Shkruar nga Llemadeo

KANUNI I LEKË DUKAGJINIT, VLERAT E TIJ DHE KEQPËRDORIMI I ATYRE VLERAVE SOT, NË SHQIPERI, NGA INDIVIDË TË VEÇANTË, DHE NGA POLITIKA SHQIPËTARE, KEQPERDORIM I QELLIMSHËM!

Nga Nju Jork (SHBA) BEQIR SINA

WASHINGTON DC : Duke parë këtë emision, shikuesi ynë besoj se do të krijojë edhe një imazh më të qartë rreth vrasjeve në Shqipëri. Pasi, siç dihet, në Shqipëri, sidomos këto kohët e fundit, ky fenomen është përhapur shumë. Vrasjet që po ndodhin atje janë jashtëzakonisht të shumta së bashku me akte të dhunshme, në politikë, familje e shoqëri, krahasuar me numrin e popullsisë,  me popujt fqinjë, me ne ato e kalojnë çdo parashikimi dhe sfidojnë edhe ndonjë statistikë. Kjo ia vlen, të thuhet për të gjithë ne, e jo vetëm për të huajit që po e perceptojnë Shqipërinë, përmes shtypit e ekranit të televizionit, ashtu siç do të jetë ky rast në emisionin e këtij kanali televizivë amerikan "The National Geographic Channel" që ndiqet, sipas statistikave amerikane, nga 20 milionë shikues. Por, kjo na vlen patjetër më shumë edhe neve vetë shqiptarëve, që na duket se jetojmë në një realitet të dhunshëm dhe të dhimbshëm. E këtë nëpërmjet lajmeve nga vendlindja po mësojmë çdo ditë, ku dhuna, kohëve të fundit, ka ardhur duke u shtuar dhe më fatkeqësi është  se në Shqipëri ajo nuk ka asnjë shenjë se do të ndalet ndonjëherë!?!...

Pa bërë këtu krahasime me vitet, se 1991-92 ose 1997, vetëm t'i nënshtrohemi me bindje një realiteti paqësor, si ky evropian që jetojmë sot, dhuna në Shqipëri ka marrë përmasa dramatike dhe është një shqetësim mbarëkombëtar. Vrasjet që ndodhin përditë, ato që janë "emocionale" të tipit prej vrasjeve nga më mafiozet. Si p.sh. qërim hesapesh mes bandave, hakmarrje, dhe vrasje për vjedhje e tjera, ndodhin në çdo vend ku ka varfëri dhe mungesë shteti, si në Shqipëri. Në Shqipëri, mbetet i zbuluar një numër i madh vrasjesh në gjaknxehtësi, ato që në gjuhën juridike quhen "për motive të dobëta", kemi pastaj një sërë vrasjesh për gjakmarrje, d.m.th. për kanun por që si të parat edhe gjitha vrasjet e tjera në Shqipëri, lidhen ngushtë me të dytat- me Kanunin.

Ditën e Hënë në 6 tetor 2003, ora 9:00 e mbrëmjes me kohën e Nju Jork-ut, në emisionin "Encore Presetation" të kanalit televiziv "The National Geographic Channel" në kabël, shfaqet për herë të parë në SHBA-s, në një emisoni prej dy orë e 25 minuta, me tre tema nga më interesantet, të cilat do të trajtonë nëpërmjet studimit, hakmarrjen në disa vende të Botës. Ky emison i cili me këtë rast ka marrë si shëmbull i cil do t'u referohet sekuencave televizive nga një studim që i ka bërë në Shqipëri "Kanunit të Lek Dukagjinit". Emisioni duke shfletuar kapitujt e "Kanunit të Lek Dukagjinit", do të tregojë, ndër të tjera, për shikuesin e madh amerikan, se në Shqipëri, një traditë shekullore e vrasjeve për hakmarrje - marrjegjaku, që, sipas Kanunit të Lek Dukagjini,t quhet përndryshe"sherr gjaku", janë ringjallur me një mënyrë që familjet dhe personat që hyjnë në gjak, t'i zgjedhin mosmarrëveshjet e tyre të gjakmarrjeve të kaluara.
Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, një gjykatë kushtetuese në shtetin federal Teksas, ka rivendosur një formë dënimi të vjetë,r e cila bën të mundur që ndaj fajtorit të përdoret "turpërimi" Kriminelët, detyrohen të mbajnë shënja në publik që tregojnë se sa krime dhe çfarë krimi kanë bërë ata që janë të detyruar t'i mbajn si dënim këto shënja. Dhe në një fshat Afrikan, në Togo tregohet se mosmarrëveshjet zgjidhen duke përdorur ende edhe sot një formë  të vjetër drejtësie. Të akuzuarit dhe fajtorët vënë duart në vaj të nxehtë, pasi që të gjithë fshatarët mendojnë se vetëm të fajshmit digjen.

Kanun e Kuvend

Kanuni është një monument kulturor historik i së drejtës tradicionale të shqiptarëve. Shqiptarët kanë trashëguar deri në shekullin e 20-të dy kanune: "kanunin e lekëve" - Kanunin e Lekë Dukagjinit, që kishte pushtet në viset mbi lumin Drin; "kanunin e gegëve" - Kanunin e Skënderbeut, që kishte pushtet në gjithë pjesën tjetër të Shqipërisë veriore. Në viset jugore të Shqipërisë e drejta zakonore tradicionale ka mbërritur fragmentare. Modeli më i plotë i organizimit tradicional të jetës së shqiptarëve është Kanuni i Lekë Dukagjinit.

Kanuni nuk kishte vlerë pa kuvendin, pa pleqtë e stërpleqtë, pa dheun që mblidhej për të ndarë të drejtën. "Canon et convente", kanun e kuvend (marrëveshje), ky është thelbi i së drejtës zakonore shqiptare. Vetë fjala "kanun" është huazuar nga greqishtja "canon", që do të thotë rregull, kufizim. Po ashtu edhe fjala "kuvend", që do të thotë "parlament", është huazuar nga një rrënjë neolatine "convente", marrëveshje.
Tradita vendëse e zgjidhjes së problemeve të së drejtës është dëshmi lashtësie e qytetërimi. Vetëm një popull i ngulitur prej kohësh mund të arrinte të përpunonte në atë shkallë me të vërtetë të lartë elementët e vetëdisiplinës dhe të autopërgjegjësisë. Një popull që arrin të krijojë një kod të normuar bashkëjetese duhet të ketë zotëruar më parë një kulturë të ngulitur etnike. Një mënyrë bashkëjetese e pranuar pa kushte nga të gjithë do shekuj të tërë të rregullohet me norma të njësuara. Kanuni shpreh ekzistencën e një jete urbane qytetare dhe të një ndërgjegjeje bashkësie të hershme.
Kanuni i malësisë, që lidhet me emrin e Lekë Dukagjinit, por në shumë elementë mund të jetë edhe më i vjetër se kjo figurë e njohur e historisë, është një univers juridik i lashtë, nënshtresa të të cilit, për nga burimi, shkojnë deri në antikitet. Formulat e betimit nuk zënë në gojë hyjnitë me emër. Betimi "për qiell e dhe", "për kët’ gur", "për kët’ peshë", "për kët’ bukë", shpreh një besim mitologjik. Vetëm një gjë me të vërtetë shumë e vyer mund të kapërcente shekuj të tërë për të ardhur gjer në ditët tona. Këto betime janë të njëjta me ato të grekëve të vjetër: Për Uranin (për qiellin), për Demetrën (për tokën) etj. Dhjata e re ia ndalon kategorikisht birit të njeriut të betohet për to. Kurse betimi për bukën të kujton kultin hebraik për "manna-n", ushqimin e shenjtë hyjnor.
Ishte ky kanun jo vetëm e drejta e rregullimit të bashkëjetesës (convente), por edhe e drejtë familjeje, e drejtë civile, e drejtë pune e procedure, një ansambël i vërtetë drejtësie, ku përcaktoheshin në mënyrën më të sintetizuar raportet e njeriut me familjen, me fisin, me miqësinë, me flamurin e me atdheun.
Dihet se normat morale, rregullat e ndërtimit të jetesës së përbashkët, në popuj të ndryshëm, sipas përkatësisë së tyre fetare, janë identifikuar shpesh me përcaktimet e librave të shenjtë. Tek shqiptarët nuk vihet re një gjë e tillë. Kategori të tilla themelore të etikës popullore, si nderi, dinjiteti, respekti, mirësjellja, mikpritja etj. ndër shqiptarët janë përcaktuar nga "nomet e të parëve".

1. Barazia dhe Pabarazia në Kanun

Me gjithë ashpërsinë e tij, Kanuni ka mundur t’i mbajë shqiptarët në kushte të një barazie të rreptë ndaj rregullit, "qoftë edhe i Gjomark", që do të thotë, qoftë dhe i shtëpisë që kishte për detyrë mbikëqyrjen e kanunit. Sipas kanunit, "jeta e të mirit asht nji me jetën e të keqit", dhe "gjaku shkon për gisht", që do të thotë të njëjtën gjë.
Shkrimtari I. Kadare ka folur për hapësirën juridike tradicionale të popullit tonë, të ruajtur në Kanunin e Lekë Dukagjinit, duke vënë në dukje një gjymtim të saj, përjashtimin e gruas nga çdo lloj veprimtarie që kishte të bënte me përcaktimin, ndarjen, dhënien apo fitimin e së drejtës, duke përfshirë edhe kuvendin në odën e miqve. Kanuni, del nga barazia edhe në një përcaktim tjetër: të pozitës së privilegjuar të klerit në kuvend. Kanuni sanksionon që "prifti nuk bjen më gjak e nuk çohet në be" (nyje 4, § 10). Edhe "me ndollë qi meshtari të çohet në be, a për me dlirë vendin a për porotnik (dëshmitar), ky vetëm do të njihet e do të zehet për 24 vetë" (po aty). Po kështu, sanksionohen edhe favoret e kishës si institucion. Ajo "nuk giobitet e s’ka peng më kend" (nyje 1, § 2), pra, qendron mbi kanun. Kanuni i Lekë Dukagjinit, sikurse të gjithë kanunet, është produkt dhe pasqyrë e së drejtës feudale. Dy përjashtimet prej barazisë: përjashtimi i kishës prej detyrimit ndaj bashkësisë (krahinës, flamurit) dhe pozita jashkëkanunore e gruas, janë gjurmë të kohërave mesjetare. Të tjerët, "me qenë edhe i kullës së bajrakut", i nënshtrohen njësoj të njëjtit rregull. ("Edhe pse pari a krye, pengun do t’a lëshojë n’dorë të pleqve e t’vogjlis, po bani kush vaj me të"- nyje 141 § 1014). Paragrafë të tillë, si "çmimi i jetës së nierit asht nji" (nyje 124, 1 887); "secili mbahet rrumbull katërqind derhem në kandar (në okë) të vet" (§ 889); përmbajnë një barazi të ashpër të njerëzve.
Mund të pohohet pa druajtje se barazia e rreptë që ka sanksionuar e marrë në mbrojtje kanuni është një vlerë e kryehershme e tij, natyrisht paramesjetare.
Në anën tjetër, edhe privilegjet e pabarazitë e kanunit janë relative. Sepse në traditën shqiptare kanuni nuk mund të ndahej nga kuvendi. Çfarë e ndalonte njëri mund ta lejonte tjetri. Çfarë e lejonte njëri, mund ta pezullonte tjetri. Ndonëse kanuni e nënçmonte e nuk e lejonte gruan të rrinte në odën e burrave, shpesh kuvendi e ka pranuar atë, duke i vlerësuar mençurinë dhe zotësinë për të ndarë të drejtën.

2. Mikpritja në Kanun

Kanuni ka sanksionuar kultin e mikut dhe të mikpritjes tek shqiptarët. Kulti i mikut shenjohet në përkufizimin e shtëpisë, si "e zotit dhe e mikut" ("Shtëpia e shqiptarit është e zotit dhe e mikut"). Në kanun zoti dhe miku para shtëpisë barazohen. Nuk mund të ketë hyjnizim më të madh se ky për mikun. Kulti i mikut, i shprehur edhe në formulime të tilla, si: "shtëpia e shqiptarit - e mikut dhe e shtegtarit", "dera e shpisë i hapet kujdo qi ia msyen, me kenë edhe përdersi" (lypsi), përmban një mendësi të lashtë, parakristiane, judaike, biblike, që vjen prej kohërash profetët mund të shfaqeshin në dyer besimtarësh me rrobën e një shtegtari të mjerë. Në mendësinë e shqiptarit, miku që troket në portë duhet pritur me të gjitha nderet që i takojnë, sepse "nuk dihet a asht lypsi a shenjti".
Në traditën shqiptare miku nuk kërkon leje për të hyrë në një shtëpi, por "ia mësyn", që do të thotë se i zoti i shtëpisë është i detyruar t'ia hapë portën me dëshirë të vet, sepse, për ndryshe, miku ka të drejtën e vet "me hy".
Privilegji më i madh i mikut në kanun është ndorja. Kjo do të thotë se miku nuk bjen në gjak dhe është i mbrojtur prej hasmit sa kohë që "asht me bukë të të zotit të shtëpisë". Nëse miku binte në pusinë e hasmit, mjafton të thërriste: "jam me bukë të filanit" apo "jam ndorja e filanit" - domethënë e të zotit të shtëpisë që e kishte pritur, dhe kjo i jepte siguri, i shpëtonte jetën, i hapte rrugën.

3. Nderi në Kanun

Nga kohëra shumë të hershme vjen përmes kanunit kulti i nderit. Nderi tek shqiptarët ndryshon nga kodet e kalorësisë evropiane të pragut të Rilindjes. Bëhet fjalë për një nder të ashpër, por dinjitoz e madhështor në ashpërsinë e tij. Nderi në kanun nuk është një kategori morale në kuptimin e ngushtë. Për kuptimet e ngushta kanuni kishte ndalime të tjera. Një familje shqiptare, para se të vendoste pranimin e një krushqie të re, duhej të hetonte nëse largësia midis brezave të gjakut e të tamblit (në linjë mashkullore dhe femërore), ishte më shumë se shtatë breza. Kishte rajone që duhej të kalonin 12 breza.
Për vendin që i ka dhënë popullsia malësore nderit, që shkrinte dy kulte, atë të bujarisë (të mikut) dhe të urtësisë (të pleqve), mjafton t’u referohemi dy paragrafëve të njëpasnjëshëm të kodit:
"Ndera e marrin ka gjakun" (nyje, § 598);
"Ndera i merret burrit me i than kush se rren faqe burrave në kuvend".
Vetë kuvendi i burrave ka etikën e vet të mbipushtetshme, që përbën kodin e spektaklit, të një spektakli që shfaqet gjithnjë vetëm një herë dhe nuk përsëritet më, të një spektakli që nuk njeh provë gjenerale. Është kjo etikë që ka krijuar atë dendësi të mendimit përherë të pranishëm në bisedën malësore, atë mirësjellje fisnike, atë dialog aq të kulturuar, që vë në peshë urtësitë dhe mban në eficiencë të plotë mekanizmin e kërkimit të së vërtetës.
"Shqiptari rron për dy gisht nder", "Dy gisht nder e faqen e bardhë", janë dy përcaktime themelore për nderin në kanun.
Nderi në të drejtën zakonore shqiptare është e kundërta e turpit. Po të krahasohen "zonat" e nderit dhe të turpit në kanun, del se hapësira e nderit ka qenë shumë e ngushtë dhe brenda kësaj hapësire njeriu shqiptar duhej të krijonte individualitetin e tij. Kjo sepse kanuni përmban një varg të gjatë ndalimesh e tabush, që e mbronin njeriun prej "zonës së turpit".
Nderi bën shtëpinë, thuhet në kanun, por shtëpia nuk bëhet me një brez. Për të ngritur një shtëpi duhet një faqe, domethënë tre breza nder radhazi.
Pushteti i nderit mbi shqiptarin ishte mbi pushtetin e faltores dhe të shtetit.

4. Besa në Kanun

NAPOLEON BONAPARTA DHE SHQIPTARËT


Adolf Thieres, ish-president i Francës, shkruan: Vëllai i madh i Bonapartit në 1806 pohon se familja e tij ishte arbëreshe. Kishte miqësi me Ali Pashë Tepelenën ...

Për ne, shqiptarët, nuk ka rëndësi sa qëndron në këmbë teza e qenies me origjinë arbëreshe të familjes së Napoleon Bonapartit.

Për ne, ka rëndësi konsiderata që kanë të huajt për të shfaqur heronjtë e tyre me origjinë shqiptare. E kemi për detyrë që këtë ”konsideratë të mirë” ta mbajmë.

Kjo për ne meriton përgëzim. Në studime e punime të ndryshme me vlerë historike ose në relacione e kronika ngjarjesh, historianë të huaj dhe personalitete politike e shoqërore, kanë dhënë gjatë shekujve mendime të shumta për popullin tonë, për shpirtin liridashës dhe atdhetar të tij. Në këta autorë rreshtohet edhe personaliteti i shquar i kohës, historiani i dëgjuar francez Adolf Thieres, që ka shkruar dhe historinë e revolucionit francez dhe që më vonë u bë President i Francës.

Prejardhja arbëreshe

Në kujtimet e tij, që pasqyrohen në librin e Ahmet Myfitit bej Libohovës, ”Tependli Ali Pasha” botuar në Kajro, më 1903, Adolf Thieres shkruan: ”Kur Josef Bonaparti, vëllai i madh i Napoleon Bonapartit u bë mbret i Napolit më 1806, shqiptarë të Napolit që shkuan për t’i uruar mirëseardhjen u tha: ”Edhe familja Bonaparti është me origjinë arbëreshe”.

Ahmet Myfit Libohova, në veprën e tij lidhur me këto shpjegime të Adolf Thiersit shton: ”Sipas hetimeve të bëra del se është e vërtetë që mbiemri Kallomeri që do të thotë në greqisht ”anë e mirë”, që u ndërrua në italisht ”buona parte” është mbiemri i Napoleon Bonapartit.

Kjo familje shqiptare me shumë atdhetarë të tjerë u vendosën në Korsikë, formuan një fshat dhe gjithashtu është fakt se paraardhësi i Napoleon Bonapartit është prej këtij fshati arbëresh”. Këto shpjegime i jep në librin e tij Libohova.

Mbi origjinën e familjes Bonaparti na hedh dritë të mjaftueshme dhe profesor Robert d’Angely me origjinë nga Korsika në veprën e tij ”Enigmat e origjinës së racave dhe të gjuhëve të pellazgëve, arianëve, helenëve, etruskëve, grekëve dhe shqiptarëve”.

Libër prej shtatë vëllimesh dhe mbi 30 vjet punë.

Në faqen 113-117 shkruan se Napoleon Bonaparti ishte shqiptar, ashtu si ishte Aleksandri i Madh dhe Skënderbeu.

Ky profesor i dëgjuar korsikan shton se mbiemrin i vjetër i Bonapartit ka qenë ”Kalë-miri” dhe jo Kalimeros, ana e mirë si e bënë grekët. Sipas enciklopedisë së madhe greke ”Piros” vëllimi i tretë, Athinë 1929, faqe 413-425, thuhet se: Shtrirja e shqiptarëve në drejtim të peloponezit (Moresë) është zgjeruar nga shekulli XIV.

Enciklopedia greke

Sipas kësaj enciklopedie, në Peloponez u krijuan krahina banimi të reja si: Mani, Bardhunja, Lala; Filati, Hekali, Lopësi. Edhe sot dihet që një lagje e Himarës është shpërngulur në krahinën e Pelopenezit dhe krijuan Manin.

Shqiptarët qëndruan në Peloponez (në more) midis 100 vjet rreth vendasve grekë dhe nuk duhet të na duket çudi në qoftë se mbiemri i Napoleonit (Kalë-mirë) është grekëzuar shtrembërisht nga grekët në kallomeros (ana e mirë).

Bëni dhe krahasimin që i bëjnë grekët kalit të Lekës së Madh(Aleksandrit të Madh) që e quajtën Kokëmadh.

Me zbritjen e vazhdueshme të ushtrive të panumërta osmane në Peloponez, një pjesë e shqiptarëve u largua nëpërmjet detit drejt Italisë së Jugut.

Ata u shpërndanë dhe në ishujt e saj arritën deri në Korsikë, ku u përzjenë me banorët e lashtë italianë. Atje ndërtuan dhe vendbanimet e tyre. Nuk duhet të duket çudi në qoftë se stërgjyshi i Napoleon Bonapartit (sipas shpjegimeve që i jep ish-presidenti francez, Adolf Thiers) të jetë me origjinë nga ky fshat arbëresh i Korsikës.

Dihet historikisht se edhe avokati i dëgjuar korsikan, mbrojtës i Gjergj Dimitrovit, në gjyqin e Laipcigut, De Moro Xhaferi ka qenë nga ky katund arbëresh.

Kjo faktohet nga vetë goja e tij kur iu përgjigj jurisë franceze: ”Unë do të shkoj në Laipcig dhe do të mbroj Gjergj Dimitrovin. Në qoftë se do të më vrasin, haka do të më merret si arbëresh që jam me origjinë”.

Studiuesi, zoti Auron Tare, shpjegon: në vijim ta artikullit ”ish-presidenti i Francës, Adolf Thiers: ”Napoleon Buonaparti është arbëresh” të shkruara nga zoti Mexhit Kokalari do të doja të shtoja disa fakte mjaft interesante, të cilat i japin nuanca prejardhjes së një prej kolosëve të historisë botërore, gjeneralit Buonaparte.

Prejardhjes e familjes Buonaparte nga krahina e Peloponezit të Greqisë dhe më saktë nga zona malore e Manit, e banuar kryesisht nga familje arbëreshe të shpërngulura nga zonat shqiptare me ardhjen e turqve është përmendur nga disa personalitete të letrave të kulturës franceze.

Por, dëshmia më interesante vjen nga një aristokrate franceze me origjinë maniote, dukesha D’Abrantes, lindur në Montpelje me emrin Josephine Permon Stefanopuli de Comene.

Ajo vinte nga një familje me origjinë maniote, e cila për shkak të gjakmarrjeve të shumta me klanet e fuqishme të Manit, vendosi të shpërngulej dhe të vendosej në Korsikë, ashtu si shumë familje të tjera nga Mani, 150 vjet para periudhës së Napoleonit.

Dukesha D’Abrantes e njihte mjaft mirë gjeneralin Buonaparte. Ajo bënte pjesë në rrethin e ngushtë të tij, jo pse ishte martuar me një nga gjeneralët më besnikë të Napoleonit, Junotin, por edhe sepse e ëma e saj kishte qenë një kohë të gjatë e dashura e Buonapartit dhe e kishte ndihmuar atë në kohë të vështira të sundimit të tij në Paris.

Dukesha D’Abrantes, e cila më vonë u bë një mbështetëse e flaktë e rojalistëve, ishte ndoshta burimi më i informuar për jetën e gjeneralit në atë kohë, në kujtimet e saj të përmbledhura në 28 volume, me titull ”Revolucioni, Perandoria dhe restaurimi”, ajo formuloi teorinë e pranuar nga historianët e kohës të prejardhjes korsikano-maniote të familjes Buonaparte.

Ishte ajo, e cila deklaroi se mbiemri Buonaparte ishte një italianizim i fjalës greke kalimeros dhe se Buonaparte nuk ishte nga Trevizo, por nga Mani.

Gjithashtu, ajo përmend një fakt tjetër mjaft interesant.

Gjatë fushatës së Italisë, gjenerali papritmas vizitohet nga dy të dërguar nga beu i Manit.

Ky i fundit, duke i kujtuar Napoleonit prejardhjen e tij, i lutej për ndihmë, duke i ofruar gjeneralit mbështetje të plotë të trevës së Peloponezit, në rast të një sulmi francez në Greqi kundër turqve.

Napoleoni, i cili në atë kohë seriozisht po mendonte për një sulm kundër Perandorisë Otomane në Evropë, ndihma e sundimtarit të së vetmes zonë të lirë në Greqi, ishte mjaft joshëse.

Një lidhje ideale midis Francës dhe Manit. Kështu, i shtyrë dhe nga sentimentalizmi për origjinën e familjes së tij, në 12 termidor të vitit V, ai dha urdhër nga kuarteri i tij në Milano, që Dimo Stephanopuli dhe vëllai i tij, Nikola, të udhëtonin për në Mani.

Të dy vëllezërit Stephanopuli u pritën me mjaft bujë nga Zanet Beu, Beu i Manit, dhe udhëheqësit e tjerë maniotë.

Ata qëndruan për disa muaj në këtë krahinë kryengritëse, duke marrë pjesë edhe në një betëjë detare kundër flotës së Kapidan Pashës.

Vëllezërit Stephanopulis, gjatë kthimit të tyre në Francë, i sollën gjeneralit besimin e Beut të Manit për besnikëri dhe një statujë antike, dhuratë nga Zanet Beu, por, gjatë mungesës së tyre, Napoleoni e kishte ndryshuar politikën rreth çështjes turke.

Kështu u mbyll kapitulli interesant i gjeneralit me Manin.

Këto dy fakte interesante, që flasin për lidhjet e Napoleonit me Manin, janë përforcuese. Dukesha D´Abrantes është burim i sugurtë, po të marrim parasysh që tezat e saj ishin pranuar nga historianët e kohës.

Gjithashtu, fakt tjetër është që, derisa ishte gjallë gjenerali, nuk e përgënjeshtroi tezën e dukeshës për origjinën e tij, mund të ketë qenë nga zona malore e Manit.

Shqipja dhe Napoleoni

Në qoftë se pranohen shpjegimet e personalitetit të shquar politikan dhe historian francez Adolf Thiers, lind pyehtja: Napoleon Bonaparti, a e njihte gjuhen shqipe.

Këtë nuk mund ta themi, pasi nuk kemi dokumente.

Sipas profesorit linguist të shquar Akademik Eqerem Çabej: Një nga gjeneralët më besnikë të Napoleon Bonapartit, ka qenë edhe mareshalli Ney; gjeneral me trup të lartë, që në gjatësi ia kalonte shumë Napoleonit.

Thuhet, se kur e qortonte Napoleoni Ney-n do t´ja shkurtonte ndryshimin që kishte në trup me të.

Këto fjalë, ai i shoqëronte dhe me disa sharje të një gjuhe të huaj, që mareshal Ney dhe shokët nuk e kuptonin.

Cila ishte kjo gjuhë? Për përgjigjen e kësaj pyetje mund t´i referoheni edhe veprës së Leo Freundrich, “Gologota Shqiptare”, në faqen 37.

Edhe një tjetër pyetje e bren kureshtjen tonë. A e njihte Napoleon Bonaparti historinë e Shqipërisë? Edhe kjo mbetet enigmë për mungesë të dokumenteve.

Megjithëse në hartat topografike, ushtarake të tij, trevat tokësore që shtriheshin qysh nga Sllovenia deri në Detin Jon, i kishte quajtur “Iliri”.

Është fakt, që edhe sot në Slloveni, duke u nisur nga ky emërtim i tokave të tyre, sllovenët, mjaft hotele dhe rrugë i kanë emërtuar me fjalën “Iliri”, si në Lubjanë etj.

Logjike është të pyetet se a e njihte Napoleon Bonaparti se shqiptarët kishin zakone të përbashkëta me korsikanët?

Këtë nuk mund ta thuash me siguri, megjithatë ka argumente që vijnë në këtë linjë.

Nga të dhënat e mbledhura, thuhet se ky perandor i lindur në Korsikë, konkretisht në Ajaccio, e ka ditur se shqiptarët dhe korsikanët kanë zakone të përbashkëta në lidhje me besën, hakmarrjen, mikëpritjen etj.

Buonaparti: Ruhuni nga Ali Pashai -Tepelena

Po të kujtojmë “Vendetta” Balzak-Mateo Falkoni-Prosper Merime, apo dhe filmin “Barbaxhia” vërtetohen këto që themi.

Njëkohësisht për të mbrojtur përfaqësuesit e tij, si Pukëvillin e të tjerë, në shtetin autonom të pashallëkut shqiptar të Janinës së Ali Pashë Tepelenës, nuk ishin të rastit këshillimet e vazhdueshme që Napoleon Bonaparti i jepte konsullit të vet që të ruhej nga dinakëritë e Aliut, duke i thënë: “Ruaju në qoftë se nuk ta ka hedhur”.

Si shpjegohen masakrat që kanë kryer forcat franceze në Egjipt, ku midis të masakruarëve ka pasur edhe shqiptarë?

Sipas shpjegimeve të profesor Petraq Pepos, historian i njohur, lidhur me ekspeditën e ushtarakëve të gjeneral Napoleonit në Egjipt, mësohet se ushtarët francezë kanë zhvilluar luftime të përgjakshme me vendasit, sidomos në Tabor, gjatë pranverës së vitit 1799.

Gjithashtu, beteja të përgjakshme janë zhvilluar edhe në ujërat territoriale të Egjiptit, si për shembull në afërsi të Abukirit etj.

Atje, forcat detare franceze, të komanduara nga admirali Brueys, u ndeshën rreptazi me forcat detare angleze të komanduara nga admirali i dëgjuar Orcio Nelson.

Në të gjitha këto luftime detare u vra dhe admirali francez Brueys. Edhe në luftimet tokësore, francezët pësuan humbje të mëdha në ushtarë, sepse nuk ishin mësuar me terrene të tilla afrikane. Atje u vra edhe gjenerali i dalluar Kleber.

Forcat ushtarake frenceze, të egërsuara, me në krye gjeneralin Andreossi, kërkonin me këmbëngulje të arrinin fitoren, duke mos kursyer kështu edhe masakrat masive.

Midis ushtarëve vendas për mbrojtjen e Egjiptit, ka patur edhe mjaft luftëtarë shqiptarë.

Ta vazhdonin t´i mbronin me trimëri kështjellat që u ishin besuar.

Komanda ushtarake franceze, me në krye Andreossin, në pamundësi për t´i hedhur në dorë kështjellat me forcën e armëve, u premtoi të rrethuarëve, luftëtarëve shqiptarë, si të huaj që ishin se do t´i linin të lirë të largoheshin së bashku me armët e tyre, mjaft që ata të dorëzonin kështjellat.

Shqiptaret e besuan një gjë të tillë dhe dolën kështu nga kështjellat të armatosur, por gjeneral Andreossi, i preu në besë, i çarmatosi rrugës dhe një pjesë të mirë të tyre e pushkatoi në deltën e Nilit.

Thuhet se Napoleon Bonaparti, kur u vu në dijeni, e dënoi pabesinë e gjeneralit të tij, dhe e përkufizonte këtë fitore me masakër me këto fjalë: “Ushtari francez nuk është mësuar të korrë fitoren mbi kundërshtarët, duke i mashtruar dhe çarmatosur në befasi”.

Njëkohësisht, këtij gjenerali i mori edhe medaljonin prej gurësh të çmuar që vetë ja kishte dhënë.

Napoleon Bonaparti, me gjithë marrëveshjet e ftohta që kishte me Ali Pashë Tepelenën, më vonë u lidhën me një miqësi të ngushtë.

Ky perandor i Francës, në kundërshtim me dëshirat e Stambollit, dërgoi në Janinë konsujt e tij. Këtë qytet e quante kryeqytetin e Shqipërisë.

Napoleoni ishte nga të parët që e kuptoi se Ali Pashë Tepelena, çdo ditë e më shumë e largonte pashallëkun e tij nga influenca e Sulltanit, duke e kthyer atë në një shtet autonom shqiptar.

Aliu, sytë ia kishte drejtuar Evropës. Ai pranoi të zbatohet në shtetin e tij legjislacioni frëng, i barazimit, ku myslimanët të kishin të drejta të barabarta me të krishterët.

Franca dërgoi tek Ali Pasha -Tepelena specialistë për organizimin e shtetit dhe të ushtrisë, e cila u zgjerua në kohë lufte deri në pesëdhjetëmijë ushtarë.

Napoleoni në Janinë ngriti fonderi për derdhje topash të çdo kalibri, armë të ndryshme si dhe punishte për prodhim baruti.

Franca e pajisi Aliun me anije lufte, organizoi mjetet e komunikacionit dhe rendin me organizatorë të tij. Në pashallëkun e Janinës kudo u vendos qetësia.

Lidhur me miqësinë familjare që ka patur Napoleon Bonaparti me atë të Ali Pashë Tepelenës, përveç të dhënave gojore, na konkretizohen dhe me orenditë shtëpiake që kemi gjetur në banesën e Myfit Bej Libohovës, konkretisht një servis çaji dhe kafeje, servis blu me gërmën iniciale “N” të Napoleon Bonapartit, si dhe dy piktura me bojë vaji të Ali Pashë Tepelenës me sy bojëqelli të piktorëve të njohur francezë, si Dypre etj.

Këto të dhëna të Napoleon Bonapartit, i ishin dhuruar Ali Pashë Tepelenës dhe e motra e tij, Shanishaja, këto dhurata ja ka dhuruar gjyshit të Myfit Bej Libohovës, Sulejman Pashës, me të cilin ishte martuar. Madje edhe varri i motrës së Ali Pashës, Shanishasë, ndodhet në Libohovë.

Flori Bruqi

Kremtohet 30-vjetori i Kishës Zonja Pajtore e Shqiptarëve

Ardita Simiçia
21-10-2007

Tridhjetëvjet më parë në Sauthfild të Miçiganit, në periferi të qytetit Detroit, Dom Prenk Ndrevashaj dhe një grup besimtarësh katolikë themeluan Kishën Zonja Pajtore e Shqiptarëve, e cila u shndërrua në vite jo thjesht në një objekt kulti, por në një institucion të rëndësishëm të ruajtjes së kulturës dhe traditave shqiptare. 

Detroiti njihet si qendra e industrisë automobilistike amerikane. Megjithatë, ky qytet me një popullsi prej afro 1 milion banorësh fsheh pas fasadës prej çeliku e xhami një numër komunitetesh të larmishme dhe vitale si etnike ashtu edhe fetare. Sot komuniteti katolik në Sauthfild, në periferi të Detroitit feston një përvjetor të rëndësishëm.

Tridhjetë vjet më parë, Dom Prenk Ndrevashaj dhe një grup besimtarësh katolikë ngritën në Sauthfildtë Miçiganit Kishën Zonja Pajtore e Shqiptarëve. Tri dekada më pas, besimtarë katolikë të zonës janë mbledhur për të shënuar këtë përvjetor të rëndësishëm.

Kisha shpjegon, famulltari i Zonjës Pajtore të Shqiptarëve, Dom Ndue Gjergji, është rritur me komunitetin dhe ka përjetuar ndryshimet që ka kaluar ky komunitet. E themeluar fillimisht me besimtarë kryesisht nga Mali i Zi dhe nga Kosova, sot, shpjegon Dom Ndue Gjergji rreth 70 për qind e komunitetit të saj janë nga Shqipëria, të cilët tek kisha kanë gjetur një mbështetje të madhe për t’i ndihmuar në ambjentimin në Shtetet e Bashkuara.

"Kohëve të fundit jemi angazhuar shumë për t’i ndihmuar për dokumenta, jo vetëm ne, por edhe besimtarët kanë dhënë një kontribut shumë të çmueshëm për t’iu ndihmuar njerëzve të integrohen në rrjedhat e jetës, në kishën dhe komunitetin tonë. Kisha me thanë se ata kanë gjetur një vend të përgatitur. Ishte kisha, ishin strukturat e kishës, ishin besimtarët që i ndihmonin, ishin besimtarët, të cilët i kanë mirëpritur aq shumë njerëzit nga Shqipëria. Edhe ata e dinë e u janë shumë të falenderueshëm, por edhe ne jemi shumë të falenderueshëm atyre, të cilët e kanë ringjallur komunitetin, i kanë dhënë një fuqi dhe shpresë të re," thotë Dom Ndue Gjergji.

Komunitetet shqiptare të stabilizuara prej dekadash tradicionalisht kanë ruajtur më mirë zakonet dhe gjuhën shqipe, shpesh duke krijuar një mikrokozmos shqiptar në Shtetet e Bashkuara. Por Dom Ndue Gjergji thotë se kjo prirje nuk e ka penguar procesin e integrimit të shoqërinë amerikane.

"Nuk mendoj se kjo pengon. Kisha me thanë se na duhet të zhvillojmë brenda për brenda atë që është e jona, mos të humbin vlerat, gjuhën, traditën. Kjo, nuk kisha me thanë se pengon aspak integrimin në shoqërinë amerikane, biles e mundëson. Asimilimi nuk është i mirë. Por, edhe kisha sa bukur e thotë ‘Të ruhen vlerat kombëtare, të ruhen vlerat e çdo kulture, çdo tradite. Kjo vetëm na ndihmon për një integrim më të mirë – jo shkrirje, por integrim në shoqërinë amerikane."

Kisha Zonja Pajtore e Shqiptarëve është një ndër 5 komunitetet fetare shqiptare në zonën Southfield, të cilat u përkasin 3 besimeve të ndryshme fetare. Marrëdhëniet mes këtyre komuniteteve, thotë Dom Lush Gjergji janë provë e një tradite të vyer të shqiptarëve, jo thjeshtë të tolerancës, por të një dashurie vllazërore, që i kapërcen kufijtë e dallimeve fetare.

"Do t’i dëshmojmë botës se krishtërimi dhe islamizmi, jo vetëm mund të jetojnë bashkarisht, por mund të bashkëjetojnë dhe të mos jenë në marrëdhënie tolerance. Kam thënë dhe e përsëris: për ne shqiptarët, të themi se kemi tolerancë fetare është tepër pak, se të tolerosh vëllain domethënë s’ke çfarë t’i bësh se e ke vëlla. Ne nuk duhet ta tolerojmë njëri-tjetrin, por ta nderojmë, ta duam dhe ta përkrahim për mirë gjithkënd," thotë Dom Lush Gjergji.

Një sfidë e madhe e suksesit të komunitetit shqiptar në Shtetet e Bashkuara, dhe në përgjithësi në emigracion jashtë vendit, thotë Dom Lush Gjergji, mbetet ruajtja e traditave më të çmuara të kulturës shqiptare, kulturës së dashurisë dhe respektit për jetën.

"Shoqëria, e cila ka kujdes për fëmijë e për pleq, është një shoqëri që e ka kulturën e jetës, dhe jeta ka kuptim vetëm nëse gjendet kultura e dashurisë. Nëna Terezë ka dëshmuar para botës mbarë se tradita jonë i ka këto virtyte, i ka këto karakteristika," thotë Dom Lush Gjergji.

Në këtë 30-vjetor të Kishës, besimtarët janë mbledhur jo thjeshtë për kremtime, por një mundësi për të reflektuar mbi përkushtimin shpirtëror dhe rrugën e këtij komuniteti përpara. //ad//

-----

Ekskluzive: Intervistë me rapsodin e mirënjohur Agim Gashi
E marte, 06-11-2007, 11:23pm (GMT)

Folklori të mbanë më afër me atdheun

Në këtë kohë të tranzicionit kombëtar, kudo që të shkosh s’ke për të dëgjuar më këngë të bukura të Nexhmije Pagarushës e Naile Hoxhës, të Qamilit të Vogël e të Jusuf Myzyrit, të Rizah Bllacës  e Dervish Shaqes. Për dhjetë vjet këndova në ato vende ku Dr. Rugova shkonte ta përsëriste vargun kolosal „Shqiptarët donë liri“!  Edhe në burg kam kënduar.  Ti kthehemi të mbarës, traditës  e kulturës sonë kombëtare, ta duam këngën e mirëfilltë shqipe.

Intervistoi: Jeton Kelmendi - Ekskluzive per Zemra Shqiptare

Zemra Shqiptare: Çka  e lidhe Agim Gashin dhe muzikën folklorike? 
 
Gashi: Kur isha i vogël, në odat tona flitej edhe për Skënderbeun, lexohej „Lahuta  e Malcisë“ dëgjoheshin këngë kreshnike dhe ato historike. Natyrisht se sa folklori që të mbjell dashuri për atdheun dhe popullin , nuk ma merr mendja se mund të ketë diçka tjetër si zëvendësim. Kur piqet nuk hiqet thonë të moçmit tanë. Edhe mua mu poq kjo dashuri, më hyri në shpirt për të mos u ndarë kurrë. Folklori është shkencë. Shkenca folklorike shqiptare ka vërtetuar se në saje edhe të Barletit, italianit Antonio Sebelikës, që ishin bashkëkohës të Skënderbeut, apostolikut të Romës M. Bicit, pastaj Frano Bardhit, ditarit francez Ami Buos e të tjerëve, se populli ynë pat krijuar shumë këngë për Skënderbeun dhe bashkëluftëtarëve të tij. E ceka mu këtë sepse këngët e krijuara u kënduan në etapa të ndryshme kohore, në të gjitha periudhat e historisë sonë që pasuan, edhepse  gjurmoheshin nga armiqtë turq e më vonë edhe serb, çka do të thotë se shumë këngë të folklorit tonë i breu koha. Por shumë nga to i  mbijetuan kohërat e vështira dhe akoma këndohen. Një këngë për Skënderbeun u bë shkaktare që unë mos ti ndahem folklorit që nga ditët e rinisë së hershme, dhe ajo këngë ishte „Kthimi i Skënderbeut në Krujë“, që edhe sot e këndoj me ëndje. Këngëtari popullor shqiptar, vlerësuar edhe sipas këngëve që na u lanë trashëgim, e ka për detyrë që ti përcjell hap pas hapi të gjitha ndodhitë, të mëdha e të  vogla, ato individuale e kolektive sepse me këtë, ai i këndon historisë sonë të lavdishme. Jam munduar që edhe unë ta përcjell këtë rrugë, ti këndoj lëvizjeve tona çlirimtare, ndodhive, si dhe vërsuljeve të huajve mbi popullin tonë.

Zemra Shqiptare: Ku ka mbetur sot folklori dhe cili është primati në artin muzikore shqiptare në përgjithësi? 

Gashi: Nuk ka gjë më të rëndë se sa zbrazësia në jetën kolektive. Por është edhe më trishtuese kur ajo sundon pa dëshirën tonë. Në kolektivitetin tonë ka dikush që dëshiron të bëhet yll  brenda natës. Ky është aksident gjithë popullor në të gjitha poret e jetës, pra edhe të këngës në përgjithësi. Muzikën tonë e ka kapluar një e keqe me përmasa të mëdha. Kjo shkakton dridhmë dhe ankth tek ata të cilët kulturës shqiptare iu kanë përveshur me përkushtim. Dhe s’ka se si mos të te  përkujtohet thënia e Faik Konicës „Shqipërinë shpëtoje, Zot, nga shqiptarët“!  Pse e përkujtoj këtë thënie? Sepse, shqiptarët me vetë dëshirë kopjuan muzikën e huaj dhe ia servojnë masave të gjëra si diçka origjinale. Vazhdimisht duke e dëgjuar këtë muzikë, njeriu ynë mësohet dhe patjetër se është i detyruar të ndahet nga origjinalja shqiptare e cila sipas mendimit tim është më e bukura, më e larmishmja dhe më besnikja në botë. Kur mendoj se një popull i tërë u hipte tankeve serbe duke shpalosur flamurin kombëtar,  kur flijoheshin familje të tëra me gra e fëmijë, kur djem e vasha i suleshin armikut në istikame,  sot na dalin njerëz që kërkojnë famë të karkalecit  duke ndjell kaos në kulturën shqiptare. Mos të mendojnë se po bëjnë burrëri, përndryshe veprimet e tilla janë të barabarta me tradhtinë. Nuk shitet pasuria kombëtare për para. Le ta dinë të gjithë ata se nuk jam idhëtar i konfrontimit, e as materialist i degjeneruar, por nuk dëshiroj që guximi intelektual të më mbetet në periferi siç i u është mbetur disave. Këta njerëz , me zell janë duke e shfrytëzuar kaosin e dhimbshëm të kombit në të gjitha trojet etnike, duke u bërë kujdestarë të pseudovlerave dhe të pseudopatriotizmit. Në këtë kohë të tranzicionit kombëtar ma kudo që të shkosh s’ke për të dëgjuar më këngë të bukura të Nexhmije Pagarushës e Naile Hoxhës, të Qamilit të Vogël e të Jusuf Myzyrit, të Rizah Bllacës  e Dervish Shages, por ke për të dëgjuar zëra insonant e të pa artikuluar të një muzike të huaj që as dreqi si bie në fije, thua se je në një vend të fosileve antiqytetruese, apo edhe në qytetet e atyre që në shekuj na i bënë shumë të këqija. Kam shpresë se pa kaluar kohë e gjatë, pa u bërë tepër vonë, do të këndellemi si kolektiv dhe do të mendojmë ndryshe , pra të mendojmë kombëtarisht.
 
Zemra Shqiptare:  Ju keni filluar me një tjetër  zhanër, pse tani merreni me folklor, madje duket se jeni prej te rrallëve  qe ruani folklorin e pastër?

Gashi: Unë kam filluar pothuajse në të dy zhanret paralel. Si i vogël imitoja Rizah Bllacën e Dervish Shaqën, njëkohësisht këndoja këngë edhe të Qamilit të Vogël e Ibrahim Tukiqit. Këndoja kështu sepse  në familjen tonë, atëbotë në fshatin Okllap, pothuajse këndohej çdo natë. Babi im ndjesë pastë, e ka dashur këngën dhe ka kënduar së bashku me familjarët në ndeja e dolli të fshatit e diku edhe ndër miq e të njohur. Vegla popullore kishim me bollëk sepse axha im Sabiti i bënte me një mjeshtëri të rrallë. Çiftelinë e lidhte me bilbila druri që kur lozte në atë instrument, loznin edhe bilbilat thua se janë të gjallë. Kishte diçka domethënëse ajo kohë e ahengut dhe e të kënduarit shqip dhe vetëm shqip. Ndjellte një të ardhme më të mire duke përgatitur gjenerata të shëndosha që do të jenë në shërbim të çështjes kombëtare.  Pas shkollimit fillor regjistrohem në shkollën normale në Prishtinë. Aty hasi  një kulture më ndryshe , por edhe me një jetë të pasur kulturore. Në klasë kisha edhe një dashamir të këngës që më vonë do të jetë një këngëtar i mirëfilltë i të dy këtyre zhanreve. Ishte ai Rizah Bytyqi, me të cilin për pesë vite ishim pothuaj të pandarë në mësim, këngë dhe shoqëri të ndryshme kulturo artistike. Një detal të jetës si nxënë do e veçoj me respekt të madh: e tërë klasa ime ishim pjesëmarrës të demonstratave të vitit 1968. Më pas u pranova edhe si këngëtar i RTP-së ku fillova të regjistroj këngë të ndryshme popullore. Të gjitha tekstet dhe muzikën ua bëja vete. Nga incizimet e mia në RTP, vetëm kënga pjesëmarrëse e “Akordeve të Kosovës ´76”  e Sabah Bytyqit “Ditët që kaluan”,është këngë që ka autorë tjetër, tjerat janë këngë të shkruara, përpunuara e komponuara nga unë. Aso kohe  kishim një orkestër fenomenale nën udhëheqjen e Isak Muqollit, ku anëtarët e kësaj orkestre ishin edhe kompozitore me fame. Në anën tjetër, krahas si punëtorë arsimi, këndoja edhe në dasma dhe krahas këngës popullore që e këndonim me këngëtarin e ndjerë Feim Jupen, gjithnjë kisha sharkinë time për ti kënduar këngët e reja e të shkruara pas çdo ngjarje të rëndësishme. Robërimin nga zgjedha sllave e përjetoja rëndë, andaj edhe nuk mund të isha indiferent edhe në veprimtarinë politike. Kështuqë si shumë vasha e djelmosha shqiptarë, edhe unë burgosem në vitin mars të vitit 1986. Me këtë u “përshëndeta” edhe me këngën, me RTP-në por edhe me dasmat dhe veprimtarinë time. Në vitin 1981 veq isha larguar nga proqesi arsimor si i pa pershatshem politikisht. Pas daljes nga burgu në fundin e vitit 1989 i bashkëngjitëm Lëvizjes gjithë popullore të Ibrahim Rugovës dhe aksionit për pajtimin e gjaqeve. Këndoja përsëri por jo më në RTP, sepse pos ndalesës së këngëve të mia, isha ndaluar edhe si person të hy në lokalet e RTP-së. Tani këndoja me sharki, në pajtimet e gjaqeve, ku fushat dhe logjet ku faleshin gjaqet për liri e për flamur, merrnin emra “Fushat e Pajtimi”. Pas kësaj periudhe jam ndeshë me shumë vështirësi të jetës ndër të cilat veqoj më të rënden: kurbetin.

Zemra Shqiptare:  Një këngë që i kushtohet ish-presidentit të Dardanisë Ilire e këndoni ju, a mund të na flisni më në detaj rreth kësaj kënge?

Gashi: Këtë këngë e kam shkruar në vitin 1992 në Vjenë të Austrisë. E kisha filluar në Slloveni, e përpunova në Kroaci për ta kënduar të plotë në Metropolet e Evropës, në ato vende ku Dr. Rugova shkonte ta përsëriste vargun kolosal „Shqiptarët donë liri“! Punën që e nisi Dr. Rugova, isha i bindur se mund ta niste vetëm njeriu që vërtetë e do atdheun, popullin e lirinë.  Këtë këngë e këndova plot një dekadë e gjysmë, me gëzim e krenari, në koncerte humanitare, në përvjetorë e përkujtime, por edhe shumë herë me frikë nga njerëzit tanë. Fatkeqësisht kishte, por ka akoma pjesëtar të popullit tim që i trishton kjo këngë, i trishton suksesi kombëtar i Dr. Rugovës sepse e dinë fare mirë se Ai e ka fituar pavdekësinë. Me vdekjen  fizike të Presidentit tonë të parë, këtë këngë e përpunova në tekst dhe me muzikën e njëjtë e shëndrrova në Elegji. Mendoj që s’ka më mirë se një këngë e burrërisë dhe veprimtarisë së një pësoni ti shëndrrohet në Elegji. Kjo donë me thënë se Ai ishte i madh me vepër të madhe, e që lum ky popull që e pat.

Zemra Shqiptare: Ju këndoni, por tekstet nga i merrni dhe kryesisht çfarë tekstesh këndoni?

Gashi: Zakonisht tekstet i shkruaj vet. Por, kam tekste edhe nga dy miqtë e mi të mirë. Nga poeti ynë me renome botërore Ali Podrimja dhe nga poeti ynë dhe gazetari Faruk Tasholli. Faruku me ka shkruar dhjetëra tekste te cilat i kam renditur ne albumet e mia te deritashme.  Por unë si rapsod dhe këngëtar ia kam dhënë vetës obligim që të përcjell ngjarjet tona, duke pasur si burim të pasqyruarit e realitetit, në ushtimën e drejtpërdrejtë të ngjarjeve, duke i poetizuar me parë ato e më pas duke i kënduar. Vargjet e mia janë tetërrokëshe me theksin ritmik në të tretën dhe të shtatën. Por kam edhe vargje tjera si janë dhjete e dymbdhjetë rrokshe, por ka edhe katermbedhjeterrokshe. Jam munduar që të jem shumë afër me dëgjuesin sepse kënga ime i mundëson përcjellje të ngadalshme të rrëfimit, si dhe të thellimit dhe përjetimit të ngjarjes së pasqyrimit.

Zemra Shqiptare: A mendoni se po dëmtohet folklori nga disa qe po e përziejnë folklor me instrumente tjera, gjithë kjo në emër të modernitetit?
 
Gashi:  Po si. Folklori veç është dëmtuar. Folklori në breza ka luajtur rolin e krahut të fortë të historisë, traditës, kulturës, gjuhës dhe gjakut shqiptar. Të rebelohesh kundër dhunës dhe armikut është jo vetëm detyrë kombëtare por edhe krenari, por të rebelohesh kundër kulturë dhe traditës, është tradhti dhe poshtërsi. Sot të paktë janë ata që mund të quhen rapsod të mirëfilltë. Këndohen heronjtë, dëshmorët, liria, pavarësia me vegla të çoroditura. Merret kënga greke apo sllave, turke apo rome, i përshtaten tekste të pa përmbajte, grumbullohen buzuka e sinta, tarabuka e vegla tjera, bëhet hallakamë me zërime tej masës së lejuar, dhe, bëjnë muzikë „shqip“! E si ti quajmë ndryshe ata pos xhelatë të muzikës shqiptare!?

Zemra Shqiptare: Nga e shkuara juaj, dihet  se keni qenë i përkushtuar në shërbim të këngës dhe atdheut, a janë këto motive që mbajnë njëra tjetrën tek ju?
 
Gashi: Edhe në burg kam kënduar. U këndoja shokëve të dhomës, këndoja edhe në qeli të vetmuar. Më kanë zënë disa herë, por vetëm njëherë me pasoja. Por, për disa të rëna shpinës nuk ndahesha dot nga të kënduarit. Disa këngë i kam krijuar në burg siç është „Kënga e të burgosurve“. Unë si këngëtar dhe rapsod, jam munduar të këndoj vlera historike. Në të gjitha ato vende ku kam kënduar, në oda burrash, ndeja, kremte kombëtare e kudo tjetër, jam munduar ta ushtroj zanatin tim prej këngëtari, jo vetëm në ruajtjen e kujtimeve të shtrenjta nga historia jonë e lavdishme, por edhe në  edukimin e ndjenjës sonë patriotike të pastër tek rinia dhe popullata jonë. Kënga më ka mbajtur të pathyeshëm edhe kur më kanë rrahë, edhe kur më kanë burgosur, kur më kanë nënçmuar  duke më futë revole e shkopinj gome në gojën time, por edhe kur më shtinin të i ha albumet e mia. Këtë e kam përjetuar nga serbët por edhe nga gjaku ynë, he mos qoftë i yni.

Zemra Shqiptare: Si jetohet me muzikën folklorike sot, kur ka marshuar shundi e kiçi, të cilat janë të paguara majmë? 
 

Gashi: Në Kosovë kam jetuar nga kënga popullore dhe nga ajo folklorike. Paguhej pak në ato kohëra por ishin mjaft sa për të jetuar. Por me ardhjen time në kurbetin e mallkuar, më nuk merrja para për vete. Të pakta ishin ato para që në ndonjë aheng më shpërblenin shokët e mi. Por në kurbet kam kënduar shumë më shumë se që kam kënduar tërë jetën time. Fotografitë rrëqethëse që vinin nga Kosova ime më bënin të fortë që të ipja çdo gjë nga vetja . Unë s’kisha gjë tjetër ti dhuroja popullit dhe vendit tim pos këngës. Organizonim koncerte humanitare në mbarë Evropën. Mblidheshin para të shumta, por a shkonin në vendin për ku dedikoheshin, nuk kisha qasje kontrolli. Pastaj këndoja edhe për popujt tjerë dhe me këtë doja ti dëshmoja Evropës se Kosova gjithmonë ishte vendi i shqiptarëve dhe se ky popull ka jetuar në harmoni të plotët deri me ardhjen e rodit serb, dhe se ky rod i keq e shëndrroi Kosovën Dardane në një mit të rrejshëm edhe për vetë serbët. Kënga e mire qan male, bashkon zemra por edhe demanton dhe çrrënjos gënjeshtrën. Për këtë unë sot jam njeri I varfër, pa shtëpi, pa veturë e pa biçikletë. I varfër por shpirtërisht I pastër. Për asnjë moment dhe për asgjë nuk më vret ndërgjegjja. Sot me muzikë jetojnë mire dhe fitojnë mire ata që këndojnë tallave, që përkthejnë tekste nga serbishtja, bullgarishtja, greqishtja, turqishtja e gjuha rome, që i këndojnë dëshmorëve me muzikë të armikut, që i këndojnë dashurisë së përçudshme  etj. etj. Sot nuk dëgjohet kënga  për Shote Galicën apo Norën e Kelmendit, për Haxhi Zekën apo  Dedë Gjo Lulin. Historia po harrohet për  qëllime ogurzeza. Për disa historia shqiptare ka filluar në dhjetëvjetëshin e fundit. Nuk i këndohet më Skënderbeut dhe bashkëluftëtarëve të tij, as këngët e Bushatlive të Shkodrës, as këngët e Ali Pashës, as periudhës së Tanzimatit, as ato kundër nizamisë, këngë kaçakësh e kapedanësh, pastaj janë harruar këngët e Rilindjes Kombëtare, këngë të shtypjes dhe shfrytëzimeve shoqrore etj.  Sot edhe dashurisë i këndohet prapë. S’ka më stane, lama e livadhe. Ska më bishtaleca dhe as nga shpatijet më nuk i shikojnë të dashurat e tyre. Nuk ka më as aso vasha që shkojnë te krojet të mbushin bucelat, por s’ka as baresha të mira që shkojnë me vjeta e dele. Tani mund ti këndohet ndonjë vashe që punësohet në KFOR, që shkon në kafiteri apo edhe për ato që kanë vathë në kërthiza e buzë. Muzika e mirëfilltë më nuk ka bereqet. Shpesh edhe unë e pyes veten dhe të tjerët:deri kur?

Zemra Shqiptare:  Çka do të ju thoje lexuesve dhe dëgjuesve tu në këtë interviste për Zemra Shqiptare?
 
Gashi: Kisha dërguar porosinë  shqiptarëve,  të mbledhim mendjen, sepse është momenti dhe shansi ynë historik të jemi të bashkuar e të besatuar, duke i lënë anash ideologjitë e huaja, duke lënë hasmëritë nder veti, sepse shqiptarët janë ata që dinë të fjalosen por dinë edhe të bëhen tok kur e lypë nevoja. Ti kthehemi të mbarës, traditës  e kulturës sonë kombëtare, ta duam këngën e mirëfilltë shqipe. Shqiptari di të bëjë edhe vepra të mira. Dhe krejt në fund ju them se ju dua të gjithëve, edhe ata që më donë por edhe ata që më urrejnë. Unë nuk kam shqiptar të hidhi në anët tjera. Edhe po ti hidhnim, po na i kthejnë mbrapa sepse askush s’po na donë. E mbasi është ashtu, ta duam vetveten pra. Ta duam njëri tjetrin që ta bëjmë Shqipërinë-Shqipëri.

 PRESHEVA


O Preshevë me famë e plot harmoni,
Ke mbrojtur sedrën me plot trimëri.

Ke rritur shumë persona të ndershëm,
Njëri prej tyre edhe Hafiz Alija i famshëm.

Edhe Ahmed Efendiu, myftiu i vjetër.
Nuk është vetëm ai, por ka edhe tjetër.

Hafiz Nexhatin me çallmë e me xhybe,
Dhe zonjën e famshme, Hafize Habibe.

Fisi i Hafiz Lutfisë plot me hafizllarë,
Ejup Efendija dhe të tjerë shkollarë.

Trim e hero Abdullah Krashnica burrë,
Sakrificën e tij populli s’e harron kurrë.
Edhe komandanti trim, zotëri Skënder,
Rrezikun e zhduki e shndërroi në verë.

Qyteti i bukur me kopshte e me vreshta,
Është një vend i mirë pa fare gënjeshtra.

Mjerisht studentët i helmoi materializmi,
Ai nuk ka fare dallim nga ateizmi.

Armiqtë ata i bënë kundërshtarë të fesë,
Jo vetëm pa respekt, por edhe pa besë.

Tradhtarët i shtyjnë të mendojnë për sot.
Të mohojnë Krijuesin e të përpiqen kot.

Vëllezërit e mi, rini, drita e ardhmërisë,
Drita e syve dhe shpresa e shqiptarisë.

Studioni fenë që të mos bëheni mohues,
Për të gjetur të drejtën gjeni ca udhëzues.

Problemet e juaja zgjidhini me mentalitet,
Të mos mbeteni injorantë, kryeni fakultet.

Bëhuni humanitarë, mos veç për interes,
Se vlen për njeriun atëherë kur të vdesë.

Meqë një ditë do të ikësh e do të japësh llogari,
Përpiqu e vrapo për atë lumturinë në ardhmëri.

------------------

 Intervistë me zonjën Luljeta Selimi Berisha - Zëri i largët

Postuar më 20 November, 2007 nga admin

Intervistë me zonjën Luljeta Selimi` Berisha, drejtuese e org. Humanitare` e cila ka marrë nën kujdes dhe trajtim human e shëndetsorë` gratë e përdhunuara gjatë luftës në Kosovë!
Intervistoi Llemadeo Dukagjini
http://www.zeriilarget.com/arkivi/000805.html

Interviste me zonjën Luljeta Selimi Berisha, drejtuese e Organziatës Humanitare *JETA NË KASTRIOT* Kosovë, e cila ka marrë nën mbrojtje dhe trajtim Humanitarë` gratë e përdhunuara nga okupatori serb` gjatë luftës në Kosovë.

Hyrje:
Shpesh kemi dëgjuar për punën Humane që ka ndërmarrë një grua shqipëtare për shërim dhe rehabilitim në jetë, në shoqërinë Kosovare, të viktimave të luftës, të qindra grave apo vajzave si dhe fëmijeve shqipëtarë të përdhunuar e të keqtrajtuar nga terrori Serb.
Në një kontak dhe komunikim të drejtpërdrejtë me atë zonjë morëm këtë intervistë, të cilën po e botojmë, si një shënjë mirnjohje për punën e sajë dhe të ekipit të sajë, si dhe si një thirrje ndaj të gjithë shqipëtarve kudo që janë, që të ndihmojnë dhe të përkrahin misionin Human të kësajë zonje shqipëtare!
Intervistoi Llemadeo

Pyetje:
Kush është z. Luljeta Selimi, a mund të na tregoni diçka rreth jetës tuaj?

Përgjigje:
Luljeta Selimi punon vullnetarisht në organizatën *JETA NE KASTRIOT* në Kosovë si drejtuese e sajë. Por njekohesisht bëj punen time funksionale si punonjese në Entin e Statistakve të Kosovës, në Statistikat e Shendetësisë. Për shumë vite kam punuar si gazetare në mediat e shkruara dhe ato elektronike, por për shkak se gazetaria nuk më linte shumë hapsirë që ti përkushtohesha grave dhe vajzave të përdhunua atëherë hoqa dorë nga profesioni im që` e dua shumë. Atë e bëra për të pasur kohë më shumë për të ndihmuar. Aktulisht kamë të botuar librat „Linde pa emer“, me poezi. „ Tre muajt e Anites“, roman, pastaj „Rrefime tronditse, femrat e dhunura gjatë luftës në Kosovë“, publicistike, i cili është botuar përveç në gjuhën shqipe, ashtu edhe i përkthyer është botuar dhe në gjuhët gjermane, angleze dhe italiane. Njëkohësisht jam bashkautore me një gjerman dhe suedez në Publikimin statistikor 2004. Këto ditë ditë shtëpia botuse „Buzuku“ nxjerr një roman të ri timin me titull „Enigma e të vdekurës“.

Pyetje:
Si i keni përjetuar ju ngjarjet në Kosovë që nga viti 1989 e deri në kohën e luftës, ku ju gjeti ju lufta në Kosovë, në çfarë pozicioni apo aktiviteti njerzorë?

Përgjigje:
Gjatë kësajë kohe isha studente, mandej në gazetari diplomava dhe gjatë periudhës së luftës punoja si gazetare tek „Bota sot“, mandej kalova tek „Gazeta shqiptare“ dhe „Fokusi“ dhe po ashtu isha studente e mjekësisë dhe jam shumë mirë e njoftuar me të gjitha ngjarjet dhe rrethanat e luftës. Gjatë punës time në terren kam arritur ta shoh gjëndjen reale dhe përveçse kam shkruar në gazeta, kam ndihmur popullaten civile gjithandej. Kam ndihmuar shumë gra të lindin në male, shumë të tjera i kam marrur në qytete dhe i kam strehuar e i kam ndihmuar aq sa kamë pasur mundësi. Më vonë kur fillun debimet edhe unë bashkë me shumë qytetarë u dëbova nga Kosova. Shkova në Holandë dhe pasi thirrjet e atyre që ishin mbrënda në Kosovë ishin shumë të mëdha, për tu dal në ndihmë me mjek dhe gazetarë, unë u ktheva në luftë në Kosovë. Ndihmova aq sa munda për 9 ditë dhe me një kamionet, bashkë me gjashtë gra Lehona(të sapo kishin lindur-a) dhe disa të plagosur, kalova në Shqipëri për ti ndihmuar ata njerëz me mjekim e strehim të sigurtë.

Pyetje:
Mbas luftës, çfarë ndodhi me ju, si e shikonit ju Kosovën e mbas luftës?

Përgjigje:
Kosova ishte e shkatrruar, njerzit ishin kthyer, por jeta vazhdoi. Serbët dogjën mbi 400 000 mijë shtëpia të shqipëtarve, shumë shkolla e fabrika , plaçkitën spitale e dukomentacione të rëndësishme. Morën me vete gjithçka të vlefshme që gjetën dhe morën me vete mbi 5000 njerëz peng. Po ashtu në burgjet serbe ishin mbi 2000 të tjerë dhe shumë nga ata që edhe sot e kësajë dite nuk u kthyen kurrë. Por njerëzit sado që e patën vështirë u kthyen edhe në tenda vetëm të jenë në vëndin e tyre. Ata filluan ta rregullojnë jetën edhe pse plagët kullonin dhe kollojnë gjak ënde... Unë u ktheva, kisha shtëpinë e djegur në fshat dhe banesën e babit na e kishin ozurpuar një familje që po ashtu iu kishte djegur shtëpia. Ma vonë ata shkuan në shtëpinë e tyre dhe ne u kythem në shtepin tonë.

Pyetje:
Mbas luftës, çfarë ndodhi me ju, si e shikonit ju Kosovën e mbas luftës?

Përgjigje:
Kosova ishte e shkatrruar, njerzit ishin kthyer, por jeta vazhdoi. Serbët dogjën mbi 400 000 mijë shtëpia të shqipëtarve, shumë shkolla e fabrika , plaçkitën spitale e dukomentacione të rëndësishme. Morën me vete gjithçka të vlefshme që gjetën dhe morën me vete mbi 5000 njerëz peng. Po ashtu në burgjet serbe ishin mbi 2000 të tjerë dhe shumë nga ata që edhe sot e kësajë dite nuk u kthyen kurrë. Por njerëzit sado që e patën vështirë u kthyen edhe në tenda vetëm të jenë në vëndin e tyre. Ata filluan ta rregullojnë jetën edhe pse plagët kullonin dhe kollojnë gjak ënde... Unë u ktheva, kisha shtëpinë e djegur në fshat dhe banesën e babit na e kishin ozurpuar një familje që po ashtu iu kishte djegur shtëpia. Ma vonë ata shkuan në shtëpinë e tyre dhe ne u kythem në shtepin tonë.

Pyetje:
Çfarë u bë shkak, nga lindi ajo ide që ju të merrni një udhë të tillë humane, të merrni nën mbrojtje dhe trajtim për të rehabilituar një masë aq të madhe njerzish të dhunuar, të keqtrajtuar nga lufta sic janë gratë e dhunuara, në një kohë kur ato gra, nëna dhe motra, u braktisën deri dhe nga familiaret e tyre ne ato rrethana, familiarë të ndikur nga moskuptimi që patën ndaj atyre grave, një moskuptim që rrjedhë nga mentlitetet injorante ballkanike ?!

Përgjigje:
Më shtyri vujtja e këtyre femrave që kishin mbetur pa asnjë përkrahje, burrat i braktisën, familjarët iu kërkonin që ato ti braktisinin fëmijët e burrit e ato` normal që atë nuk mund ta bënin. Politikanët merreshin dhe ende merren vetëm me punë të mëdha… si statuesi… Shoqëria po i shikonte me përbuzje ato gra të përdhunuara. Unë nuk munda të ua kthej shpinën. Ashtu vëndosa me një grup shoqesh që të u dalim në ndihmë, sado që të jetë e veshtirë. Dhe sot e asajë dite ne e bëjmë këtë punë sepse unë nuk mund të ia kthej shpinen një gruaje që vendosi ti ruajë e ti rrisë fëmijët e vet edhe pa përkrahjen e burrit dhe të famijes së sajë. Nuk mund të ia kthej shpinen një të reje që e ka braktisur i fejuari apo i dashuri pse serbët e kanë përdhuanuar. Nuk do ta bëj këtë derisa të gjitha këto gra të shërohën, të mund të punojnë dhe nga puna e tyre të jetojnë pa ndihmën time .

Pyetje:
Si e keni filluar, mbi ç`baza u mbështetët, nga ja nise së pari?

Përgjigje:
Nuk ishte aspak e letë, e dija se do ta kem shumë vështirë, por me ndihmën e shoqeve, përkrahjen e familjes dhe duke e përdorur emrin tim si gazetare e njohur aq sa isha, u dilja në ndihmë. Ta them të drejtën se menjherë pas luftës ishte më e lehtë, sepse kishte shumë organizata që na siguronin gjërat ushqimore dhe veshmbathjet, ndaj e kishim shumë ma lehtë se sa e kemi tani. Ne u bënim trajtimin mjeksor dhe ua siguronim barant fillimisht, por ma vonë filluan të dalin problmeme njeri pas tjetrit. Ndërsa për sa i përket asajë pjesës së pyetjes; “në ç`baza…?” Dua të them se vetëm në vullnetin e mirë dhe ndihmën e atyre që kishin bizneset tyre dhe na dilnin në ndihmë, që nuk ishte aspak e mjaftushme.

Pyetje:
Kush ju përkrahu, a gjetët mbështetje ligjore, shteti apo organizmat ndërkombëtare si ju përkrahen, a iu përkrahin apo jo?

Përgjigje:
Fatkeqësisht` ndihmat nga qeveria ishin të vogla, qeveria jonë nuk ka mundesi të bëjë shumë sepse buxhetin e ka të lemituar por na ndihmuan aq saqë gratë e dhunura të mund ti bëjnë analizat mjeksore pa pagesë, në spitale. Nënave që nuk kishin kurorzim ua ndanë ndihmën prej 32,00 €, ndërsa shumë nëna me fëmijë i strehuan aty ku mundën, por jo të gjitha.

Pyetje:
Religionet, qëndrat fetare a ju kanë përkrahur dhe nëse po; konkretisht si dhe në çfarë drejtimi?

Përgjigje:
Jo! Shumë pak na kanë përkrahur dhe habitem se si ka mundësi që njerëzit që janë besimtarë dhe për çudi nuk kanë aspak mëshirë, me vjen keq që nuk e shohin këtë pjesë të shoqërisë Kosovare të mbasluftës, sepse të dhunuarat janë viktimat më të rënda të çdo lufte.

Pyetje:
Biznesi shqipëtarë në Kosovë, organizatat humane a ju kanë përkrahur, diçka konkrete na tregoni?!

Përgjigje:
Po! Ka shumë beznismenë që na ndihmojnë herë pas here, por përveç zotit Behgjet Pacolli që na ndihmon me 500 euro vazhdimisht në çdo muaj, nuk na mbështet asnjë Biznesmen tjetër ashtu çdo muaj!
Po ka edhe disa donator qe na mbeshtesin herë mbas here.

Pyetje:
Po mediat shqipëtare në Kosovë e më gjërë a ju kanë mbështetur dhe si konkretisht?

Përgjigje:
Mediat nuk na përkrahin aq sa ne kemi nevojë. Por pasi vetë jam edhe gazetare, herë pas here shkruaj edhe vetë. Por mbeshtetje më të madhe na bën shteti Shqiptar dhe mediat nga Shqiperia. Nuk kërkon kotë çdo kush që të ketë nënën e vet!

Pyetje:
Forumet dhe orgnizatat jo politike, studentët, org. e gruas, ju kanë përkahur apo jo?

Përgjigje:
Forumet dhe organziatat jopolitike ka shumë nga ato që na përkrahin, së paku moralisht, ndërsa sa iu përket organizatave të gruas nuk mund të them se na përkrahin aspak.

Pyetje:
Mërgata Shqipëtare“diaspora”, ju ka përkrahur, biznesmenët shqipëtarë në diasporë, po apo jo, konkretisht?

Përgjigje:
Nuk ka një biznismen që është në diasporë që na ka thanë se në çdo muaj do të na dërgojë se paku nga 5 €uro, andaj nuk mund të them se kemi ndopnjë donator nga dispora. Por mendoj se shumë nga ata nuk e dinë se ne egzistojmë dhe mendoj se konferencat e mia në Gjermani me 28 nëntor në Konstanz dhe me 1 dhjetor në Hajdelberg do të krijojnë një munësi me u njoftue nga afër për shumçka. Pres që këtë herë të gjejë ndonjë donator, që do të na dali në ndihmë për ndonjë kohë së paku.

Pyetje:
Ku janë nevojat me urgjente, a keni te sëmurë që nuk shërohen dot në Kosovë?

Përgjigje:
Po dhe arsyeja kryesore pse jam këtu është për të krijuar marëveshje me spitale në Evropë për të sjellur këtu ato paciente. Kemi edhe të smura që nuk shërohen dot, kemi nga ato që janë çmendur, por nuk ka vënd në sptalet e çmendisë në Kosovë. Nevojat janë të shumfishta, ka nevojë për shërime, ka nevoja për gjëra elementare, ka nevoja për dru zjarri e thengjill për ngrohje, sepse mbi 200 gra me femijë jetojnë në kontenjera metalike dhe mund ta mirrni me mend se sa u ngrohet trupi atyre në këto temperatura të ulta. Pra, nevoja ka për gjithçka, por ndihmat janë shumë të vogla.

Pyetje:
Sa janë të sëmurët, gra apo fëmije, çfare u mungon konkretisht, veshje, medikamente, ushqime, strehimore apo çfare?

Përgjigje:
Mbi 1700 te semura Gra` marrin medikamente rregullisht, sepse gjendja e tyre nuk është e mirë. 300 prej tyre i konsiderojm me gjendje më të rëndë. Ka edhe femijë që janë të sëmurë por për fëmijët` më lehtë gjindet rrugë për ti shëruar. Ndërsa për gratë është shumë e vështirë sepse ato duhet shëruar dhe duhet fshehur e vërteta se ato janë të dhunuara. Po na mungojnë veshjet, mbathjet, ushqimet e po ashtu na mungojnë edhe medikamentet.

Pyetje:
Sa është organizmi juaj si personel, a keni mundësitë dhe kushtet e nevojshme për punë, a keni mjekë në dispozicion?

Përgjigje:
Organizimi ynë është kështu:
Ne kemi 4 Gjinekolgë, 2 Psikologë, 4 Infektologë dhe 5 motra medicinale . Kushtet janë shumë të rënda por ne` deri më tash nuk u ndalëm nga vështirësitë që na u parqiten, mundohemi ta kryejmë punën sa më mirë edhe në mungesë të shumë gjërave.
Më duhet ta ceku, ta theksoj qartë se: Ne kot i ofrojmë një pacienteje barna dhe trajtim psikiatrik, kur asajë i mungon veshmbathja, gjërat ushqimore, strehimi etj. Pra ne na duhet që të përkujdesemi edhe për gjëra tjera që suksesi ynë të jetë i plotë.

Pyetje:
A keni lidhje dhe kontakt me organizata botrore që merren me rehabilitime të tilla të viktimave të luftrave, nëse po, ku dhe çfare arritjesh keni me ta?!

Përgjigje:
Tash për tash kemi lidhje vetëm me disa organizata në Bosnje dhe bashkpunimi ynë është shkëmbimi i përvojave .

Pyetje:
Çfarë ka nevojë konkretisht për ta zhvilluar punën e sjaë z. Luljeta Selimi?

Përgjigje:
Ooo; Ka shumë nevoja, por unë do të isha shumë e kënaqur ta gjenim një donator që do të na ndërtonte qendrën për të cilën e kemi lejën e ndërtimit, trollin, por nuk kemi donator. Tash e dy vite i kemi 15 ari truall që presin për një qendër ku do të ishte zyra jonë e përhershme dhe aty do të mund ti strehonim rastet më të rënda. Kam nevojë për më shumë përkrahje në të gjitha sferat!
E dini çka i nevoitet një shtëpie për të jetuar njerëzit aty, e dini çka i nevoitet një të sëmuri që nuk gjen qetësinë, e dini çka i nevoitet një ekipi mjeksor për të qenë sa me efikas?! Të gjitha këto na nevoiten!
Por, unë shpresoj se do të ketë njerëz të vullnetit të mirë që do të na dalin në ndihmë dhe se paku do të kemi mundësi që këtë dimer ti ngrohim pacentet tona, se paku këtë dimer fëmijet dhe pacentet tona do të kenë veshje dhe mbathje të mjaftushme, se paku këtë Bajram, Vit te ri dhe Krishtlindje nuk do ta kenë tryezen e zbrazët dhe ne nuk do të na mungojnë barnat dhe karburanti për të arritur deri tek pacientet tona.

Pyetje:
Kush është Thirrja juaj ndaj Diasporës shqipëtare, ndaj gjithë organizmave humanitare shqipëtare dhe të huaj, konkretisht simbas deshirës tuaj?!

Përgjigje:
U bëj thirrje të gjithë njerzve vullnetmirë që të na dalin në ndihmë dhe le ta pinë një muaj me pak` një pako cigare dhe le të ndajnë ato mjete për ato nëna të përdhunura, le ta gezojnë një femije që nuk ka pasur mundësinë ta vesh asnjëherë pas luftës një xhemper të ri, një pal kepuca të reja ose ta kenë një shall që gjithmonë iu ka munguar!
Le ta pin një got me pak alkol, dhe një kafe me pak, dhe me ato para le ti gezojnë femijet` që asnjëherë pas luftes nuk kanë pasur mundësi të kremtojnë ndonjë festë, ta gezojnë vetën dhe nënen me ndonjë gjë dhe mos të ndahen të turpruar para shokëve në shkollë pse rrobet e tyre janë të shqyra ose shumë të vjetra.

Por do të iu bëja thirrje atyre biznismenëve të mëdhenjë, që të na dalin në ndihme ta ndërtojmë qendrën tonë, sepse aty do të jetë shtëpia e të gjithë atyre femijeve që gjatë natës kanë frikë se mos po u bie tavani mbi fytyrë, që duart dhe këmbët e tyre për gjashtë muj të ftohët nuk arrijnë të u ngrohën kurrë. Le të bëjnë një strehë ku gratë e pëdhunura nga serbët` do të ndiejnë vetën të sigurta pa frikë dhe me përkrahje, ju lutem ipni kontributin tuaj për to.

Pyetje:
Si e sheh aktualitetin në Kosovë z. Luljeta Selimi dhe të ardhmën e Kosovës, çfarë mendon se do të duhej bërë ndryshe dhe çfarë mendon se nuk duhej bërë?

Përgjigje:
Pres që Zoti mos ta harrojë më` Kosovën dhe popullin e sajë.

Pyetje:
Kush ju mungon ju si partner i domosdoshem në punën tuaj që të jeni më e suksesëshme për të realizuar planet tuaja në veprimtarinë që keni ndërmarrë?!

Përgjigje:
Po thashë dhe më sipër; që më mungojnë mjetet finaciare, përndryshe stafin e kam të mrekullushëm dhe shumë të mirë.

Pyetje:
Luljeta Selimi, si grua, nënë dhe partnere, si e ndjen vehtën me ngarkesat që ka, si i përballon, çfarë e ndihmon më shumë, çfarë e pengon më shumë?

Përgjigje:
Po` në punë jam puntore, pa marrë parasyshë pozitën time, i kryej detyrat që kam. Në shtëpi jam bashkshorte dhe grua e kujdesshme, pa marrë parsyshë lodhjen dhe ngarkesat që kam. Kam një bashkshort të mrekullueshëm që më ndihmon dhe më përkrahë gjithmonë, kam përkrahjen e familjes time dhe të rrethit ku jetoj. Më shumë më ndihmon dashuria që kam nga njerëzit që më duan dhe që i dua, nga sukseset që kam pasur dhe kam tani.
Ndërkaq më pengon skamja dhe mjerimi që ka kapluar shqiptarët kudo që janë në Kosovë, Shqipëri, Maqedoni, Mal të zi.

Pyetje:
Shoqëria Kosovare, si gjëndet Luljeta në atë shoqëri, si e shikon zhvillimin shoqërorë në Kosovë, mentaliteti Ballkanik ku detyrimisht pak a shumë përfshihen dhe shqipëtarët si pjesë e ballkanit, si ndihet një veprimtare e tillë si ju?

Përgjigje:
Më pak merrem me ata që kanë kohë të mirren me gjëra të kota, për mua është humbje kohe të merrëm me ata që më thonë; „ pse i ndihmon këto gra, pse zgjodhe mu këto viktima…“ etj.
Por unë kam një betim: *Nuk do të pushoj ti ndihmoj këto viktima, pa marrë parasyshë se sa vështersi do të kem!*.
Unë dhe shoqet e mia, nuk do të ndalemi derisa edhe viktima e fundit të shërohet dhe të mund të gjëndet në jetë edhe pa ndihmën tonë, pra duke u kthyer në gjëndjen e një gruaje të fortë dhe e dobishme për vetën, familjen dhe shoqërinë.

Llemadeo: A deshironi të shtoni diçka të veçantë në mbyllje?

Zonja Luljeta Selimi` Berisha: Në fund`dëshiroj të shtoj:
Ju lutëm mos harroni viktimat e luftës, këto gra dhe nëna të përdhunuara që kanë nevojë per ju, kanë nevojë për ndihmë të çdo njeriu që ndjen dhëmbje për dhëmbjet e viktimave më të dëmtuara, ndër të cilat janë kryesisht këto Gra, Nëna dhe Motra shqipëtare!

Ju faleminderit zonja Luljeta dhe ju uroj punë të mbarë në misonin tuaj Human!

Faleminderit dhe ju!

Shenim: Duke e mbyllur intervistën me zonjën Luljeta Selimi, këtu po sjellim të dhënat Bankare për lexuesit tanë, për çdo shqipëtarë që ka zemër e shpirt human për të ndihmuar ata njerëz ne nevojë, të cilet gjëndën nën kujdesin e një misioni human të drejtuar nga zonja Luljeta Selimi dhe stafi i sajë:

Xhirollogria e ogranizatës:
Nga jasht Kosovës, përmes kësaj llogarie në:
PROCREDIT BANK
Numri i pranuesit : 1110172740000153
Emri dhe mbiemri i pranuesit :
NGO- Shoqata e gruas *Jeta në Kastriot*

Adresa :
Rruga Hajdar Dushi hyrja 2,
numer 5, Prishtinë
Telefoni 00377 44 209651

Banka :
PROCREDIT BANK KOSOVO
Filialja e llogarisë përfituese :
Prishtinë SWIFIT CODE: MBKOCS22

Webseite e organizates:
www.vajzat.com

Intervistoi Llemadeo Dukagjini
Data: 19. 11. 2007

_____________

4.12.07

Topi me rastin e 95 vjetorit të krijimit të Forcave të Armatosura Shqiptare

Shkruan: Prof.dr.BAMIR TOPI

Përshëndetje e Presidentit të Republikës, Komandantit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura, Bamir Topi me rastin e 95 vjetorit të krijimit të F A shqiptare.

I nderuar Zoti Kryeministër,