Illyricum Sacrum: Islami dhe gjysë-hâna

Islami dhe gjysë-hâna

Islami dhe gjysë-hâna kanë nji lidhje t'ngushtë mes njêna-tjetrës. Kshtú 50 ajète n'Kuran dhe 2027 hadithe, tradita "profetiko"-islamike, përmendin gjysë-hânen.

Në Kuran vetë Allahu, zoti i muslimanve, betohet për hânen :

"Pasha hânen dhe naten kur tërhiqet" (Kapitulli i t'Mbështjellunit; sura Al-Muddathir, ajètet 32-33)

"Pasha diellin dhe driten e tij e pasha hânen që i vjen mbrapa". (Kapitulli i Diellit, sura Ash-Sha(e)ms, ajetet 1-2)

Në Enciklopedinë islamike, pjesa 32, faqe 10055 shkruhet : "gjysë-hâna ka nji rândsí t'madhe në legjislacionet islamike." Ndër gadi 55 prova t'ksaj thânjeje n'kyt enciklopedí mundena me përmêndë se përcaktimi i kalendarit të Hijri-t, argjerimit t'Ramadanit dhe kohes së pelegrinazhit (haxhit) bazohet n'gjysë-hânen.

Lidhja e islamit me gjysë-hânen dishmohet prej vetë Kur'anit. Në kapitullin e lopës, sura Al-Baqarah, ajeti 189 shkruhet :

"Në kjoftë se t'pvesin për hânen e re thuej se ata janë shêja për me fiksue periudha t'caktueme kohet për njerzimin dhe për pelegrinazhin (haxhin)".

T'dhâna t'hershme historike dishmojnë gjithashtu se gjysë-hâna âsht njoftë si simbol karakteristik i islamit. Për shembull, gjysë-hâna

- âsht vue n'monedha n'kohen e Salah Al-din Al-Ayouby (c. 1138 A.D.-1193 A.D.)

- âsht vue në kupolen e xhamisë Kobat Al-Sakhra;

- âsht gdhendë në vathë e zbukurime t'ndryshme;

- âsht kênë simboli kryesor që âsht përdorë prej drejtuesve islamike përgjatë historisë;

- âsht vue mbi kupolat e xhamive;

- âsht kênë simboli zyrtar i Perandorise otomane islame, e kjo shifet edhe sod ne flamurin turk.

- âsht vue dhe vêhet në flamuj të vêndeve të ndryshme islame si : Tunizia, Egjypti, Algjeria, Mauritania, Malajzia, etj. Vlen me u përmênd fakti se flamuri i shtetit të parë të Arabise Saudite (1744 A.D. -1902 A.D.) ka kênë nji gjysë-hânë e bardhe ne nji sfond te zi.

- âsht kênë shêja dalluese mbi vorret muslimane.

Si shpjegohet përdorimi kaq i gjânë i gjysë-hânës si simbol islamik ?

Përgjigja âsht se gjysë-hâna ka pasë shumë rândsí në periudhën pagane arabe para-islamike, sepse ajo ka kênë simboli i zotit-hânë për paganët.

Në t'mirënjóftunen Enciklopedinë Britanike, pjesa 1, faqe 1057-1058 lexojmë :

"Arabët në jug të gadishullit arabik kanë "adhurue" si zot trininë e Al-lah-ut, zotit-hânë, Al-lat-it, zotit-diell dhe zotit Ashtar, djalit të tyne. Dhe Al-lahu ishte mâ i madhi i asaj trinije pagane."

Dr. Al-Kemny në librin e tij "The legendary in the Qur'an", faqe 4-11, shkruen se mes emnave të zotëve [idoleve=djajve] arabe ishte zoti "Kitth" që përkthehet Al-lah, zoti mâ i madh i "shpise shêjte" (Al-Ka'bah) në Makkah (Mekë).

Akademiku egjyptian, At Zakaria Butros, shkruen se simbas studimeve arkeologjike, âsht gjetë se Al-lah, ose në formen e shkurtueme Allah, ishte zoti-hânë [idoli=djalli], mâ i madhi i zotënve, i adhuruem prej njerzve në Gadishullin arabik; e biles gjindej edhe nji statuje e tija në Al-Ka'bah, ndërtesa kubike rreth t'cilit sillen muslimanët gjatë haxhit. Meqë zoti-hânë Allahu ishte mâ i madhi i të tânë zotëve (djajve) t'adhuruem prej arabve, ai u quejt Allahu mâ i madhi (akbar) ose Allah Akbar.

Dr. Al-Kemny në librin e mâsipërm, faqe 11 shton se Al-lah ishte zoti-hânë mashkull; Al-lat ishte zoti-diell femên dhe zoti Ashtar ishte djali i tyne, simboli i të cilit âsht ylli. Kshtú simboli gjysë-hânë me yllin midis dy cepave përfaqson zotin-hânë Al-lah ose shkurtimisht Allah me djalin e tij, zotin-yll Ashtar.

At Zakaria Butros pëmend disa zbulime arkeologjike në hapsinën midis lumit Nil n'Egjypt dhe Turqisë ku janë gjetë disa tempuj të zotit-hânë Allah, i cili emrohej prej Babilonasve, Ashurianve dhe Kaldeanve si zoti "S". Sumerianet gjithashtu kanë pasë të njâjtin zot (djall=idol). Në shekullin e kaluem në Palestinë, në zonë e quejtun Hazer, arkeologet kanë gjetë nji tempull të madh të kushtuem Allahu-t, zotit-hânë, dhe mbrenda ktij tempullit janë gjetë dy statuja njerzish (mashkuj) t'ulun n'nji tron me gjysë-hânen e gdhendun ne gjoks. Po ashtu në shekullin e 19-të, ne gadishullin arabic, në zonen e Saba' dhe Kotban janë gjetë dishmi të Allahut, zotit-hânë.

Muslimanët thojnë se besojnë n'nji zot t'vetëm, por vendosja e yllit me gjysë-hânen mbi xhamija a nuk âsht kjo nji shêj e kjartë se muslimanët adhurojnë idole pra djaj ?