Vangjush Saro: Përzgjedhja

Vangjush Saro

Përzgjedhja¹⁾

Tregim humoristik 

Në prag të Vitit të Ri, secili prej nesh duhej të përzgjidhte emrin e një nxënësi shembullor; ky fëmijë do të përfaqësonte klasën në mbrëmjen jubilare. Duke qenë mësues i ri, unë përpiqesha të isha sa më korrekt. Kështu pra, e kreva sakaq këtë porosi.

Por jo më larg se dhjetë minuta nga koha kur kisha dorëzuar copën e letrës me emrin e nxënësit shembullor, më kërkuan në drejtori. Unë shkova me një frymë.

Drejtori ynë ishte burrë i vjetër. Kristo, i thoshin. Qe një fanatik, ashtu si shumica e drejtuesve të asaj kohe. Për më tutje, ai nëmte rëndë fare, si ndonjë grua gojëshqyer. Megjithatë, i kishte pa të keq mallkimet; si të thuash, shfrynte ashtu kot.

-Erdha unë! - i përshëndeta me njëlloj familjariteti.

-Të ardhtë qafa prapa! - më kërceu sakaq drejtori - Epo sa të paaftë jeni, more, për ideal të Partisë! Ç’është ky emër që na ke sjellë, o të sjellçin copa. Më thuaj.

E përmblodha mirë veten dhe si fillim, u përpoqa të lirohesha nga akuzat dhe paravolitë lidhur me aftësinë apo paaftësinë time. E kështu, thashë se ata na kishin kërkuar emrin e një nxënësi të dalluar. Apo jo? Emrin e një shembullori. Unë e kisha shpënë në vend këtë porosi...Ndërsa vazhdoja shpjegimet, drejtori e grisi copën e letrës dhe bashkë me të, edhe propozimin tim.

Për pak sekonda u bë qetësi. Ishte një ditë tejet e ftohtë. Dhe në dritaren që (gjoja) e kishin zbukuruar me copëra pambuku, zvarriteshin rrëketë e dëshpëruara të një shiu të ngadaltë e memec. Le që ku linin ata të dëgjohej gjë tjetër.

-Ecë o ecë, sill një emër të përshtatshëm! - e theu heshtjen nëndrejtori. Ai quhej Birçe, por ne i thërrisnim Birbo. Gjithnjë rrinte rëndë-rëndë, a thua përpara teje gjendej ndonjë strateg i madh, që kushedi ç’beteja drejtonte orë e çast. Por kur shkonte për kontroll, ua fuste nga pak duart kolegeve tona.

Më në fund, ata ishin një pendë. Dhe mua, papritur m’u ngritën nervat.

-Ç’është kjo? Ç’do të thotë të përshtatshëm ?

-Sytë që të të pëlcasin! - s’ma përtoi drejtor Kristoja (Tani po mendoja se si mund ta ketë emrin këso një qenie e tillë!) - Ky që ke sjellë ti, nuk i plotëson kushtet. Nuk ka biografi.

-Që do të thotë...

-Or tutkun - e ngriti zërin ai - Ky e ka patur gjyshin me Ballin²⁾. Di ti apo s’di? Me Ballin...

-Shoku drejtor, ky është një nxënës...

-Ecë o ecë! - më tregoi derën edhe nëndrejtori, gjithnjë ngrysur e kapardisur, si ndonjë gjeneral i preokupuar. - Zgjidh një tjetër! Edhe thirri mendjes...Do listën Komiteti...

Edhe pse nuk po e kuptoja se ç’duhej gjithë ajo turfullimë, shkova t’i thërrisja mendjes doemos. Dhe pas një copë herë, dorëzova në drejtori një emër tjetër. Dhe shiu vazhdonte të binte mërzitshëm. Dhe drejtori, ai deli Kristoja, sapo pa copën e letrës ku ishte shkruar emri i dytë, kërceu edhe më keq se qëparë:

-Po ky mo...Pa pa pa, sa të paaftë jeni! Hë, ju shpëlaftë mortja ju shpëlaftë! Ku jetoni o kokëdrutha, ku?

-Shoku Kristo, unë them...

-Të thëntë prifti në majë të kokës!, - ishte mallkimi i radhës - Pa pa pa, sa të paaftë jeni, për një emër vini rrotull si kali në lëmë...

E hapa edhe njëherë gojën e doja t’i thosha se tjetërkush po vinte rrotull si kali në lëmë. Por papritur u tërhoqa, vendosa ta zbusja përgjigjen.

-Shoku Kristo. Është ajo që kërkuat. Është një nxënës i dalluar.

-Ecë o ecë!, - ndërhyri nëndrejtor Birçeja alias Birboja, si përherë duke marrë poza. - Ecë e zgjidh një tjetër. Dhe mblidh mendjen. Pret listën Komiteti...

-Po...çfarë po ndodh?, - pyeta unë, ende në njëlloj pellgu plot naivitet. - Përse kaq shumë mundim për një emër shembullori?

-Ore, qenke i trashë zotrote, që më bën këtu pyetje teorike. - tha gjithë zemërim drejtori. (Në të vërtetë, do të duhej të shprehej pyetje retorike, por aq dinte i ziu.)

-Ecë o ecë!, - i shkoi pas gjeneral Birçeja - Edhe mblidh trutë. Se ti nuk ditke nga lidhen gomerët...

-Ju lutem, sa për gomerët... - për pak sa nuk u thashë se ata ishin përpara meje.

-O shqiptar! - e ngriti zërin Kristo ziu - Ky nxënës nuk të ka biografi. Xhaxhai i tij ka humbur teserën...

-Cilën teserë?

-Atë që të të pëtin! Po teserën e Partisë, o tutkun, ç’tjetër! Për këtë, organizata i ka dhënë duart...Ishte me kategori të shtatë, ia zbritën...Tani, si t’i themi ne organizatës, që ky i nipi është shembullor i klasës, që kjo familje edhe pse humbet teserat, është shembullore...

-Ecë o ecë! Gjej tjetër! - i ra fyellit gjithë në një vrimë nëndrejtori.

Po pse thyhesha unë.

-Me lejë! Në lidhje me...

-Ore ti! - e humbi durimin drejtori - Ç’ke ndër mend të bësh, që u bëfsh lëmsh u bëfsh! Ke ndër mend të na marrësh në qafë? Thyej qafën të thashë, sill një emër tjetër...

Dhe krap-krap, e grisi sërish copën e letrës, si për t’i vënë pikën gjithë debatit.

Desha s’desha, ia mbatha që andej dhe shkova të mendohesha edhe ca. Dhe kjo do të kishte vazhduar shumë gjatë, sikur të mos takoja në sheshpushimin e shkallëve një koleg që ishte mjaft i sprovuar. Ky quhej Xhoxhi. Ai fliste me fraza të gjata, por në punë i priste shkurt drutë. Kështu, filloi e më foli pa shumë zbukurime se unë isha njëlloj tuafi, se kisha në klasë djalin e shokut sekretar të partisë dhe pra, ishte e kotë ta zgjasja, sepse nga ana e tyre, edhe ata të drejtorisë, pa diskutim, do ta mirëprisnin këtë kandidaturë, pasi në këtë rast, pëlqimet vinin në akord, gjë e cila duhej të më jepte të kuptoja, cilatdo të ishin rrethanat, se kjo do të cilësohej përzgjedhja më e mirë, çka nënkuptonte...që edhe pse...

Përballë gjithë këtij ligjërimi, që as për të mbaruar, unë i varfëri prapë thashë vetëm kaq, që kisha zgjedhur një shembullor, dy shembullorë...Po kolegu ma ndërpreu sakaq numërimin dhe më hoqi zvarrë deri te drejtori, duke më thënë ndërkaq se s’mund të bëhej ndryshe dhe se do të merrja veten në qafë, madje edhe shumë kishte zgjatur kjo punë, në një kohë që...Ashtu, duke më shtyrë dhe duke më marrë fjalët nga goja, ai më futi në drejtori dhe aty, pothuaj dhunshëm, tha se e kisha gjetur, domethënë e kishim gjetur, çështja mund të quhej e zgjidhur, dhe s’kishte se si ndryshe, përderisa...e shtata B kishte përzgjedhur Ylberin, që ishte djali i sekretarit të partisë, pra në këtë rast, shembullori, domethënë ai vetë...

-Eh! Më në fund! - tha drejtori, duke hapur krahët, aspak i paduruar me frazat e gjata të kolegut dhe (për të parën herë) pa mallkuar si grua e keqe.

Sa për nëndrejtorin, ai nxitoi të plotësonte listën me emrin e shembullorit që ishte kërkuar me qiri. Tani, kandidatët për mbrëmjen e Vitit të Ri ishin përcaktuar të gjithë, Komiteti do të merrte shumë shpejt listën, punët e tjera do të shkonin si jo më mirë.

Në korridor, duke bërë shaka, kolegu im i dashur Xhoxhi, më tha se i detyrohesha një kafe, pasi me mendjen që kisha më parë, kushedi si do të kishte përfunduar ecejaku im në kërkim të atij shembullorit, që unë, sipas tij, nuk e kisha qëlluar, për shkak se isha menduar gjatë, gjë që në këto raste është krejt e panevojshme, po të kemi parasysh se...por...nga ana tjetër...

Përjashta, shiu veç binte, si ndonjë budalla që ka harruar se ç’bën...

.........................................................................................

¹⁾ Tregimi është pjesë e vëllimit të ri me tregime humoristike me titull “Festë në katin e parë”, që autori po bën gati për shtyp.

²⁾ Balli Kombëtar. Në regjimin e shkuar, nën këtë emër, pushtetarët shpeshherë ndrynin të gjitha lëvizjet politike përpara vitit 1944, lëvizje që ata i cilësonin reaksionare dhe armike; pësimet për një “biografi të keqe” shkonin nga gjyshi te nipi e mbesa, etj.