Kristaq Turtulli: Stacioni i ''Mullirit të Jorkut''

               

STACIONI I  ‘MULLIRIT TE JORKUT’                                                    

‘Erdhi përsëri qelbësira,’ murmuriti Skofi fytyrë tendosur dhe nofulla shtrënguar. Ai luajti kryet me bezdi dhe rëndoi me nervozizëm mbi telat e kitarës. 

   Tingujt e kitarës dolën të zhurmshëm, acaruarës, si gurë mali të gremisura me potere në humnerë. Një kalimtare e moshuar, trup vogël, fytyrë rrudhur, mjekër majuc, kapele të zezë me xhufkë në majë, kërceu mënjanë, vështroi rrëshqanthi dhe përveshi me përçmim buzët e holla të rrudhosura. Skofi donte ti kërkonte të falur zonjës plakë, por në vend të ndjesës ai lëshoi mbytur sharjen:

‘Në djall të vesh edhe ti.’

Plaka nxitoi hapat pa kthyer kokën.

Ai vazhdonte ta vështronte të paftuarën pjerrët, me syrin e majtë të hapur plotësisht, gati të çapëlyer, me shikim të egër, si shkëlqim dimëror. Ndërsa syrin e djathtë e mbante gjysmë të mbyllur, si të çarë shkëmbi, ku fshihej një shteg i errët, i nëndheshëm mali.

‘Phu! Përse e solli kokën, përse?’ hungëriti ai dhe kafshoi me dhembin e qenit cepin e buzës së poshtme. Fjalët i nxori të rrokëzuara, si ti dërmonte me dhëmbë. Ai mbajti frymën,  fjalët i u dukën petashuqe shtrembanike, si kapaçka llamarine të shtypura prej vrerit të fshehur.’Phu!’

Ai më kot shpresoi në mosshfaqjen e saj. Ishte një shpresë e vakët, sepse atij gjithnjë parandjenjat i dilnin në të kundërt. Sidoqoftë, kaloi një orë dhe ajo nuk po dukej, ai filloi të merrte frymë dhe gishtërinjtë lëviznin çakërrqejf nëpër tastiera. Disa monedha fluturuan në ajër, duke bërë disa lëvizje të mrekullueshme, më pas binin butë, ëmbël duke u përkëdhelur në kamoshin blu të kutisë së hapur. Atë e magjepsin, e përlotnin kërcimet dhe vallëzimet e monedhave.

Ajo ktheu bërrylin si të ishte një vrundull ere, njëlloj si e trenave të vrullshëm dhe moskokëçarës, të cilët të ftohnin, të bënin kallkan. Ajo eci me vështrim të mugët, si një fantazmë e zbehtë, drejt vendit ku atij i shkaktonte turbullim dhe dhembje koke. Ai ishte gati ti bërtiste:

’ Ndalu, qëndro, mos shko aty!’

Ajo ishte si gjithnjë e pavëmendshme, indiferente, tmerrësisht moskokëçarëse, si një re e grisur lënë pakujdesish në qiell. Skofit i u grumbullua në çast shija e hidhët, si ti turreshin prej barkut të gjitha lëngjet e trupit të cilat zienin me zhurmë si të ishin bërsi. Ai ishte burrë ndaj nuk donte të hapte gojën e të derdhte drejt saj të gjitha llokoçitjet e bërsive të stomakut. Por njëherësh donte ti fshikullonte në fytyrë, indiferencën e rreme, vështrimin e avullt, të mjegullt  të kësaj femre. Ajo i hyri padrejtësisht në pjesë, si erë e ftohtë, pa e përshëndetur, pa e pyetur, shenja këto të kundërta prej elementeve delikate të femrës muzikante.

Hëm, të urresh është gjë e pështirë, e neveritshme, sepse është prurja e madhe e vrerit. Pëf, të urresh nuk është çudia e shekullit. Bota është e mbarsur me urrejtjet, e të gjitha ngjyrave dhe llojeve. Urrejtja i ngjan kancerit dhe metastazave të tij. Nuk është çudi ndonjë ditë vrerët do dalin në sipërfaqe, e gjithçka do farmakoset prej pështirosjes dhe neveritjes.

Hëm! Njerëzimi është shumë naiv, i trembet ngrohjes së motit. Regjisorë të lajthitur realizojnë filma me përmbytje katastrofike. Ata mbjellin akthin e rremë për fundvitin 2012. More të mjerë, të gjitha janë pallavra, gjepura, përralla për kalamajtë, për naivët, kaqolët. Nuk zhduket bota prej imagjinatave të shkrehura. Shkrimtarët e varfër, skenaristët pehlivanë dhe regjisorë të pasur, mendjet e kthjellëta, duhet të parandalojnë shpërthimin e afërt të ujërave të zeza, të fekaleve. Me pak fjalë vrerin e madh. Kjo është gjëma më e madhe e shoqërisë njerëzore. Ngrihet pyetja, a duhet të pastrohen barqet dhe shpirtrat, apo të lihet shkatërrimi përfundimtar?  Kjo është çështja.

Skofi përshkundi kryet me vrull. Ai kohët e fundit gjithnjë e më tepër përfshihej nga mendime të turbullta. Ndjeu shtrëngim në gjoks. Kitara dhe ai po çakordoheshin. E dhembshme vëlla është çakordimi, të lënë femrat rehat. Femra, ushqyesja dhe shkatërruesja e botës. Edhe kjo është pjesa e rëndësishme e çështjes.

Ai shkofëtiti me vete, përveshi buzët, duke lëshuar si zgjatim kafshe rënkimin e hidhur. Gjithë qenia e tij sikur i fliste saj femre, i thoshte:

’ Na moj ti, nuk e sheh, dikush është këtu, muaj dhe muaj me radhë, shtatë ditë të javës.  Mu qepe edhe dje dhe sot si rrodhe, gremisu tutje. Shiko kuçka, bën sikur nuk vë re që unë po plas nën lëkurë. Mendon se je femër dhe je e lirë të bësh çfarë të duash.’

Skofin e acaronte gjithashtu përpikëria e veprimeve, tok me zbehtësinë tradhtare hënore. Përnjëmend i u bë sikur në hapësirën e stacionit ishin ndehur copëra qelqesh, trekëndore të mprehta me majë. Të gjitha lëviznin kërcënueshëm drejt trupin të tij, prerë,ngulur, gjakosur. Trupi  përnjëherësh i u bë si mëlçi kau e bombarduar nga saçmat.

Ai tërhoqi kokën me nxitim prapa dhe gati sa nuk e përplasi mbas murit. Me shpinën e dorës së djathë fshiu ballin, sytë e skuqur, i u duk sikur largoi me mundim  rrëketë e gjakut. U rrëqeth. 

Ajo po shtynte me shpatulla dhe gjoks ajrin e rrallë. Ajo po lëvizte rrëshqanthi, si të kishte jastëkë ajri nën sqetulla, mbasi këmbë t e saj nuk preknin tokë.

Atëherë kur ai po besonte se ajo në qofte se nuk largohej tutje, në rruginën nëntokësore të stacionit të trenit, së paku të rrëzohej, të gremisej diku, në shkallët e pjerrëta, të thyente ndonjë këmbë, më mirë do të ishte të thyhej krahu, të mos i binte më violinës. Ajo në kundërshtim me hamendësimet e tij, u ul ngadalë, butë, si të zbriste me katapultë, duke ngjeshur ajrin dhe thatë bërë trokë gjuhën e Skofit. 

Fanatizmi çmendurak i saj, i nguljes saktësisht në mesin e rrethimit ndarës, me shenja të rrumbullakëta, të verdha, e bënte Skofin të klithte si qen i lidhur me zinxhirë. Gishtërinjtë i lëviznin vrullshëm mbi tela, sytë i erreshin nga rëndesa e trishtimit.

Ndërkohë ajo butazi shtyu tutje presionin e ajrit drejt tij, lëvizi kryet me delikatesë, hodhi mënjanë flokët ngjyrë gështenjë të errët dhe shfaqi përpara tij zbehtësinë e qafës së hollë. Ai ndjeu dhembje në cepat e syve, diçka si pickim. 

Femra ishte përqendruar në veprimet e saj. Ajo ishte mbështjellë me pelerinën e sfungjertë të indiferentizmit, vendosi ngadalë në anën a majtë çantën e kuqe të shpinës. Në krahun e djathtë boksin e vogël. Ajo përkuli pakës gjunjët, tendosi trupin gjysmë të përkulur, përpara, një këmbë larg saj, vendosi kutinë bosh të violinës.

Kutia e hapur, veshur me kamosh të kuq, e turbullonte Skofin. Ai ishte gati të turrej ta shkelmonte tutje me majën e këpucës drejt e në shinat e trenit, të bëhej copë dhe thërrime.

‘Çfarë dreq femre. Nuk e kupton ajo furtunën që po i ndodh në shpirt njeriut të gjorë që gjendet shumë pranë saj! Është qorre. Phu!’

Femra lëvizi me kujdes këmbët e vogla sa majtas dhe djathtas, vështroi përdhe, rëndoi mbi majat e këmbëve, pastaj në thembrat, si të lëkundej nga era e lehtë, apo të luante me nervat e tij. Ajo më në fund drejtoi trupin, lëpiu buzët dhe hodhi përsëri prapa flokët ngjyrë gështenjë të çelur. Para disa minutash flokët e saj i u dukën të errëta, korb të zeza. Me siguri lojë e harbuar e dritës të lodhur të stacionit. Qafa e hollë e bardhë i ngjau si shtëllungë e hollë avulli, ngulur rastësisht në trupin e saj, të hollë, të brishtë.

Ai me shikim të murrëtyer u mundua të kapte shikimin e femrës, nuk mundi, treteshin shumë shpejt vezullimet e dritave në zbrazëtirë. Skofi ndjente dhembje koke.

  Ajo u mbush me frymë disa herë me radhë, vrullshëm, si të niste një maratonë. Ai nënqeshi. Gjoksi i saj ishte i ngushtë. Ajo morri frymë përsëri, nxori ajrin jashtë. Gishtërinjtë e hollë të dorës të djathtë nisi ti lëvizte me shpejtësi në boshllëk. Ajo lëvizi shpatullën së bashku me krahun lart e poshtë, si të shtynte tutje plogështinë. Befasisht vendosi  kasën e violinës në shpatull, mbështeti mjekrën e vogël të rrumbullakët. Ajo tendosi krahun e djathtë, e ngriti lart, si të fshikullonte ajrin,pastaj përkuli harkun ngadalë, gjithë ceremoni mbi tela. U dëgjuan disa fërshëllima të lehta. Ai i ra kitarës me vrull që ta mbyste. Ajo picërroi sytë, mollëzat e gishtërinjve të saj shtrënguan fort telat e violinës. Muzika e saj rrodhi e ishte e lehtë, e ëmbël si fllad. Diçka si Shtraus, si Paganin, ose si Mozart.

‘Le ti bjerë dreqit me brirë.’ 

Ai i binte shumë mirë muzikës qytetare, por tani mbante qëllimisht akorde të zhurmshme.  Skofi po mbështillej me zjarrin e madh të çakërdisjes së marazit. Burri po qullej dhe hutohej. Ai vend i rezervuar, rrethuar me shenja të verdha të urbanistikës së autobusëve dhe trenave ishte vetëm e tij. Nuk e dinte kjo zdërre se ishin tre muzikantë që kishin bërë marrëveshje me njeri tjetrin; Zezaku i çalë Xho, vinte para dite, Skofi mbas dite dhe portugezi me një veshkë Julio punonte natën, turn i tretë.

Udhëtarët e shumtë kalojnë pranë tyre dhe kush dëshiron u hedh nga një monedhë të bukur, në kutitë e hapura të veglave muzikore të veshura me kamosh blu. Ata nuk janë xhelozë me njeri tjetrin, zgjidhja e turneve ishte bërë në mënyrë paqësore.

Skofi kishte tetë muaj që i binte kitarës në stacionin ‘Mullirit i Jorkut.’ Kjo qe zgjidhja më e mundshme. Vanesa  tekanjoze, gruaja e Skofit, e braktisi atë pa ceremoni një muaj mbasi ngeli pa punë. Ajo i foli qetësisht teksa po dilte nga banja dhe po fshinte me peshqir gjoksin e bëshëm:

‘ I dashur, unë nuk mbaj përgjegjësi për ty kur pushohesh nga puna,’ ajo u vesh me nxitim, pa e përshëndetur  zbriti shkallët dhe iku. Ai kujtoi se ajo bëri shaka. Rënkoi në vetmi kur gjeti shtëpinë bosh, e donte Vanesën deri para katër muaj. Më vonë e urreu. 

Ishte ditë e diele. Ai i binte kitarës në qoshkun e vet përhumbur në mendimet e veta. Tek tuk shtegu i mendimeve e çonte tek gruaja e ikur. Ai shpresonte të merrte ndonjë lajm prej saj,  ajo të ndryshonte mëndje, të kthehej përsëri pranë tij. Ai nuk do ta braktiste kurrë  Vanesën nëse ajo do ngelej pa punë. Skofi i përfshirë nga mendimet ngriti ngadalë kokën, vështroi nga eskalatori, i u duk sikur dalloi kokën e bukur të Vanesës, më pas shpatullat e hijshme, kostumin e bardhë, derisa u shfaq i gjithë kurmi i saj i derdhur. Skofit i u mbajt fryma, të ishte në ëndërr. Vanasa. Vanesa. 

Oh! Nga çasti në çast, ai priste që ajo të klithte e gëzuar dhe të sulej krahë hapur drejt tij. Ai  i binte kitarës buzë shtrënguar, shikim fiksuar. Sytë i ndrisnin dhe zemra i rrihte me vrull. Vanesa. Ai donte ti tregonte gruas se fitonte bukën e gojës dhe nuk jetonte keq. Fare pranë Vanesës qëndronte një mashkull trup madh dhe shumë ezmer. Ajo kapi shikimin e ngulët të Skofit, u hutua një hop, vendosi dorën përpara. Sytë e saj të bukur morën shkëlqim të keq, qeshi me sarkazëm, lëvizi qafën, afroi kokën shumë pranë kokës së shoqëruesit të saj, i foli diçka me zë të ulët dhe tregoi me sy drejt Skofit.

Mashkulli trup madh dhe shumë ezmer u rrotullua,u kthye vringthi drejt tij dhe zbardhi dhembët e mëdhenj. Ndehu gishtin e trashë dhe i a pat:

‘Hë! Ky është ai, hë!

Dashnori i gruas futi duart nëpër xhepat e pantallonave të varura, rrëmoi në to, më në fund nxori një kartëmonedhë njëzet dollar. Ai zbardhi dhembët përsëri, në mes të kartëmonedhës vendosi një monedhë dy dollarë. Kartëmonedhën e bëri shuk rreth monedhës, përkuli pak trupin dhe flaku çakërrqejf lëmshin e mbështjellë që kishte emrin dollar drejt kutisë së kitarës. Topthi i shtrembër njëzet e dy dollarësh, bëri një rrotullim të shkurtër dhe ra brenda në kuti me zhurmë të shurdhër, acaruese. Vanesa e vështronte e ngazëllyer. Ajo klithi dhe rrahu pëllëmbët e eksituar. Mashkulli i huaj tërhoqi ish gruan e tij me forcë pranë vetes dhe me buzët e trasha puthi me zhurmë qafën e bardhë dhe të derdhur të saj. Skoti lëvizi kokën mënjanë i u bë sikur e qëlluan me shuplakë në fytyrë. E qeshura e tyre e acaronte.

Skofi vazhdonte ti binte kitarës, megjithëse krahët i ndjente të mpira. Vanesa së bashku me të dashurin e saj të zënë dorë për dore, duke u zgërdhirë dhe hedhur vështrim qesëndisësh drejt tij hynë në derën e hapur të vagonit të trenit. Dyert u mbyllën me zhurmë. Era e fortë e trenit përcëlloi, fytyrën e tij. Ata mbështetën ballët në xhamin e trashë, nuk i a ndanë shikimin tallës derisa treni humbi në gojën e errët të tunelit. 

Skofit i thau gjuhën shija e hidhet e urrejtjes. Sytë i përvëlonin, i bëhej sikur tavani i stacionit të trenit pikonte lot të verdhë. Ai dikur do të kishte pranuar, falur Vanesën po të kthehej, por tashmë jo, kurrë. Ai e urrente. Ajo e nëpërkëmbi, pështyu mbi të në mënyrën më të poshtër. Ai ndjehej i fyer, i rrahur i shpartalluar. Për të mos e lëshuar veten vazhdonte ti binte kitarës sy shtrënguar. 

Skofi qëndroi një moment, koka i buçiste, lëshoi krahët, i dhembte i gjithë trupi, ai i kishte rënë çmendurisht kitarës. Hapi sytë ngadalë. Një metër larg tij , sy përlotur qëndronte një burrë plak me flokë të bardhë, të gjatë,të shpupurishur, gjithë zhele. Ai fshinte lotët me tufën e flokëve. Skofi pa e bërë të gjatë u  përkul, mori topthin e shtrembër njëzet e dy dollarësh, të dhënë poshtërsisht  dhe i a zgjati lypsarit.

‘Merre,’ i tha.

Lypsari plak hodhi një hap prapa dhe vështroi përreth i frikësuar.

‘Ju lutem, zotëri, dëgjoi Skofi zërin e hollë të lypsarit, i cili më pas vazhdoi,’ unë duhet tu jap diçka. Muzika juaj më rrëqethi.

Skofi luajti kryet me nervozizëm dhe foli me zë të lodhur:

‘Mere o njeri i mirë, ndryshe do ta flak.’

Lypsari plak ngriti supet i hutuar, shtriu me kujdes kartëmonedhën, vështroi i habitur drejt Skofit, e palosi me kujdes, e futi me nxitim  në xhep. 

‘I a hodha ditës së sotme,’ foli me zë të lartë dhe u largua.

Skofit gjithçka i dukej banale, e pështirë. Pushimi nga puna ishte rrënimi i tij. Ai asnjëherë nuk kishte menduar të grindej me Ketin, shefen e zyrës, plakën e shkalafitur, të shëmtuar. Ajo vazhdimisht kërkonte prej personelit të punonin me orë të zgjatura, por ngandonjëherë pakujdesish, por në të dendur, orët jashtë orarit firaksin rrugës, llogaritarët dhe shefja e financës, punonin në qytetin ngjitur, procedura e rishikimit te pagesave zgjaste me muaj. Shumë prej punonjësve mërziteshin dhe e linin mbas dore.

Skofi e këshilloi miqësisht shefen Keti, për këtë burokraci të stërzgjatur, shumë punonjës ankoheshin. Keti lëvizi qafën si struci, me zhubra rrudhash, e vështroi ngulët dhe murmuriti me ton të akullt:

‘Ashtu thua Skofi!’

Keti ishte një makute e pispillosur,  lyer me të kuq të ndezur dhe pudër të bardhë. Ajo bëri me inat katër operacione plastike por të gjitha i dolën të pasuksesshme, lanë shenja torturuese në fytyrën e saj. Buza e poshtme e fryrë dhe e përthyer. Syri i djathtë i zmadhuar. Dikur vite më parë punonin së bashku në një zyrë të vogël, në katin përdhes, pranë transheve të trenit.  Skofi duronte pa u ankuar  troshitjen, shkundjen e zhurmshme të trenave. Keti me dashamirësi të madhe i thoshte herë mbas here:

‘Skofi të kam në zemër, ti je bota.’

Mbas disa vitesh burri i tretë i Ketit vdiq dhe la pas vetes pasuri të konsiderueshme. I shoqi i Ketit lëngonte prej kohësh e ajo me kujdes i përgatiti të gjitha dokumentet në emër të saj. Me paratë e lëna bleu aksione të firmës, u bë pronare e rëndësishme. Keti i shpërnguli zyrat në qendër të qytetit, punësoi djem dhe vajza të reja. Skofi nuk ishte më në zemrën e saj, fytyra e tij ishte e stërnjohur. Ketin e bezdiste prania e tij.

Me këshillën miqësore ai goditi përfundimisht me kazmë themelet e veta. Dy muaj më vonë Keti me vështrim të brengosur e pushoi nga puna, arsyeja ishte e thjeshtë, shkurtimi i vendit të punës, në kushtet e krizës ekonomike...

Skofi i urrente femrat. Të gjitha shqetësimet i erdhën prej tyre. Gjoja seks i dobët, ato në realitet janë tmerri, vendimmarrëset, shkatërrueset dhe diktatoret e kohës moderne, të shekullit njëzet e një...

Hëm, ja dhe tani kjo femër statujë, në dukje e brishtë. Lëkurë delikate, me fytyrë të verdhë ,me shikim të perënduar, si pikturat e ikonave të mesjetës. Ajo po ja rrëmbente të gjitha monedhat e kalimtarëve. Vështroi kutinë e tij vetën disa monedha një dollarësh, e pastaj disa njëzet e pesë cent, dhjetë cent. Gjithë- gjithë, ndoshta tetë, maksimumi dhjetë dollarë. Turp.

  Ai vështroi nga kutia e femrës, plot, mes tyre kishte edhe pesë dollarësh. Bukuria e zbehtë si me magnet u rrëmbente udhëtarëve monedhat prej xhepave. Ai i binte kitarës i shpërqendruar, po tërbohej nga inati. I dhembnin krahët. Kalimtarët e shumtë i ngjanin si hije, silueta të zbehta, që lëviznin kokë pingulthi mbi pllakat e ndyra të stacionit. Truri i tij po bëhej i plogët, por nuk donte të ishte kitarë boshe pa tela, akorde dhe tinguj.

Dikush hodhi fluturimthi dhjetë dollar kartëmonedhë të palosur si aeroplan. Dhjetë dollari shkoi dhe ngeci në buzën e kutisë së violinës, atë çast në stacion hyri treni me sillë ere dhe tërsëllëm. Dhjetë dollari u ngrit përjetë, bëri hark dhe shkoi dhe ra në kufirin ndarës midis Skofit dhe femrës.

Skofi e vështroi me lakmi paranë, por nuk lëvizi. Ai e mati me sy, kartëmonedha  ishte diçka më afër tij. Femra pa ndërprerë së rëni violinës, u përkul mbi gjunjë, me lëvizje të shkathët kapi me dy gishta dollarin dhe e hodhi në kutinë e saj. Gjithë qenia e Skofit ulëriti, megjithëse ishte i ndërgjegjshëm, dollari ishte hedhur për të. Era e trenave ishte me Skofin, donte të vendoste në vend padrejtësinë.

Dikush në stolin e tij vendosi një kafe. Skofi shikoi i topitur kutinë vishnjë të kafesë, që lëshonte avull të ngrohtë, gjithë përtaci ngriti kokën, vështroi drejt. Në krahun e majtë dalloi fytyrën e rrudhur, flokët e bardhë, të gjatë dhe të palarë të lypsarit plak. Ai po buzëqeshte duke nxjerrë në pah dhembët e verdhë dhe të krimbur. Ata ishin bërë  miq dhe shpesh herë këmbenin ndonjë bisedë ose kafe së bashku. 

‘Kafe e ngrohtë, kafe e mirë,’ a bëri Irvini, lypsari plak. Ai fërkoi duart e ashpra i gëzuar  dhe qeshi lehtë.

‘Kafe e ngrohtë kafe e mirë,’ përsëriti Skofi pa e pasur mendjen aty.

Irvini vështroi i menduar kutinë e pasuksesshme në të holla të kitarës së mikut, hodhi nxitimthi sytë nga kutia e  violinës së fqinjës, e cila po rëndohej nga dollarët. Me tufën e flokëve të bardhë fshiu ballin e vogël të ngushtë dhe të rrudhosur, përshëndeti me dorë si ushtarakët e vjetër dhe u largua.

Skofit i dukej sikur fluksi i udhëtarëve ishte bërë më i shpeshtë, të cilët dyndeshin nga të gjitha hyrjet e stacionit ‘Mulliri i Jorkut,’ duke u përtypur, lexuar , biseduar në telefon, sharë grindur, bërtitur, mbartur gjithashtu ankthin e kapjes së trenave dhe largimit të nxituar. Ndërsa trenat vinin vrullshëm gjithë erë dhe zhurmë, nguteshin të zhdukeshin si zvarranikë të mëdhenj në barkun e tokës. 

Stacioni ‘Mulliri i Jorkut’ ishte bërë i dashur për Skofin , por sot ndjehej i vrarë, i lënë mënjanë në harresë.  Udhëtarët e shumtë, trenat e shpejtë, erërat e forta linin ftohtësirë, zhurmë, rrëmet dhe koprraci tek ai.

Skofi vështroi me bisht të syrit kafen e paprekur që qëndronte në stolin e vogël portativ. Në stacione trenash me korrente dhe erëra të forta kafeja ftohet shumë shpejt. Ai mbështeti kasën e kitarës mbi gju, u zgjat me kujdes, mori kutinë e vogël kartoni me kafe. Pëllëmba e dorës ndjeu pakës ngrohtësinë nëpërmjet kartonit. Ai hapi një dritare të vogël në kapak dhe rrufiti me ngadalë kafen e zezë. Lëngu i zi ishte shumë pranë ftohjes, megjithatë pihej. 

Në këto momente kafeja e Irvinit zemërbardhë vlente shumë, ai ndjehej i hidhëruar krejtësisht. I mbetej gjithsej një orë derisa të vinte Julio portugezi me një veshkë. 

Dielli i ngrohtë duket që në mëngjes. Ai nuk pa diell të ngrohtë, i a bllokoi, i a bëri eklips qysh në fillim femra e zbehtë si hënë. 

Ndjente etje të padurueshme, ngriti kafen dhe piu sy mbyllur një gllënjkë të madhe. Piu një tjetër gllënjkë, një tjetër, i dukej sikur do mbytej. Trenat dhe njerëzit lëvrinin përreth, por Skofit nuk i bënte asgjë përshtypje. Për herë të parë mbas shumë muajsh la trurin të bëhej kitarë pa tela, pa nota, pa tinguj, kasë boshe. Në djall të shkonte gjithçka, kafeja edhe pse pak e ftohtë po derdhej lirshëm në gjoksin e tij, si rrëkesë uji në tokë të thatë.

Skofit i u duk sikur dëgjoi zhurmë në kutinë e kitarës së tij. Sytë nuk  i hapi, vazhdonte ta surbte kafen sy mbyllur. Mbase ndonjë fëmijë arrakat kishte rrëmbyer ato pak dollarë që gjendeshin në kuti. Le ti merrte. Truri bosh dhe kutia e zbrazët janë gjërat më perfektë në botë.

Zhurma u përsërit dhe i ngjanë si rrëkëllima monedha që derdheshin si ujëvarë. Ai hapi rrëmbimthi sytë. Shumë pranë fytyrës së tij dalloi flokët gështenjë të çelur të femrës, fqinjës. Skofi tërhoqi kokën prapa, fytyrë hëna po zbrazte kutinë e vet me dollarë në kutinë e tij. Mos ishte ndonjë e lajthitur e mjerë! Aty kishte njëqind, ndoshta e më shumë dollarë.

‘Ou, ou, ou, zonjë çfarë bëni,’ i a bëri Skofi dhe u ngrit vrulltas në këmbë, kafeja u i derdh në këpucë.

‘Po ju jap dollarë, nuk i doni?’ foli gruaja me zë të hollë, të lodhur.

Skofi nuk mundi të kthente përgjigje. Kush nuk i donte dollarët. Sytë e tyre u kryqëzuan. Sytë e saj ishin të kaltër, të çelur, të zbehtë, të trishtuar. Flokët e saj nuk ishin gështenjë, por në të verdhë vjeshtore,të ndezur.  Ai lëpiu buzët e thara. Nuk kuptonte asgjë.

‘Zonjë, ju nuk i doni dollarët? ‘ e pyeti më në fund Skofi me zë të përgjëruar. Gishtërinjtë e tij u drodhën, u hapën, u  mbyllën, lëvizen instinktivisht drejt kutisë së tij të mbushur me dollarë. Ai donte të përkëdhelte ato dollarë, që tashmë ishin të tij. Ti ndjente, sa të dashura dhe të pazëvendësueshme që janë paratë, bota është e mjerë pa to...

‘I dua, sigurisht që i dua,’ foli gruaja me zë të hollë, të ulët, të dredhur. Ajo shkundi kutinë bosh dhe vendosi violinën në të. Vazhdoi, ‘dollarët për mua nuk vlejnë më, nesër do shtrohem në spital, mjekët dyshojnë për kancer. Këtu ka akustikë të mrekullueshme, doja të ndjeja së afërmi muzikën dhe njerëzit.’

Skofit i u përvëluan gishtërinjtë, i tërhoqi me vrull, sikur monedhat metalike ishin te flakëruara...