

disi i danteluar me egalitet...

dëgjon

partnerja ime shkruan

flet kundërshtarja ime

ajo që më ndëshkoi për përshtatje selenare

me po-të dhe jo-të e verdiktitetit

dëgjon

nuk harron ritushimin e pëshpëritjeve

vetëm këndi i shpirtit gërvisht

mendimi fletë trupi i murit të mungesës

dhe kush e degdis

në shpirt identitetin?

ps

një tjetër shtator nga shtatori

 

*****

 

tetor

I

tetor është stinë e riveshur

ehei shpirti djeg gjaku ngrin

dhe vjeshta e shpenzon zemërgjerësinë

eja të lexojmë së bashku atë që shkruan

(nuk më intereson përse shkruan dhe në çfarë mënyre)

dhe mendoj të të angazhoj gid në dimensionin e përkthimit ku

degdisemi vullnetarisht sipas zakonit të qiellit

prishje sipas dëshirës në mëkatën morale

të ritakojmë bij të mirë sipas zakonit të dheut

përtej kufirit human të durimit

zakonisht me pushkën në gjuhë

ps

po shtrihem mbi fletën e bardhë të letrës

yjet vërtitetn me mishin mbi eshtra

dielli vërtitet në vargje në rreze

mbi tela ç’është e vërteta hidhet nga shtëpitë

kur ia nënshtroj besimit pastërtinë e poezisë

dhe me të vdekurin në rërë më varros të gjallë

porsi një dashuri e pashpërblyer

prej teje e zbutur

 

pikat e kulturës nuk rrinë në elemente qytetërimi

engjëjt janë poliglotë

njerëzit e mirë rrallësi e dukshme

që i ngjet syrit të hulumtimit

asgjë s’mund të jetë pa shikimin tim

observator nga zogjtë e zi të vdekjes

për t’u dukur nga qenjtë e bardhë të frikës

dhe ja tetori trupi i kishës së re

këmisha nga pëlhura e globit tokësor

me linja paralele e meridiane të rrahura nga bregu tjetër

me një tjetër Jov për kryqëzim

pika mbështetëse për Arkimedin e Jetës

e lëviz levën e dhimbjes

në orën kur duart kërkojnë iluzionin e plotë të shuplakës

në bregun e kohës kur modifikohet qiriu

sipas flakës dhe sipas dyllit

dhe drita përfshin rektimën e shelgut

që gjendet matanë dhe gjithandej

zemra e vërshuar nga gishtërinjtë e gjakut të nxehtë

atje ku

zbrazëtira e qartë

shtrohet përfytyrimi yt ndryshon peisazhin e hënës

dhe zhvendos qortimin e luciferëve me mallin tim për ty

 

*****

 

kjo vjeshtë

ka pambarimin e shinave të trenit

në realitetin e vreshtit

botë që ndërdepërtojnë në mushtin e gëzuar

nën shputat e mia lakuriqe

që shprehin në vazhdim vallen e rrushit

dhe dalin nga ndarja me një thjeshtësi të re

transçedencë pa u shkëputur me verën

 

natyra dhe mendimi i natyrës njëra

në kërkim të intencës

që kthehet mbi intencën

për t’u dashuruar

lë idenë të më rrëfejë për dashuri

në stacionin e vuajtjeve para vjeljes së dashur

 

pëlqemë proçes logjik në fytyrën e zinxhirimit

shtrydh një dram nga rinia e jetës së përjetshme

 

*****

 

u nisa nga kinoterapia

me mendimin te lidhja misterioze që ekziston

ndërmjet jetës fjalëve energjisë

dhe fuqisë për transformim

forca që e nxit forcën

 

nën gështenjat e bulevardit

s’kam ndjerë menjëherë provokimin

një nostalgji

qielli me një pafajësi perverze

më rihapte faqet e vjeshtës

gjurma nga memorja ime

rajone të vjetra dhe vende të freskëta

orë solare të përjetuara atronomikisht

 

gjethet kullonin shkallëve të mermerta

dhe nga hapësirat e mushkërive

mbi plansha skematike shikonin si e turbulloj

ditarin e botës me kromatika të panjohura

duke kërkuar elementet që shpjegonin pavetëdijen

nën senzacione të rraskapitura

 

vetëm shpirt – siç thoshte babai

shikime me sy çokolladeje dhe qeli

inventoja traktate reakcionesh

në lojën e ndëshkuar sipas dëshirës

 

*****

 

ndërmjet intelektit dhe arësyes

ishte një poet ëndërrimtar i pashërueshëm

krejt imagjinatat e gjumit i balsamonte

në një plan dëshirash përvëlimtare dhe qëndrueshëm

përmbi lulen e imtë të zambakut

pregadiste një freskë

dhe në rrugën time hija

në tabllo sekondare dridhej

duke e prurë në ndërgjegje

pikërisht mes qiellit e detit

 

*****

 

në lindje

heshtja ritmike duket se e turbullon paraqenien

e kërkon me kromozomë gjuhën poezisë

dhe shtrëngon një enigmë

të panjohurat e tunelit gjatë hekurudhës

errësirë e koloruar sugjestive nga parajsa

e krijuar me urgjencë

zor që shqyrton formulën e interferencave

në tanishmëri kondenzimi

në diçka më të veçantë

përmbysja (i)logjike

e poetit që pin që nuk i sheh në qetësi të thellë

mundimet për të dashur apo për të mos dashur