Resmi Osmani: Mysafirja e natës

MYSAFIRJA  E  NATËS

Gjithë të dashuruarve

Për Shën Valentinin

TREGIM NGA RESMI OSMANI

Elma, mësuesja e re e shkollës së fshatit, mëngjeseve kur shkonte te nxënësit e saj, qëllonte të këmbehej udhës  me një djalosh disi të çuditshëm.  Poeti ,kështu nisën ta quajnë të internuarin. Thoshin që ishte armik. Shtatmesëm, me kostum pune prej doku blu, çisme të rënda gome dhe veglën e punës, zakonisht lopatë hedhur në sup. Ecte ngadalë, e ku ta shpinin këmbët . Kur u ndodhën përballë e kryqëzuan shikimet ,ajo vuri re  sytë:  blu si qielli, me  shkëlqim, mirësi e dritë, që i buronte së brendshmi, por në ta ajo dalloi trishtimin, brengën dhe mallin e një vetmitari, që dukej sikur përmes heshtjes i flisnin hapësirës,  udhës së baltosur, qiellit , zogjve dhe njerëzve të panjohur.

Një mëngjes me diell, kur ajo kryqëzoi shikimin me të, dhe i tha me zë të mekur”Mirmëngjes”, ai i ktheu përshëndetjen, i buzëqeshi  e pa drejt e në sy. Elma u trondit, iu duk se e mbështolli një shkulm drite dhe ngau përpara hapshpejtë. Ç’të ishte  vallë? “Mos, mblidh mendjen o goce” i tha vetes. Shkëmbyen vështrimet dhe përshëndetjet edhe ditë të tjera,  gjithëherët  ajo kishte të njëjtin ndijim, atë ndjesinë tronditëse. Ai zjarr që kishte ndezur shkëndija e shikimit të tij, në vend që të fashitej flakërohej më shumë.Pyeti  dhe mësoi më shumë. Gërmoi në bibliotekë revistat dhe gazetat letrare lexoi poezitë dhe tregimet e tij. Priste me padurim mëngjesin që ta shihte dhe dëshpërohej kur kjo nuk ndodhte.

Shkoi në librarinë e qytetit, por aty nuk i gjeti dy librat e tij. Tregimet kishin kohë që ishin shitur. Vjershat sapo u shpërndanë, u dha porosi të mblidheshin se poeti ishte ndaluar të botonte . Librarja i tha të shkonte në bibliotekën e fermës se atje mund t’i gjente. Qëlloi me fat. Ajo nuk lexonte, por i përpinte si i eturi në shkretëtirë ujin e oazit. I dukeshin të shkruara me mjeshtëri të rrallë, me bukuri fjale, mendim e ndjenjë. Ai kishte dhuntinë të hynte thellë në shpirt dhe të gjente atje perla të ndritura: gëzim, dashuri, brengë e mall. Elma më të bukurat e tyre, filloi ti mësonte përmenç dhe ti recitonte me pathos. Po tregimet? Ah ç’bukuri, lirizëm, ndjenja për njerëzit dhe  fatet e tyre. Ajo gëzohej e dëshpërohej me ta dhe pas tyre i shfaqej vegimi i poetit. Gjumi ju arratis, i iku oreksi, nisi të dobësohej, shpesh e ëma vinte re se ajo ishte si e hutuar dhe e shpërqëndruar dhe bëri merak.

Elma ju hap  Shegës, mësuese në të njëjtën shkollë.

-Kjo është dashuria,- i tha ajo, -besoj dashuria e parë- dhe e përqafoi, por pastaj u bë serioze. -Me njeriun e gabuar. Nuk të duket se po e idealizon? Pse të kanë mbetur sytë te ai? Kemi plot djem të hijshëm e të pashëm. E ke vënë re sesi të sheh  Petriti, i klasës së katërt?

-Ah, duhet të marrësh sytë e mi që ta shohësh!

-Ti e di kush është ai dhe pse e kanë sjellë këtu. Ti je mësusese, nga familje e mirë. Kur ta marrin vesh, ç’do të mendojnë për ty?-  Pasi heshti, vijoi si t’a kishte lënë mendimin në mes- Megjithatë  mendoje, duhet ta dish: zemra ndonjëherë edhe  gabon dhe dashuria nganjëherë është e verbër!

-Shegë,  po më flet si të ishe sekretare partie. Boll më! Më mirë të mos ta  kisha thënë.

-A nuk jemi shoqe? Ta thashë ashtu  si e mendoj, por as mos të shkojë mendja se ja them kujt. Është një e fshehtë që do të mbetet mes nesh.

Zemra nganjëherë edhe gabon, dhe dashuria është e verbër! Fjalët e shoqes, nuk e bindën! Kaluan dit, kaluan muaj,të mbushur me ndërdyshje e dyshime. Por padurimi, malli, dëshira për të qenë me të, dolën më të forta. Përfytyrimi i asaj që mund të përjetohej, zjarrmia e brendshme, po ia shkallmonin  ngurimin. Le të bëhej ç’të donte!

Do të shkonte ta takonte.

*      *       *

Trokitja në derë qe e lehtë e mezidëgjueshme, si një regëtimë apo drithërimë e përzier me psherëtimën e erës dhe misterin e natës. Poeti mprehu dëgjimin dhe i nguli vështrimin derës. Trokitja e dytë, erdhi ca më tingëlluese se e para, por sërish se ç’kish një droje e pasiguri. Kush të ishte vallë në këtë orë mbrëmësore të mugët. U ngrit dhe hapi derën gjysmë të shkallmuar që gërviu çjerrshëm. Në sheshin e shkallëve, qëndronte  një siluetë femrore, e mbështjellë me tisin e muzgut vjeshtor, drita e pakët e llampës që vinte nga brenda nuk arrinte, ta qartësonte.

-Mirëmbrëma!-zëri  melodioz, i ngrohtë e tingëllues, me vibrimin  e lehtë të drojes.

-Mirëmbrëma! -  nuk e ftoi të hynte,  hodhi një sy rrotull oborrit, por nuk shqoi gjë.

-Jam vetëm, - i tha ajo.

-Ah,mësuesja,por ne nuk njihemi bashkë!

-Jo. Për këtë edhe kam ardhur- tha ajo kokulur, dhe bëri ti dukeshin dy librat që kishte në njerën dorë. - Nuk po më fton brenda?

I zënë ngusht, ai e ftoi që të hynte. Shtyu derën dhe me hap të ngathët e të pasigurt bëri para. Ajo i shkoi pas. Ende pa e parë mirë, i afroi pranë tryezës së vjetër,  karrigen e vetme shkatarraqe.

-Kujdes,se mos rrëzohesh- tha si me shpoti dhe ajo pa buzëqeshjen e lehtë t’i zbukuronte dhe ngrohte ftohtësinë e fytyrës. Vetë u ul në buzë të shtratit të hekurt që s’kishte arritur t’i rregullonte shtresat.

Vajza , e veshur me një grykse të zezë me jakë të bardhë, ngjante si ato çupëlinat shkollare. Ishte  shtatmesme, e hajthme, me flokë të zeza korb e të prera shkurt, esmere, gjoksehedhur, në pamje i lodronte  një nënqeshje e mezidukshme,  çapkëne,  që i vinte së brendshmi.

Ajo hodhi vështrimin rrotull: dhoma e ftohtë, e mugët, me një shtrat të hekurt e dyshek kashte të notitur që binte era myk. Tavani kishte bërë bark dhe suvaja ishte ceflosur. “Ky është kafazi ku e kanë mbyllur, burgu i  tij ”-mendoi ajo- Dhoma  rrëmujë: në një cep ishin veglat e punës dhe çizmet e rënda të llastikta, më tej varur në gozhdë mushamaja e shiut. Dyshemeja e papastër, gjithandej pluhur. Në mes të dhomës  soba e llamarintë, e ndryshkur,  qyngjet  dilnin në dritare përmes xhamit të thyer. Mjerimi ishte ulur këmbëkryq në këtë dhomë. I vetmi zbukurim ishin fotografitë të vendosura mbi kokën e shtratit . Poeti vuri re që ajo po i sodiste.

- Ata të dy janë prindërit. Babai i pushkatuar dhe nëna që u shua nga hallet dhe marazi. Më kanë lënë të vogël. Varfëria durohet, por dashurinë e prindërve asgjë nuk e zëvendëson. Ajo tjetra është motra, e mbetur bonjake, fillikat.  Ata qe duken te qeshur e të hareshëm, janë shokët e mi, nuk e di ku gjenden e ç’fat i  prêt.  Ai portreti është i së dashurës sime. E kam vizatuar kur isha i dashuruar.

-E bukur?

-Shihe me kujdes: fytyrë ovale, që ia qarkojnë flokët e gjata e të arta, sytë e kaltër si qielli, goja si trëndafil i kuq. Ishte dashuria ime e parë.

-Dhe e vetme?

-Jo. Në rininë  time ka patur edhe vasha të tjera. Mosha e rinisë, pa dashuri, është si një vjeshtë e trishtuar. Ishin dashuri të pafat. Prindërit i martuan me djem që kishin biografi të mire ! Por tani ato janë e shkuara. Dashuria mbetet në shpirt si plagë e ëmbël, por që dhemb kur trazohet nga kujtimet. Qofshin të lumtura!

Vajza u ndje ligsht. Zëri i tij, i shtruar, i qetë, ishte si një rrëkezë që me gurgullimë shpirti, rridhte nga burimi i dhimbjes. Sytë e tij të kaltër u mjegulluan. Asaj i erdhi keq, por ua pati zili atyre vajzave. Atë e mbytën emocionet, por e mblodhi veten. Për ato ai ndoshta kishte shkruar ato vjershat  mahnitëse. Asaj iu kujtuan dy librat që kishte sjellë me vete.

Mbi tryezë ishin një pirg libra vendosur pa rregull, fletë shkrimi të shkëputura nga një fletore me kuti , dhe kishte lënë mbi to një gjysmë lapsi me majë të topitur.

- Mos të ndërpreva?

-Shoqërinë s’kam ku e gjej, vetmi kam me të tepërt. Isha duke shkruar një vjershë.

- Të lutem, mund të më lexosh disa vargje?

-Pse jo! Ja dëgjoji:

Larg në stacionin e trenit, në fushë,

U dëgjua sirena e fundit,

Mbi çatinë e barakës sime,

Si jehonë u përgjigj kukuvajka.

Kë pres unë sonte?

-Ti nuk prisje, por ja, erdha unë!- dhe vuri mbi tryezë dy librat e tij. - Dua  firmën tënde.

-O Zot, si i paske gjetur?

-Epo, kush kërkon gjen!

- Ato  janë  tërhequr nga libraritë dhe janë dërguar për tu kthyer në brumë për karton.

Ai i mori në dorën që i dridhej të dy librat, si të donte t’i ledhatonte, tu jepte shpirt, tu fliste e të bisedonte me to. Librat e tij! Ato ishin si fëmija që lind i vdekur, po ato të dyja i kishte shpëtuar dashuria e një vashe. Hapi kapakun dhe mori lapsin.

-Mbi to kam kaluar net pa gjumë, i kam lexuar dhe rilexuar, nuk di të them sa herë ,- i tha ajo- ka në to aq bukuri dhe magji!

Ai u trondit. Në atë dhomë të zymtë kishte hyrë drita e dashuirisë.

-Unë vetëm lapsin kam. Të lutem si e ke emrin?

-Elma,- i tha ajo, që vuri re nuancat e tronditjes në zërin e tij dhe i zgjati një stilolaps.

U mendua një grimë, Vuri emër e mbiemër, që i përdorte si firmë të dytë  dhe datën.

- Faleminderit, -tha Elma, nuk po i lexoj. Mjafton që të kam ty përballë. Stilolapsin mbaje, unë po marr si kujtim të kësaj nate këtë gjysmë laps, që ka shkruar vargje aq të bukura,  do ta kem si hjmali.

Për herë të parë ata u panë sy më sy. I mori dorën: e butë, e ngrohtë, drithëruese prej saj përçohej një rrymë jetësore që i  elektrizoi gjithë qënien. Elma fuqiprerë e la dorën në të tijën. Pastaj ai e tërhoqi ngadalë drejt vetes. Ajo nuk e kundërshtoi. Oh, sa e kishte ëndërruar dhe pritur këtë çast magjik! Ishte i pari në jetën e saj. Ju dha e tëra…..pati pak fjalë, por ato që u thanë ishin mjaltë të ëmbla

I rrodhën lote. Ishin lot gëzimi. Ai ja fshiu me mollzat e gishtave dhe e puthi lehtë në faqe.

Ajo nuk e la ta përcillte. Nata ishte bërë edhe më e mugët.

Ajo ishte e lumtur.

Pati edhe netë të tjera. Ruhej që të mos e pikasnin. Ishte dashuri e ndaluar. Vinte tinëzisht, por si një shpresë dhe ikte me dhimbjen e ëmbël të dashurisë së përjetuar. Ai e priste me padurim ardhjen e saj, siç pret toka e tharë shiun e verës. E quante me shaka mysafirja e natës. Kur hynte ajo, dukej sikur dhoma e zymtë merrte dritë, edhe kur përjashta tërbohej era dhe acari, brenda frynte fllad pranvere. Ajo ishte si një dhuratë e fatit, si e zbritur nga qielli, dashuria dhe ngushëllimi i tij në  ato net dimrore.

E mira Elma: s’kërkonte asgjë, veç jepte dhe merrte dashuri!

Atë ditë, ishte e shtunë. Elma sa kishte përfunduar mësimin dhe tok me Shegën, po kthehej në shtëpi. Përballë barakes së Poetit ishte një grumbull halabakësh nga të fshatit, diçka prisnin , teksa mbanë udhës “Gazi” i degës. Zemra i ndolli të keqen, dhe vërtet: nga shkallët e drunjta po zbrisnin tre policë të armatosur dhe një oficer, që kishin vënë midis Poetin e lidhur me pranga. Turma mërmëriu.

Elmës , iu duk se dheu iu hap nën këmbë dhe e përpiu dhe nga qielli shkrepëtiu një rrufe që i përvëloi shpirtin. Deshi të sulej drejt tij, por Shega e kapi fort nga krahu.

Mbeti e shtangur e gjunjëprerë, teksa “Gazi” uluriu dhe u sul përpara duke lënë pas tym të zi dhe rrëketë e baltës.

Dashuria dhe ëndërrat e saj vjzërore  u thërrmuan si një gotë kristali.